با سلام
شبهه:
سجده بر خاك و یا تربت شهیدان، به معنای پرستش بوده و نوعی شرك است.
پاسخ:
ما با سجده بر زمین، به خدا سجده می كنیم و اصولاً تمام مسلمانان جهان بر چیزی سجده می كنند در حالی كه سجده آنان برای خدا است. تمام زائران خانه خدا بر سنگهای مسجد الحرام سجده می كنند در صورتی كه هدف از سجده آنان خدا است.
با این بیان، روشن می شود كه سجده كردن بر خاك و گیاه و ... به معنای پرستش آنها نیست بلكه سجود و پرستش برای خدا به وسیله خضوع تا حدّ خاك است، همچنین روشن می شود كه سجده «برتربت» غیر از سجده «برای تربت» است.
از طرفی ، قرآن كریم می فرماید:
«ولله یسجد من فی السماوات والأرض»1
هر كس در آسمان ها و زمین است، برای خدا سجده می كند.
و نیز پیامبر گرامی می فرماید:
«جعلت لی الأرض مسجداً وطهوراً»2
زمین، سجد گاه و مایه پاكیزگی برای من گردیده است.
بنابراین، «سجده برای خدا» با «سجده بر زمین و تربت» نه تنها كوچكترین منافاتی ندارد كه كاملاً سازگار است؛ زیرا سجده كردن بر خاك و گیاه، رمز نهایت خضوع و فروتنی در برابر خدای یگانه است.
در اینجا به منظور روشن تر شدن نظریه شیعه، سزاوار است به فرازی از سخنان امام صادق علیه السلام اشاره نماییم:
هشام بن حكم می گوید: از امام صادق علیه السلام درباره آنچه سجده بر آنها صحیح است پرسیدم، حضرت فرمود: سجده تنها باید بر زمین و آنچه می رویاند- جز خوردنیها و پوشیدنی ها- انجام گیرد.
گفتم: فدایت گردم، سبب آن چیست؟ فرمود: سجده، خضوع و اطاعت برای خداوند است و شایسته نیست بر خوردنی ها و پوشیدنی ها صورت پذیرد؛ زیرا دنیا پرستان، بردگان خوراك و پوشاكند، در حالی كه انسان به هنگام سجده، در حال پرستش خدا به سر مىبرد، پس سزاوار نیست پیشانی خود را بر آنچه كه معبود دنیا پرستان خیره سر است، قرار دهد.
و سجده نمودن بر زمین، بالاتر و برتر است؛ زیرا با فروتنی و خضوع در برابر خدای بزرگ، تناسب بیشتر ی دارد.3
این سخن گویا، به روشنی گواه آن است كه سجده نمودن بر خاك، تنها بدان جهت است كه چنین كاری با توضع و فروتنی در برابر خداوند یگانه، سازگارتر است.
یا علی
