تبیان، دستیار زندگی

بازم یه تاپیک ایجاد کردم برای آموزش. چون خودم هم بهش نیاز دارم و دوست دارم اصولی و خوب یاد بگیرم این چیزها رو.

خواهش می کنم دوستان عزیز نجومی تو این تاپیک راجع به روش کار با ابزار نجومی و طرز سوار کردن تلسکوپ و دوچشمی، اجزا و قطعات اونا و هر وسیله ای که برای استفاده نیاز به آموزش داره، توضیح بدن ترجیحا با عکس.

دوستان پیشرفته به ما مبتدیا کمک کنن لطفا. ممنون

سلام
تاپیک خوبیه .به نظر من اگر به صورت پرسش و پاسخ باشد بهتر است.
در غیر این صورت باید چندین پست برای آموزش و توضیح ثبت کنیم.
شما در هر مورد سوالی داشتید بفرمایید ، بنده در خدمت هستم.

پس شروع کنید. من می خوام کامل و با جزئیات باشه تا حد ممکن. مثل اینا، انواع تلسکوپها، مورد استفادشون، اسامیشون، اینچهایی که گفته میشه، چه جوری تلسکوپها رو سوار می کنن روی پایه، از قطعاتش، پیچهای تنظیمش، چگونگی پیدا کردن سیارات و اجرام با تلسکوپ، در مورد انواع دوچشمیها، کدوم بهتره واسه موارد استفاده، چه جوری روی پایه نصب میشه، قطعات مختلف، تنظیم اون، رابطها، و جزئیات دیگه.
ممنون میشم. در حد امکان خواهشا با عکس هم توضیح بدین مخصوصا برای توضیح قطعات و نحوه سوار کردن روی پایه و نصب. ممنون بازم

1.سعی میکنم مختصر و مفید مطالب رو توضیح بدهم.
اما جاهایی که نیاز به بیان جزئیات باشد مطالبی با توضیح مفصل قرار میدهم.
2.سوار کردن تلسکوپ آنقدر سخت نیست. فقط اگر برای بار اول خریده باشید شاید اتصال قطعات کمی وقت شما را بگیرد و البته در تلسکوپهای پایه استوایی وقت شما بیشتر گرفته میشود.
3. سعیم بر این است که توضیحات حدالامکان با عکس باشد اما اگر عکس مربوطه را پیدا نکردم که دیگر هیچ.
4. (تلسکوپ خریدید ، نمیگید که شیرینی ندید؟؟؟!!!)

سوال اول:انواع تلسکوپ:

مفاهیم اولیه:

بزرگنمایی تلسکوپ عبارت است از نسبت فاصله کانونی شیئی به چشمی:

فاصله کانونی شیئی / فاصله کانونی چشمی = m

پس فریب شعارهای تبلیغاتی را درباره بزرگنمایی تلسکوپ نخورید.

اعداد :

چندین عدد درباره هر تلسکوپ وجود دارد، که بعضی از خصوصیات آن را مشخص میکنند، که شما با آگاهی از آنها می توانید تصمیم بگیرید که چه تلسکوپی مورد نیاز شما است و می توانید آن را بخرید.

اولین عدد فاصله کانونی (Focal Length) است، که نشان دهنده فاصله آیینه یا عدسی شیئی تا چشمی (عدسی چشمی) تلسکوپ است.

هر چه فاصله کانونی در یک تلسکوپ بیشتر باشد، به همان اندازه قدرت آن بیشتر خواهد بود، اما این را هم در نظر بگیرید که این قدرت زیاد تصاویر شما را تارتر می کند و همین طور برعکس، هر چه فاصله کانونی در یک تلسکوپ کمتر باشد، قدرت آن کمتر است ولی تصاویر آن باوضوح و روشنایی بیشتر است. نمی توانم به طور مشخص به شما بگویم که چه فاصله کانونی برای شما خوب است، زیرا این کاملاً به سایز آیینه یا عدسی شیئی تلسکوپتان و نیز هدفی که شما از خریدن تلسکوپ دارید بستگی دارد.

عدد بعدی که در هر تلسکوپ از آن استفاده می شود، نسبت کانونی (Focal Ratio) نام دارد. نسبت کانونی زیاد نشان دهنده این است که فاصله کانونی تلسکوپ شما زیاد است. این نسبت را به صورت f/4 یا f/6 یا f تقسیم بر هر عددی نشان می دهند. به عنوان مثال f/8 نسبت کانونی زیادی است و در اصطلاح آن را "کُند" می خوانیم.، اگر شما به دنبال داشتن یک تلسکوپ با قدرت بزرگنمایی بالا می باشید، تلسکوپی با نسبت کانونی f/8 برای شما مناسب خواهد بود. در مقابل نسبت کانونی F/4 بسیار پایین است و آن را در اصطلاح "سریع" می خوانیم، اگر هدف شما از خرید تلسکوپ عکاسی از آسمان شب است و یا نیاز به داشتن تصاویری روشن و واضح دارید، تلسکوپی با این نسبت کانونی مناسب شما خواهد بود.

