قبل از ركود بازار مسكن، كار "بساز و بفروش"ها حسابی رونق داشت. می‌ساختند و می‌فروختند. كیفیت كار و مقاومت ساختمان هم اهمیت چندانی نداشت. مهم این بود كه ساختمان نمایی زیبایی داشته باشد تا چشم مشتری را بگیرد. مهم نبود كه بعد از خرید ساختمان و اسباب كشی به آن،چه به سر صاحبخانه جدید می‌آید. مهم این بود كه بفروشد.حكایت این روزهای سینمای ما، حكایت آن روزهای بازار مسكن شده است.
مهم نیست محتوای فیلم چه باشد و داستانش چقدر تاثیرگذار باشد. حتی نام كارگردان هم اهمیت چندانی ندارد. همچنین اینكه چقدر كاربلد باشد و تا چه حد خاك صحنه خورده باشد. مهم این است پوستر فیلم و بنرهای تبلیغاتی آن جذاب باشد و تصویر چهره‌های مشهور سینما را داشته باشد تا "مشتری" را به سمت گیشه بكشاند. یكی از شاخصه‌های اصلی كمدی‌های گیشه، حضور چهره‌های سینمای كمدی است كه در فیلم "بعد از ظهر سگی سگی" به خوبی رعایت شده. بازیگرانی كه تقریبا در همه آثار طنز سینمایی حضور دارند و حضورشان فروش خوب فیلم را تضمین می‌كند. هرچند عنوان این فیلم بر گرفته از اثر معروف سیدنی لومت است ولی داستانش ربطی به آن ندارد. داستان "بعد از ظهر سگی سگی" درباره یك فارغ‌التحصیل رشته مهندسی مكانیك است كه در صنعت خودروسازی طرحهایی ارائه كرده اما كسی به او بها نمی‌دهد. او برای اینكه حرف خود را به گوش مسئولان برساند بازی خطرناكی را آغاز می‌كند كه منجر به گروگانگیری می‌شود.
عمده فضای فیلم در یك عكاسخانه می‌گذرد كه در آن گروگانگیری صورت گرفته. بر خلاف ادعای كارگردان، موقعیت طنزآمیز خاصی در فیلم یافت نمی‌شود. آنچه كه مشاهده می‌شود نوعی فكاهی كلامی است كه در خیلی از سكانس‌های فیلم به ابتذال كشیده می‌شود.سكانس آغازین فیلم خنده‌ای همراه با حیرت را برای بیننده رقم می‌زند. حیرت از كنایه‌های جنسی و مبتذل، كه نقش اول فیلم با همسرش رد و بلد می‌كند. این روند همچنان در سراسر فیلم ادامه پیدا می‌كند و شوخی‌های جنسی، فیلم را به ابتذال می‌كشاند. علاوه بر آن شخصیت پردازی‌های فیلم كلیشه‌ای و ضعیف است و بهتر است بگوییم به جای شخصیت پردازی؛ تیپ سازی صورت گرفته است. شوخی با موضوع رابطه نامتعارف زن و مرد هرچند شاخصه دیگر فیلم‌های كمدی گیشه است كه متاسفانه كارگردان فیلم در این مورد افراط كرده است؛ مدیر دولتی شركت خودروسازی با منشی‌اش رابطه دارد ! جوان ولگرد (با بازی عطاران) مزاحم زن جوان(بهاره رهنما) می‌شود و علیرغم تاكید چندباره زن جوان مبنی بر نامزد داشتن، تا آخرین لحظه به آن نظر دارد. صاحب عكاسخانه (مهران رجبی) به زن خیابانی نظر دارد و از وی تقاضا می‌كند در ساعتی خلوت بیاید كه راحت بتواند عكاسی كند. دو دوست بسیجی نمای فیلم (علی صادقی و امیر نوری) كه به نیت عكاسی برای كارت بسیج به عكاسخانه آمده‌اند و در صدد پارتی بازی و استفاده از سهمیه بسیج برای كاهش سربازی خود هستند نیز همین كار را تكرار می‌كنند. حتی در آخر فیلم دختر خیابانی از گروگانگیر (مجید صالحی) می‌خواهد كه با هم فرار كنند و همسرش را رها كند.
داستان فیلم سعی دارد رویكردی انتقادی نسبت به معضلات اجتماعی داشته باشد. مصطفی كیایی نویسنده و كارگردان فیلم می‌گوید: من بعد از ظهر سگی سگی را با نیت خیر ساختم! با توجه به نوع كمدی‌های روز، سعی كردم بگویم كه فیلم كمدی می‌تواند خاصیت فیلم انتقادی را داشته باشد. فیلمی كه بیننده را بخنداند و به تفكر وادارد!
كارگردان فیلم همچنین مدعی است كه سعی كرده كمدی موقعیت بسازد. اما به نظر نگارنده، برخلاف ادعای كارگردان موقعیت طنز چشمگیری در این فیلم دیده نمی‌شود و آنچه كه دیده می‌شود شوخی‌های كلامی رایج در فیلم‌های كمدی امروزی است.به نظر می‌رسد طنز اجتماعی این فیلم و طرح اولیه قابل قبول آن، با افراط بیش از حد كارگردان در بكار گیری از شوخی‌های سخیف جنسی و غلو بیش از حد در سیاه نمایی شخصیت‌های منفی فیلم ضایع شده است. هر چندمصطفی كیایی كارگردان جوان "بعد از ظهر سگی سگی" در فیلم اول خود، اثری قابل قبول از خود برجای نگذاشته است، اما امیدواریم با تحلیل دقیق و نقد موشكافانه ساخته نخست خود، در آینده آثاری وزین عرضه كند.
* امین سروری
جمهوری اسلامی12/8/89
