با افزایش جمعیت مارمولك‌ها در شهر ارومیه، مردم این شهر در تلاش برای استفاده از سموم و حشره‌كش‌های متعددی برای از بین بردن این جانوران شده‌اند اما در سطح شهر، هیچ نهادی مسئولیت مبارزه با مارمولك‌ها را در شهر به عهده نگرفته است.
مارمولك‌های خانگی در خانه‌های مسكونی زیست می‌كنند اما در مناطق مختلف نوع آنها متفاوت است.
مارمولك‌های خانگی كه در خانه‌های روستایی و یا شهری زیست می‌كنند با عنوان جكو شناخته می‌شوند، جكوها بدنی لطیف و ظریف دارند كه پوشیده از پولك‌های ریز هستند؛ رنگ آنها در حالت طبیعی تقریبا روشن بوده و در حال حاضر شش گونه مارمولك خانگی شناخته شده است.
زاد و ولد مارمولك‌های خانگی زیاد است اما هر دفعه یك یا دو تخم می‌گذارند، از چند ماه گذشته با شیوع گرد و غبار‌هایی كه از كشور عراق صورت گرفته شاهد هجوم مارمولك‌ها به شهر ارومیه شده‌ایم، به طوری كه مارمولك‌ها زندگی مردم ارومیه را در بخش‌‌های مختلف شهر مختل كرده‌اند و زنان و كودكان از دست این موجودات در امان نیستند. از سوی دیگر با توجه به ترس از موجودات و حشرات توسط بسیاری از مردم جوامع در حال توسعه و وجود ذهنیت‌هایی در ارتباط با وجود سم سیانور در دم مارمولك‌ها مردم شهر را نگران كرده است.
متاسفانه مسئولان نیز به این نگرانی‌ها دامن زده و با پنهان كاری‌های خود در این زمینه، ذهنیت مردم را نسبت به افزایش جمعیت مارمولك‌ها و عواقب ناشی از این موضوع متشنج می‌كند. در پیگیری‌های خبرنگار فارس در این ارتباط، متاسفانه مسئولان پاسخ قانع كننده‌ای در ارتباط با افزایش جمعیت مارمولك‌ها در شهر در چند ماه گذشته ندادند اما مارمولك‌ها وارد اكثر منازل ارومیه شده‌اند.
حسین محمودزاده یكی از ساكنان شهرك فرهنگیان ارومیه در این ارتباط گفت: مدتی است كه مارمولك‌ها وارد منازل در ارومیه شده‌اند و متاسفانه با پیگیری‌های به عمل آمده و تماس‌های مكرر انجام گرفته هیچ اقدامی توسط دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط برای كاهش جمعیت مارمولك‌ها در سطح شهر مشاهده نكرده‌ایم.
وی با انتقاد از كم‌كاری مسئولان مربوطه، اظهار داشت: در تماس‌های مكرر با اداره كل محیط زیست و مركز بهداشت ارومیه متاسفانه كسی در این زمینه پاسخگو نیست.
محمودزاده تصریح كرد: گفته می‌شود مارمولك‌ها از محل حفر شركت آب و فاضلاب برای لوله‌كشی فاضلاب‌ها وارد منازل می‌شوند.
وی افزود: بر این اساس موضوع را از شركت آب و فاضلاب نیز پیگیر شدم اما همچنان كتمان واقعیت توسط مسئولان را شاهد بودم كه بیشتر از هر چیزی مردم را رنج می‌دهد.
محمودزاده اعلام كرد: متاسفانه موضوعی كه خود مردم به آن پی برده‌اند و با آن مشكل دست و پنجه نرم می‌كنند توسط مسئولان كتمان می‌شود.
وی خاطرنشان كرد: شپش موی سر در مدارس آذربایجان غربی نیز توسط مسئولان مربوطه انكار می‌شد اما عملا زمانی كه این مشكل بر اثر پنهان كاری و سهل‌انگاری مسئولان در سطح مدارس به بحران تبدیل شد اقدامات برای مبارزه به این موضوع توسط حالت علنی به خود پیدا كرد و از آن می‌ترسم كه قصه مارمولك‌ها نیز زمانی توسط مسئولان مورد توجه قرار گیرد كه كار از كار گذشته است.