آخرین عدد مهمی که باید در مورد تلسکوپها از آن آگاهی داشته باشید، قطر آیینه یا عدسی شیئی تلسکوپ است. هر چه قطر آیینه یا عدسی شیئی تلسکوپتان بیشتر باشد، توان جمع آوری نور آن بالا خواهد رفت و در نتیجه اجرام کم نورتر را بهتر می توانید رصد کنید.

این عدد معمولاً با واحد اینچ یا میلیمتر بیان می شود و در گفتگوهای معمولی وقتی می گویند "فلان تلسکوپ اینقدر اینچ است" منظور همین قطر آییئه یا عدسی شیئی تلسکوپ می باشد.

معمولا برای تلسکوپهای شکستی این عدد با " میلیمتر" و برای تلسکوپهای نیوتنی با "اینچ " بیان میشود.

مشخصه اصلی یک تلسکوپ

 مشخصه اصلی یک تلسکوپ گشودگی (قطر عدسی یا آینه اصلی) آن است. هرچه قطر گشودگی تلسکوپ بیشتر باشد نور بیشتری را جمع آوری می کند و تصویر واضح و روشنتری به دست می دهد. در این صورت می توان اجرام کم نوری مثل سحابی ها و کهکشان ها را دید. 

توان جمع آوری نور، با مجذور قطر عدسی متناسب است. قطر مردمک چشم در هنگام شب تقریباً 6 میلیمتر است. پس تلسکوپی با قطر 24 میلی متر (4 برابر قطر چشم)، 16=4² بار بیشتر از چشم نور جمع آوری می کند. تلسکوپ 48 میلی متری، 64 بار بیش ازچشم نور جمع می کند و...

توان تفکیک، یعنی اینکه تلسکوپ جزئیات جرم مورد رصد را چقدر تفکیک می کند. در نور زرد-سبز (میانه طیف مرئی)، توان تفکیک بر حسب ثانیه قوس از رابطه زیر حساب می شود.

عدد 5/12 تقسیم بر قطر شیئی = توان تفکیک ( a )

نسبت کانونی یا عدد f عبارت است از : فاصله کانونی / قطرعدسی

استقرار سمت ارتفاعی

پایه های سمت-ارتفاعی، درست مانند پایه های دروبین عکاسی فقط به بالا و پایین و چپ و راست حرکت می کنند و از این رو لوله تلسکوپ فقط در همین جهات حرکت خواهد کرد. بهترین نوع از پایه های سمت-ارتفاعی، آنهایی هستند که پیچ حرکت آرام دارند که به درد دنبال کردن جرم مورد نظر می خورند (البته فقط در جهت های گفته شده). با وجود این، پایه های سمت-ارتقاعی نمی توانند ستاره ها را در حرکت قوسی شان دنبال کند.

استقرار استوایی

پایه های استوایی پیچیده ترند و برخلاف سمت ارتفاعی می توانند ستاره ها را بدون دردسر، در مسیرشات از شرق به غرب دنبال کنند. اگر تلسکوپ  موتوری هم برای ردیابی داشته باشد. این کار را به صورت خودکار انجام می دهد. داشتن موتور ردیاب، کمک بسیار بزرگی است، چون مثلاً هنگام  استفاده از بزرگنمایی 100 یا بیشتر، میدان دید تلسکوپ کاهش می یابد و در کمتر از 40-50 ثانیه جرم مورد نظر از میدان دید خارج می شود. تنظیم های مجدد و قراردادن جرم مورد نظر در مرکز میدان دید کاری است خسته کننده و از طرفی هر بار هنگام تنظیم، امکان لرزش تلسکوپ و در نتیجه ابهام تصویر هم وجود دارد.

در قسمت لوازم جانبی به این موارد به تفصیل پرداخته میشود.

 ساختار تلسکوپ شکستی

ساختار تلسکوپ نیوتنی

ساختار تلسکوپ کاسگرین

تلسکوپهای شکستی:

در این تلسکوپها برای گرد آوری نور از عدسی های شیشه ای استفاده میشود

1عدسی شیئی ،1 عدسی چشمی ، به دلیل وارونه بودن تصاویر این تلسکوپها از وسیله ای به نام چپقی برای مستقیم کردن تصاویر استفاده میشود.(تصویر، برگردان جانبی است)

تصویرچپقی 90 درجه

در مورد تفاوت آکرو ماتیک با آپوکروماتیک باید بگم عدسی تلسکوپ های آپوکروماتیک به صورت سه تکه درست شده در حالی که عدسی سایر تلسکوپ های شکستی که اکثرا آکروماتیک هستند 2 تکه است و همین طور تراش و پوشش آپوکروماتیک ها دقیق تر و بهتر از آکروماتیک ها می باشد.
مزایای ان هم رفع کامل خطای رنگی می باشد.

