DICOBALT EDETATE
موارد مصرف: این دارو در درمان‌مسمومیت شدید با سیانور به‌كار می‌رود.
مكانیسم اثر: تركیبات كبالت كمپلكس‌پایداری با سیانور تشكیل می‌دهند.
فارماكوكینتیك: به‌صورت كمپلكس باسیانید از راه كلیه‌ها دفع می‌گردد.
موارد منع مصرف: 1 ـ همانند بقیه تركیباتEDTA در بی‌ادراری و كم ادراری نبایدمصرف شود.2 ـ به‌دلیل عوارض سمی، از تزریق سریع‌داخل وریدی و همچنین مواردی كه‌مسمومیت با سیانید ثابت نشده باشد بایدخودداری گردد.3 ـ دارو با هدف پیشگیری نباید مصرف‌شود.
عوارض جانبی: این دارو ممكن است سبب‌بروز كمی فشار خون، تاكیكاردی، استفراغ‌و واكنش‌های آنافیلاكتیك شود. مقدار مصرف: مقدار 300 میلی‌گرم (20میلی‌لیتر) از دارو طی یك دقیقه به‌صورت‌وریدی تزریق می‌شود. پس از آن‌بلافاصله مقدار 50 میلی‌لیتر محلول‌دكستروز 50 درصد از طریق همان سوزن‌تزریق می‌شود. در صورت لزوم می‌توان‌تزریق دارو و دكستروز را تكرار كرد.
اشكال دارویی:Injection: 300mg/20ml
DIMERCAPROL
موارد مصرف: این دارو در درمان‌مسمومیت با آرسنیك، آنتیموان، بیسموت،طلا و جیوه مصرف می‌شود. این داروهمراه EDTA در درمان مسمومیت حاد باسرب نیز استفاده می‌گردد. همچنین دردرمان مسمومیت حاد با جیوه درصورتیكه درمان طی 1-2 ساعت بعد ازمسمومیت شروع شود، موثر است.
مكانیسم اثر: دیمركاپرول بواسطه اتصال‌به آرسنیك، طلا، سرب و جیوه می‌توانددفع آنها را سرعت ببخشد. به دلیل تمایل‌آرسنیك به دیمركاپرول، با مصرف این‌دارو از وقفه در كار آنزیم‌های دارای گروه‌سولفیدریل، جلوگیری می‌شود.دیمركاپرول ممكن است آنزیم‌های مهارشده توسط آرسنیك را نیز دوباره فعال‌كند.
فارماكوكینتیك: بالاترین غلظت پلاسمایی‌دیمركاپرول نیم تا یك ساعت بعد از تزریق‌عضلانی آن حاصل می‌شود. نیمه عمر آن‌كوتاه است و حداكثر طی 4 ساعت‌متابولیزه و دفع می‌گردد.
موارد منع مصرف: 1 ـ در بی‌كفایتی كبدی،به استثنای یرقان ناشی از آرسنیك، نبایدمصرف شود.2 ـ در بی‌كفایتی كلیه (مگر در شرایطخاص كه در آنصورت دارو باید با احتیاطكامل مصرف گردد) نباید مصرف گردد.3 ـ در مسمومیت با آهن، كادمیوم وسلنیوم نباید مصرف گردد زیرا كمپلكس‌دارو و فلز از خود فلز به تنهایی، به ویژه‌برای كلیه‌ها سمی‌تر است.
هشدارها: 1 ـ در طول درمان مزمن تب(واكنشی كه ظاهر مخصوص اطفال است)ممكن است در 30 درصد از اطفال بروزكند.2 ـ در افراد مبتلا به كمبود G6PD با احتیاطمصرف شود.3 ـ در افراد مسن، دوران بارداری وشیردهی و افزایش فشارخون با احتیاطمصرف شود.
عوارض جانبی: بالا رفتن فشار خون‌همراه با تاكی كاردی كه به مقدارمصرف دارو بستگی دارد از عوارض‌شایع این دارو است. از عوارض دیگرمی‌توان تهوع و استفراغ، سردرد واحساس سوزش در لب‌ها، دهان و گلو،اسپاسم پلكها، ترشح از بینی و دهان،احساس تنگی گلو و سینه، درد شكم، درد وآبسه در محل تزریق، اضطراب، ضعف وبیقراری را نام برد.
تداخل‌های دارویی: این دارو بافرآورده‌های حاوی آهن در صورتی كه‌به‌طور همزمان مصرف گردند، تداخل‌دارد.
نكات قابل توصیه: در طول درمان با این‌دارو باید ادرار را قلیایی نگهداشت، زیراكمپلكس دیمركاپرول و فلز به‌راحتی درمحیط اسیدی شكسته می‌شود. ادرارقلیایی، كلیه‌ها را در مقابل اثرات سمی فلزحفظ می‌كند.
