جنگ نرم چیست (2)قبل از پرداختن ادامه مقاله قبل(جنگ نرم چیست؟ 1) لازم می دانم متذکر شوم که خواننده محترم باید بداند که امروز مردم کشور عزیزمان در حال جنگ هستند لذا همه اقشار باید خود را برای مقابله با این جنگ آماده کنند.فرموده مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه «امروز اولویت اصلی کشور مقابله با جنگ نرم است» نشان دهنده همین مساله می باشد یعنی همه اقشار وظیفه دارند مهیای جنگ شوند تا مانند جنگ تحمیلی از کیان کشور و اسلام دفاع کنند.لذا به نظر نویسنده این مقاله شرکت در این جنگ به مثابه شرکت در جهاد است و قطعا ارج و قرب فراوانی در پیشگاه خداوند متعال دارد.قطع به یقین اولین گام در مبارزه با دشمنان در این جنگ آشنایی با ماهیت جنگ نرم است چرا که هرچه آگاهی ما نسبت به ماهیت این جنگ و راههای مقابله با آن بیشتر باشد امکان دفاع بیشتر و بهتر خواهد بود.قشر جوان ما بالاخص باید خود را مسلح به سلاح آگاهی و دانش نمایند تا بتوانند مانند همیشه در مقابل دشمنان ایران و انقلاب پیشگام باشند. در قسمت قبل سوالاتی عنوان شد که خلاصه برخی از آنها عبارتند از:چیستی جنگ نرم؟راههای مقابله با آن؟استراتژی های آن ؟جامعه هدف آن؟سربازان و فرماندهان مقابله بااین جنگ و ...همچنین عنوان شد که در این جنگ هدف اصلی، جسم مخاطب نیست بلکه فکر وذهن طرف مقابل است. یعنی دشمنان فکر و ذهن مردم یک کشوررا نشانه گرفته اند.در نتیجه توپ و تفنگ و موشک و ...در این جنگ اثرنخواهد داشت.پس چه سلاحهایی در این جنگ استفاده می شود؟در ادامه به تعریف اصطلاح جنگ نرم(soft war) خواهیم پرداخت،چراکه اولین گام این است که شما بدانید مفهوم این اصطلاح چیست.جنگ به عنوان بخشی از طبیعت بشر شناخته می شود که در تاریخی به قدمت تاریخ خود بشر، فراز و نشیب ها و رویکردهای مختلفی پیدا کرده است. در فلسفه جنگ شناخته شده ترین نوع آن بر اساس شدت تقسیم بندی می شود که از آن به منازعات کم شدتlow intensity confirct منازعات شدید و منازعات تمام عیار نام می برند. در نوع دوم دسته بندی جنگ آن را از نظر به کارگیری سلاح به طیف های جنگ گرم و جنگ سرد تفکیک می کنند. همچنین از حیث علنی بودن یا مخفی بودن منازعه به جنگ آشکار، جنگ نیمه پنهان- مانند عملیات نیروهای ویژه- تقسیم می گردد. دسته بندی طیف شناسی جنگ از حیث موضوع و حوزه آن است مانند جنگ سیاسی، جنگ اقتصادی، جنگ فرهنگی، جنگ نظامی. نوع دیگر طیف شناسی منازعات، دسته بندی آنها بر اساس صلابت منازعه است که به سه طیف منازعه سخت hardconflict منازعه نیمه سختsemihardconflict و منازعه گرمsoftconflict تقسیم می شود. تفکیک اولیه منازعات از حیث صلابت توسط جوزف نای صورت گرفت.وی می گوید: ما با قدرت سخت آشنایی داریم می دانیم نیروهای نظامی و اقتصاد ممکن است موجب تغییر موقعیت افراد شود. قدرت سخت مبتنی بر مشوق «هویج، تهدید با چماق» است. اما مواقعی پیش می آید که شما بدون تهدید یا هزینه محسوسی به نتیجه دلخواه دست پیدا کنید.قدرت نرم عبارتست از توانایی شکل دهی ترجیحات دیگران... در دنیای تجارت، مدیران اجرایی با هوش واقفند که رهبری در صدور فرامین خلاصه نمی شود. بلکه جذب دیگران به انجام آنچه شما می خواهید را شامل می شود. اگر رهبری بتواند ارزشهایی را که دیگران مایل به پیروی از آنها هستند را ارائه دهد. آنگاه برای رهبری هزینه کمتری خواهد پرداخت. قدرت نرم تنها شبیه به نفوذ نیست. نفوذ می تواند در برگیرنده قدرت سخت تهدیدها و پرداخت ها باشد و قدرت نرم نیز چیزی بیش از ترغیب یا توانایی تهیج مردم است. اگر چه این موارد بخشی مهم از قدرت نرم را شامل می شود. اگر من بدون وجود هیچ گونه تهدید آشکار و یا وقوع تغییری به حرکت در جهت اهداف شما ترغیب شدم آنگاه قدرت نرم در جریان است.جان کالینز، تئوریسین دانشگاه ملی جنگ امریکا جنگ نرم را عبارت از «استفاده طراحی شده از تبلیغات و ابزارهای مربوط به آن برای نفوذ در مختصات فکری دشمن با توسل به شیوه هایی که موجب پیشرفت مقاصد امنیت ملی مجری می شود» می داند.همچنی ارتش ایالات متحده در آیین رزمی خود آن را بدین صورت تعریف نموده است: «جنگ نرم استفاده دقیق و طراحی شده از تبلیغات و دیگر اعمالی است که منظور اصلی آن تأثیر گذاری بر عقاید، احساسات، تمایلات و رفتار دشمن گروه بی طرف و یا گروههای دوست است به نحوی که برای برآوردن مقاصد و اهداف ملی پشتیبان باشد.