محمودزاده گفت: نتیجه این پنهان كاری و مصلحت اندیشی‌های نادرست برخی مسئولان چیزی جز بدبینی مردم نسبت به عملكرد مسئولان نخواهد داشت.
*مورد خاصی در ارتباط با افزایش جمعیت مارمولك‌ها نداریم
مدیرگروه بهداشت محیط و حرفه‌ای معاونت بهداشتی آذربایجان غربی در این ارتباط گفت: مورد خاصی در ارتباط با افزایش تعداد مارمولك‌ها در سطح شهر ارومیه گزارش نشده است.
سعید مینایی اظهار داشت: در صورت مشاهده و گزارش این‌گونه موارد اقدامات لازم انجام می‌شود اما تاكنون در این ارتباط گزارشی نداشته‌ایم.
وی با بیان اینكه استفاده از سم برای دفع حشرات، از نظر ما منسوخ شده است، افزود: از سم به خاطر اثرات جانبی بر محیط، استفاده نمی‌كنیم.
این مقام مسئول اعلام كرد: مارمولك‌های خانگی نه تنها سمی نیستند بلكه در دمشان نیز سیانور وجود ندارد بلكه سودآور نیز هستند چرا كه مارمولك‌های خانگی حشرات موذی را صید كرده و از تخم آنها نیز استفاده می‌كنند و این موضوع به بهداشت خانه و جوامع مسكونی نیز كمك می‌كند.
*شبكه‌های فاضلاب هر سال سم‌پاشی می‌شوند
مدیر دفتر كنترل كیفی شركت آب و فاضلاب آذربایجان غربی نیز ادامه داد: این ادعا كه مارمولك‌ها از شبكه فاضلاب وارد منازل می‌شوند صحت ندارد.
سهراب طالبی اظهار داشت: موردی در ارتباط با افزایش جمعیت مارمولك‌ها در سطح شهر مشاهده نكرده‌ام و گزارشی در این ارتباط نداشتیم.
وی تصریح كرد: شبكه فاضلاب استان هر سال در فصل‌های گرم سال از جمله تیر و مرداد ماه سم‌پاشی می‌شوند.
این مقام مسئول در ارتباط با اینكه مركز بهداشت محیط و حرفه‌ای معاونت بهداشتی آذربایجان غربی استفاده از سم را برای دفع حشرات و جانوران منسوخ اعلام كرده، ابراز داشت: مجوز رسمی از سوی مركز بهداشت استان در این زمینه داریم و می‌توانم مدارك و مستندات را در این زمینه ارائه كنم.
طالبی با بیان اینكه مارمولك‌ها موجوداتی مفید در جوامع هستند، اعلام كرد: مارمولك‌ها نه تنها موجوداتی سمی نیستند بلكه برای جوامع انسانی نیز مفید هستند و نمی‌توان نسل آنها را منقرض كرد چرا كه این موجودات از حشرات موذی برای تغذیه استفاده می‌كنند و وجود مارمولك‌ها در زنگی انسان سبب دفع حشرات موذی می‌شود.
*مارمولك‌ها برای دستیابی به غذا به شهرها هجوم آورده‌اند
مدیركل حفاظت و محیط زیست آذربایجان غربی گفت: موضوع مارمولك‌ها موضوعی نیست كه رسانه‌ها به این موضوع دامن بزنند چرا كه مارمولك‌ها از نظر زیست محیطی در زندگی انسان نقس مثبتی دارند.
حسن عباس‌نژاد اظهار داشت: با ایجاد پدیده‌های گرد و غبار در چند ماه گذشته جمعیت مارمولك‌ها در ارومیه افزایش یافته است.
وی تصریح كرد: با خشكسالی‌هایی كه در چند سال اخیر شاهد آن بودیم غذا برای جوندگان و خزندگان در بیابان‌ها كمتر شده است و این امر سبب هجوم آنها به شهرها شده است.
وجود مارمولك‌ها در خانه‌ها نشان از كثیف بودن آن خانه نیست اما وجود مارمولك‌ها آن هم با تعداد زیاد در سطح شهر و هجوم آنها به شهرها می‌تواند عاملی برای تشنج افكار عمومی باشد و از سوی دیگر پنهان‌كاری مسئولان نیز می‌تواند مردم را نسبت به این موضوع حساس‌تر كند.