مقدار مصرف تزریق دیمركاپرول بایدبه‌صورت عمیق و عضلانی باشد و درمان‌هرچه سریعتر با سایر درمانها و یا بدون‌آنها آغاز گردد. در مسمومیت خفیف باآرسنیك و طلا، ابتدا 2/5mg/kg چهار باردر روز به مدت 2 روز تزریق می‌شود وسپس درمان با همین مقدار در روز سوم،دو بار در روز و بعد یك بار در روز تا 10روز ادامه می‌یابد. در مسمومیت شدید باطلا و یا آرسنیك، ابتدا 3mg/kg هر چهارساعت به مدت 2 روز تزریق می‌شود وسپس درمان با همین مقدار در روز سوم،چهار بار در روز و سپس یك تا دو بار درروز تا 10 روز، ادامه می‌یابد. در درمان‌انسفالوپاتی حاد ناشی از سرب، ابتدا4mg/kg به تنهایی تزریق می‌شود و بعددرمان با همین مقدار همراه با كلسیم‌ادتات‌دی‌سدیم هر چهار ساعت، ادامه‌می‌یابد. در مسمومیتهای با شدت كمتر،مقدار 3mg/kg تجویز می‌گردد.
اشكال دارویی:Injection: 300mg/3ml
موارد مصرف: این دارو در درمان‌اضطراری زیادی كلسیم خون، كنترل‌آریتمی بطنی ناشی از مسمومیت دیژیتال‌و درمان مسمومیت حاد یا مزمن با سرب وآنسفالوپاتی ناشی از آن به‌كار می‌رود.
مكانیسم اثر: این دارو با بسیاری ازكاتیونهای 2 و 3 ظرفیتی تشكیل كمپلكس‌می‌دهد اما بیشترین تمایل را به كلسیم‌دارد.
فارماكوكینتیك: نیمه عمر دفع دارو درحدود یكساعت است و از راه كلیه‌ها دفع‌می‌گردد.
موارد منع مصرف: در بی‌ادراری و بیماری‌تصلب شرایین نباید مصرف شود.
هشدارها: 1 ـ مصرف این دارو تنهادر موارد شدید بیماری توصیه‌می‌شود.2 ـ انفوزیون سریع دارو باعث سقوطناگهانی غلظت كلسیم و مرگ می‌گردد.3 ـ در افراد مبتلا به كمی پتاسیم خون بایدبا احتیاط مصرف شود.
عوارض جانبی: احتمال نكروز لوله‌های‌كلیوی به‌خصوص در كم ادراری وجوددارد.
مقدار مصرف:بزرگسالان: مقدار 50mg/kg/day تاحداكثر 3g/day مصرف می‌شود. مقدارمصرف طی 3 ساعت یا بیشتر انفوزیون‌می‌شود.كودكان: مقدار 40mg/kg/day تا حداكثر70mg/kg/day مصرف می‌شود كه باید باغلظت كمتر از 3% در مدت 3 ساعت و یابیشتر انفوزیون شود.
اشكال دارویی:Injection: 150mg/ml
::: OBIDOXIME CHLORIDE :::
*
موارد مصرف: ابیدوكسایم برای فعال‌كردن مجدد آنزیم كولین استراز مهار شده‌توسط حشره‌كشهای ارگانو فسفره‌مصرف می‌شود.
مكانیسم اثر: ابیدوكسایم پادزهراختصاصی در مسمومیت ناشی ازحشره‌كشهای ارگانو فسفره است و درحقیقت باعث فعال شدن كولین استرازمهار شده می‌شود.
هشدارها: 1 ـ در صورت گذشتن بیش از 48ساعت از زمان جذب سم استفاده از این‌دارو احتمالا بی‌فایده است.2 ـ به‌دلیل این‌كه فعالیت ابیدوكسایم درمقابل كولین استرازهای متفاوت یكسان‌نیست در صورت عدم تاثیر از مصرف‌بیش از حد آن خودداری گردد.3 ـ این دارو علیه مسمومیت با كارباماتهانباید به‌كار گرفته شود.4 ـ مصرف ابیدوكسایم نباید جانشین‌مصرف آتروپین شود.
عوارض جانبی: احتمال بروز تحریك درهنگام تزریق شریانی وجود دارد.
مقدار مصرف:بزرگسالان: در حدود 5 دقیقه بعد ازمصرف اولین مقدار سولفات آتروپین،مقدار 250 میلی‌گرم از ابیدوكسایم داخل‌ورید تزریق می‌شود و در صورت پاسخ‌مناسب، مقدار مصرف فوق یك یا دو باردیگر در فواصل 2 ساعته تكرار می‌شود.حداكثر مقدار مصرف در بزرگسالان درحدود 3-5mg/kg است.كودكان: مقدار 4-8mg/kg به‌صورت یك‌مقدار واحد به‌صورت وریدی تزریق‌می‌شود. این مقدار مصرف را می‌توان بامحلول‌های تزریق وریدی رقیق نمود.