تلسکوپ‌های آپوکروماتیک (یا به اختصار آپو) بهترین انتخاب برای عکاسان نجومی و رصدگرانی است که تصویر بسیار دقیق می‌خواهند. اما بهای یک تلسکوپ آپوکروماتیک معادل تلسکوپ آکروماتیک یا نیوتنی با دهانه 2 تا 3 برابر آن است. به همین دلیل تلسکوپهای شکستی آپو بین رصدگران تازه کار چندان جایی ندارند.

از تلسکوپ‌های شکستی کوچک برپایه سمت - ارتفاعی برای رصد مناظر زمینی نیز استفاده می‌شوند

تلسکوپ شکستی

  کاستی‌های تلسکوپ شکستی:

از زمانی که نخستین تلسکوپ‌‌های شکستی در دوران گالیله وارد عرصه نجوم شدند، مشکل بزرگی پیش روی رصدگران بود: خطای رنگ. خطا یا ابیراهی رنگی حاصل شکست نور در عدسی شیئی تلسکوپ است. چون ضریب شکست طول موج‌های مختلف نور مرئی از بنفش تا سرخ فرق می‌کند، آنها به جای این که در یک نقطه کانونی شوند، چند کانون ایجاد می‌کنند.

اکنون بسیاری از تلسکوپ‌های شکستی آماتوری از نوع آکروماتیک‌اند که عدسی شیئی ترکیبی خطای رنگ کمتر می‌شود اما حمل و نقل و کار با تلسکوپ نیز به دلیل لوله بلند آن دشوارتر می‌شود. برای رفع کامل خطای رنگ، عدسی‌های ترکیبی آپوکروماتیک ساخته شدند.

برتری‌های تلسکوپ شکستی:

با وجود خطای رنگ در انواع متداول شکستی‌ها، تضاد نوری قابل توجه تصویر، نماهای دلنشین‌تری را از آسمان ارائه می‌کند.

چون مانند بازتابی‌ها آینه ثانویه‌ای بر سر تلسکوپ‌ نیست از تمام دهانه استفاده می‌شود و علاوه بر این در اپتیک‌های مرغوب شکستی میزان افت نور در عدسی شیئی کمتر از این مقدار در آینه اصلی تلسکوپ بازتابی است. به همین دو دلیل شاید یک تلسکوپ 8 سانتیمتری شکستی را بتوان معادل 10 سانتیمتری بازتابی در گردآوری نور و روشنایی تصویر دانست و همین‌طور می‌توان تناسباتی را برای اپتیک‌های کوچک‌تر یا بزرگتر ارائه کرد.

علاوه بر این شکستی‌هایی با f کم آسان‌تر حمل و نقل می‌شوند و به دلیل شکل یکپارچه تلسکوپ آسان‌تر می‌توان با آنها کار کرد. در کار با شکستی‌ها بر خلاف نیوتنی‌ها دیگر نیازی به هم‌خط کردن آینه ثانویه و اولیه یا نگرانی از بین رفتن پوشش آلومینیوم سطح آینه پس از چند سال نیستیم. در واقع این تلسکوپ‌ها وقتی خریداری می‌شوند دیگر نیازی به تنظیم، تصحیح یا تغییرات ندارند و رصدها با آن ساده و «کاربر دوستانه» است. اگرچه خطای رنگی در برخی رصدها و به ویژه در عکاسی نجومی آزار دهنده است، تلسکوپ‌های شکستی عاری از خطای کروی آینه‌ها هستند.

ادامه دارد....

سلام نیما جان
ممنون از زحمتی که می کشی. نه بابا پولم کجا بود. هم می خوام واسه خودم یاد بگیرم که بلد باشم. هم به خاطر اینکه ما یه کارگاه واسمون گذاشتن و خیلی کلی و سریع توضیح دادن راجع به تلسکوپها و حالا توقع دارن یادمون مونده باشه در صورتی که یه بارم نگفتن بیاین رو هم کنین که یاد بگیرین. حالا یکی از همونا که بچه هم هست شنیدم که برگشته گفته اینا بلد نبودن رو هم کنن. می دونم از رو بچگیش و از خود راضی بودنش این حرف رو زده و فکر کرده خیلی خبره و از اول خودش عالم بوده، در صورتیکه همه این وسایل در دسترسش بوده و تمرین کرده، منم می زارم پای بچگیش اما یه خورده بهم برخورده واز لجش می خوام خوب و کامل یاد بگیرم که روی این یکیو کم کنم. اینم شده انگیزه واسه من دیگه. شاید قبلا وقت نداشتم و گذاشته بودم سر فرصت یاد بگیرم اما الان انگیزه رو کم کنی دارم. ;)
راستی اون قسمت مفاهیم اولیه یه جاش خطها رفته توهم و عکس بالاش هم باز نمیشه. اگه می تونی درستش کن نیما جان.
مرسی بازم.