کمالالدین بهزاد
کمالالدین بهزاد ۸۵۴ یا ۸۶۰ هـ.ق. یا ۸۷۰ هـ.ق. در هرات متولد شد و در زمان حیات خود به شهرت و محبوبیت رسید. وى معاصر سلطان حسین بایقرا و وزیر او امیرعلى شیرنوایى بوده است. استاد او پیر سید احمدتبریزى بوده است. ظرافتکارى و تذهیب را بهطور مستقیم از روحالله میرک خراسانى فرا گرفت و قلمزنى ظریف و بیانگرى عمیق را از طرحهاى مولانا ولىالله آموخت.
آثار بسیارى چه در ایران و چه در کشورهاى دیگر به بهزاد منسوب است. اما بدون شک همهٔ این آثار نمىتواند متعلق به وى باشد. وى در بیست سالگى خود را بهعنوان یک نقاش بااستعداد معرفى کرد. و در فاصله ۸۹۴-۹۱۶ بهترین آثار خود را آفرید. بهزاد بسیارى از آثار خود را بدون امضا برجاى گذاشت.
بهزاد ،گریز یوسف،بوستان سعدی،هرات،1488 م/888 ه. ،قاهره،کتابخانه ملى
اوج نوآورى بهزاد را در نگارههاى نسخهٔ بوستان سعدى (۸۹۳ هـ.ق.) نسخهٔ خمسهٔ نظامى (۸۹۹ هـ.ق.)مىتوان دید.
کمالالدین بهزاد برخلاف نگارگران پیشین، به جهان واقعى توجه کرد. او با طراحى قوی، پیکرهاى بىحالت و یکنواخت پیشین را به حرکت در آورد. به چهرهها تنوع بخشید و طبیعت و معمارى را به مکان فعل و عمل آدمها تبدیل کرد. قدرت تکنیک وى بىنظیر است.
بهزاد در خلال یک دهه، تحولى در سنت رنگ نگارگرى ایرانى ایجاد کرد. در نقاشى کمالالدین بهزاد، احساس و تعقل بهطرزى ظریف و هنرمندانه متعادل شدهاند.
محتواى انسانگرایانهٔ آثار او، در تاریخ نقاشى ایران بىسابقه است. نوآورىهاى وى هیچگاه از چارچوب کلى زیبایىشناسى نگارگرى ایرانى خارج نمىشود. بهزاد شاگردان برجستهاى چون قاسمعلى چهراهگشای، شیخزاده (محمود مذهّب)، آقامیرک و میرمصوّر را در هرات پرورد. وى در دربار صفوى در تبریز نیز بسیار تأثیرگذار بود.