بطور مشخص در طیف شناسی جنگ ها مبتنی بر صلابت، جنگ سخت نزاعی است که به شیوه نظامی و با هدف پیروزی سنتی از طریق اشغال و تصرف سرزمین دشمن صورت می گیرد. این نرم جنگ در عصر استعمار و کلاسیک عمده ترین نوع نزاع بود. همچنین در جنگ نیمه سخت با ترفندهای سیاسی حکومت را به کسانی می سپردند که هر چند از شهروندان همان کشور بودند اما برای دشمنان و قدرت های بیگانه کشور خود را اداره می کردند. مانند حکومت ایران در عصر پهلوی. امروز البته جنگ نیمه سخت تصرف بازارها در رقابت های اقتصادی و تصرف حکومتها در رقابت سیاسی را نیز در بر می گیرد.
دکترین آن حاکی از این است که به جای تصرف نظامی سرزمین دشمن و حکومت مستقیم بر آن یا تصرف سیاسی و حکومت غیر مستقیم از طریق گماردن یک دولت دست نشانده در آن، می توان خود مردم آن کشور را تسخیر کرد. در دکترین جنگ نرم دشمن خود عمل می کنند. تصرف قلب افراد با ارضاء انجام می شود، سیادت بر ذهن ها هم با امتناع صورت می گیرد. روش ارضاء برای تصرف قلب مقوله حب و بغض است. قلبی که مملو از بغض نسبت به چیزی یا کسی باشد امکان تصرف ندارد اما اگر آکنده از حب نسبت به آن چیز یا آن کس بود توسط آن تصرف شده است. روش امتناع برای سیاست بر مغزها نیز مقوله شک و یقین است در واقع اگر ذهن کسی نسبت به مسئله ای شک داشت تا این شک تبدیل به یقین نشود ذهن آن شخص قانع نخواهد شد. در واقع بیانات رهبری مبتنی بر اینکه هدف جنگ نرم تردید، اختلاف و بدبینی میان آحاد مردم می باشد دال بر همین مسئله است. است در جنگ نرم دشمنان از طریق برتری رسانه ای خود با روش مدیریت حب و بغض و همچنین مدیریت شک و یقین در توده های انسانی آنها را تسخیر نموده و در مسیر اهداف خود به حرکت و عمل وامی دارند. کیفیت این تسخیر در حدی است که فرد تصرف شده نسبت به دشمن که او را تسخیر نموده هیچ کینه و نفرتی ندارد و بر عکس نسبت به او علاقه مند است. این نکته است که متغیر «صلابت» بر تقسیم بندی جنگ سخت و نیمه سخت و نرم را نشان می دهد. طبیعتاً هر قدرت منازعه به سمت روش های جنگ سخت پیش برود صلابت اقدام و صلابت مقاومت بیشتری می شود و هر قدرت به سمت روش های جنگ نرم نیل کند صلابت اقدام و همچنین صلابت مقاومت رفیق تر وسعت تر می گردد.دکتر امیر مجیبان می گوید: از لحاظ روانشناسی انسان یک سیستم است که مجموعه ای درون داد و مجموعه ای برون داد دارد اگر شما بتوانید درون داد و اطلاعاتی را که به ذهن او وارد می شود به نوعی کنترل کنید تا حدودی می توانید رفتار بیرونی او رانیز کنترل کنید. در بنددفرم همین کار صورت می گیرد اطلاعات مورد نیازی که ظاهراً مفید است به فرد داده می شود اما این اطلاعات ممکن است درست، گزینش شده یا اشتباه باشد نهایتاً رفتاری که از فرد منتج می شود رفتاری است که شما مایلید صورت بپذیرد.در قسمت بعد به برخی تاکتیتکهای جنگ نرم پرداخته می شود.ادامه دارد...امین کوشکی دانشجوی دکترای علوم سیاسی 