اشكال دارویی:
Injection: 250 mg/ml
::: پنی سیلین :::
موارد مصرف: پنی‌سیلامین در درمان‌بیماران دارای نشانه‌های بیماری ویلسون‌و پیشگیری از ایجاد آسیب بافتی مصرف‌می‌شود. این دارو همچنین در درمان‌بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید شدید وفعال كه به سایر درمانها پاسخ نداده‌اند،بیمارانی كه مبتلا به تشكیل سنگهای‌سیستئینی عود كننده و مسمومیت با فلزات‌سنگین (بویژه مس و سرب) هستند،استفاده می‌گردد.
مكانیسم اثر: این دارو با جیوه، سرب، مس،آهن و احتمالا سایر فلزات سنگین كمپلكس‌محلول در آب ایجاد می‌كند. به‌عنوان ضدروماتیسم به‌نظر می‌رسد فاكتورهای‌روماتوئید و كمپلكس‌های ایمنی را كاهش‌می‌دهد.
فارماكوكینتیك: این دارو در كبد متابولیزه‌می‌شود. زمان لازم برای شروع اثر دربیماری ویلسون 3 ـ 1 ماه و در بیماری‌آرتریت روماتوئید 3 ـ 2 ماه می‌باشد. این‌دارو از راه كلیه‌ها و مدفوع دفع می‌شود.
هشدارها: 1 ـ در افراد با سابقه ابتلا به‌آگرانولوسیتوز یا كم خونی آپلاستیك بااحتیاط مصرف شود.2 ـ مصرف طولانی مدت آن باعث كاهش‌گویچه‌های سفید خون شده و احتمال بروزعفونت در اندامهای مختلف از جمله لثه ودهان وجود دارد. لذا در اوایل و در طول‌درمان شمارش سلول‌های خون باید انجام‌پذیرد.3 ـ احتمال بروز مسمومیت خونی دربیماران با سن 65 سال یا بیشتر وجوددارد.4 ـ چنانچه متعاقب یك سال مصرف داروبهبودی حاصل نگردید، مصرف دارو بایدقطع گردد.
عوارض جانبی: اسهال، سرگیجه، تهوع یااستفراغ، درد خفیف معده، كاهش یا از بین‌رفتن حس چشایی، تب، درد مفاصل،بثورات پوستی، كهیر، خارش و یا تورم‌غدد لنفاوی از عوارض جانبی دارو هستند.
تداخل‌های دارویی: مصرف همزمان این‌دارو با كاهنده‌های فعالیت مغز استخوان،تركیبات طلا و داروهای كاهنده سیستم‌ایمنی بدن (بغیر از گلوكوكورتیكوئیدها)ممكن است احتمال بروز عوارض جانبی‌وخیم خونی و كلیوی آنرا افزایش دهد.مصرف همزمان این دارو با داروهای‌مكمل آهن ممكن است باعث كاهش اثرپنی‌سیلامین گردد.
نكات قابل توصیه: 1 ـ قطع ناگهانی داروممكن است باعث بروز عوارض حساسیتی‌گردد.2 ـ برای بیمارانی كه مبتلا به زیادی‌سیستیئن ادرار هستند، مصرف مقادیرزیاد مایعات (بخصوص در شب) اهمیت‌دارد.3 ـ دارو باید با معده خالی مصرف گردد.4 ـ از مصرف همزمان این دارو بافرآورده‌های آهن‌دار خودداری شود.5 ـ نباید انتظار بهبودی را حداقل طی 12 ـ 6هفته اول درمان داشت.
مقدار مصرف:بزرگسالان: به‌عنوان عامل شلات كننده،مقدار 250 میلی‌گرم چهار بار در روزمصرف می‌شود. به‌عنوان داروی ضدآرتریت روماتویید ابتدا مقدار 250 ـ 125میلی‌گرم یك بار در روز یكجا مصرف‌می‌شود و سپس مقدار مصرف در صورت‌لزوم و تحمل بیمار هر 3 ـ 2 ماه یك بار به‌میزان 250mg/day ـ 125 تا حداكثر1/5g/day افزایش می‌یابد.به‌عنوان ضد سنگ‌های ادراری، مقدار500 میلی‌گرم چهار بار در روز مصرف‌می‌شود. به‌عنوان پادزهر در مسمومیت بافلزات سنگین، مقدار 1/5g/day ـ 0/5 بمدت2 ـ 1 ماه مصرف می‌شود.كودكان: به‌عنوان عامل شلات كننده دركودكان كم سن، مقدار 250 میلی‌گرم درروز یكجا و همراه با آب میوه مصرف‌می‌شود.
اشكال دارویی:Scored F.C. Tablet: 250mg
