مکتب هرات
در دورهٔ تیموری، با همه ویرانى‌ها و خشونت‌هایى که اتفاق افتاد، هنر نگارگرى ادامه یافت و به‌طرز شگفت‌آورى ترقى کرد. پایتخت تیمور سمرقند بود و مرکزیت هنرى کوتاهى در این پایتخت فراهم آمد و در واقع طلیعهٔ مکتب هرات بود.
پس از مرگ تیمور، در زمان شاهرخ، هرات مرکزیت پیدا کرد و شاهرخ در آن محل کارگاهى برپا کرد که به‌کار مصورسازى پرداخته شود. در زمان شاهرخ و جانشینان او به‌خصوص بایسنقر، بیشترین توجه به شاهنامه معطوف بود. از نگارگران زمان شاهرخ که معروف بودند، مولانا خلیل نقاش (مانى ثانی) را مى‌توان نام برد.
در آن زمان همسر شاهرخ گوهرشاد بیگم، مسجد گوهرشاد را ساخت. سه پسر شاهرخ به‌نام‌هاى بایسنقر، ابراهیم سلطان والغ بیگ به ترتیب کارگاه‌هاى خود را در هرات، شیراز و سمرقند بر پا کردند. و به یارى آنها بود که گام نخست در تحول کتاب‌نگارى عهد تیمور برداشته شد. البته پیش از این اسکندر سلطان نوادهٔ تیمور هنرمندان برجسته را در شیراز گرد آورده بود.
دورهٔ زمامدارى شاهرخ، بى‌تردید از پررونق‌ترین ادوار تاریخ ایران محسوب مى‌شود. این رونق در کتب خطى بى‌نظیر و بسیار نفیسى که در این دوره تهیه شده‌اند، به‌خوبى منعکس است. هرات در زمان شاهرخ، مرکز بى‌رقیبى براى نقاشى تیمورى بود و هنرپرورى خاندان تیمورى بیش از شیراز در هرات جلوه کرد.
بایسنقر میرزا پس از به‌دست گرفتن حکومت هرات به فرمان شاهرخ، کتابخانه و کارگاه بزرگى در این شهر برپا کرد و برجسته‌ترین استادان زمان را از سراسر ایران در دربار خویش گرد آورد. کسانى چون جعفر تبریزی، قوام‌الدین، میرخلیل، پیراحمد باغ‌شمالى و خواجه غیاث‌الدین. شاهنامهٔ مشهور به بایسنقرى (۸۳۳ هـ.ق.) نمونهٔ بارزى از سبک نگارگرى در عهد بایسنقر است.
سبک رسمى و قانون‌مندى که در هرات و زیر نظر باسنقر میرزا شکل گرفت بر تحولات بعدى نگارگرى در دربارهاى تیموریان، ترکمانان و صفویان بسیار تأثیر گذاشت. از آخرین آثار این عهد بعد از مرگ بایسنقر، شاهنامهٔ محمد جوکى است. هرات پس از مرگ شاهرخ (۸۵۰ هـ.ق.) و تا آغاز پادشاهى حسین بایقرا، یک دورهٔ اغتشاش و رکود هنرى را گذرانید.
یکى از زیباترین آثار دورهٔ تیمورى و مکتب هرات، کلیله و دمنه‌اى است که در موزهٔ گلستان نگهدارى مى‌شود. نگارگر این کتاب خلیل نقاش است. همچنین جامع‌التواریخ اثر ”حافظ ابرو“ که امروزه در موزهٔ رضا عباسى نگهدارى مى‌شود از کتاب‌هاى مصور این دوره است.
از نگارگران این دوره امیر شاهى سبزواری، غیاث‌الدین، استاد سیدى احمد نقاش و خواجه على منصور را مى‌توان نام برد که به دعوت بایسنقر از تبریز به هرات آمدند. از زمانى‌که سلطان حسین بایقرا در هرات بر تخت نشست، شعر و موسیقی، نگارگرى و دیوارنگاری، معمارى و باغ‌سازى و هنرهاى دیگر رونق تازه‌اى یافتند و هرات در این دورهٔ ۳۸ ساله، شکوفایى فرهنگى تازه‌اى را تجربه کرد. در این دوره در کارگاه‌هاى دربار او کمال‌الدین بهزاد به فعالیت پرداخت.
بسیارى توفیق سلطان حسین بایقرا را درفعالیت‌هاى امیرعلى شیرنوایى وزیر هنرمند او مى‌دانند. به‌هرحال در مکتب هرات، نقاشى کتب و تذهیب و مرقع‌سازى به‌حد اعلاى خود رسید.
