تبیان، دستیار زندگی

با سلام
برای این که مطالب ها از هم جدا نشوند و انجمن کامپیوتر شلوغ نشود ، لطفاً مقالات مربوط به نرم افزار در این پست درج کنید  و فقط مسائل جدید را در صفحه اصلی انجمن درج کنید.

در صورت امکان از هر یک از پست ها خوشتون اومد + سبز را بزنید .

با تشکر  Reza Godarzi

ویندوز XP دو نوع فشرده سازی را در اختیار کاربر قرار می دهد در روش اول که مطمئنا با آن آشنا هستید میتوان با کیلک راست بر روی فایل یا شاخه > انتخاب Send To > انتخاب گزینه Compressed (Zipped) Folder آنرا را فشرده ساخت آنهم با پسوند ZIP اما روش دوم که خیلی جالبتر و در نوع خود بی همتاست به صورت زیر امکان پذیر است :

۱) در این روش سیستم فایل ویندوز XP بایستی حتما NTFS باشد (این سیستم فایلی بعد از دو سیستم آشنای FAT و FAT32 بوجود آمده و از سرعت و امنیت بیشتری در مقایسه با دو سیستم قبلی در نگهداری و ذخیره اطلاعات پشتیبانی می کند) برای اطلاع از سیستم فایل XP خودتان بر روی درایو حاوی ویندوز XP کلیک راست >انتخاب گزینه Properties > برگه General > در قسمت File system میتوانید نوع سیستم تخصیص داده را ببینید . اگر در این قسمت عبارت NTFS به چشم میخورد می توانید به مرحله ۲ عزیمت فرمایید و گرنه باید نوع سیستم فایلی را به NTFS تبدیل کنید آنهم با استفاده از فرمان زیر که باید آنرا در خط فرمان داس وارد کنیدconvert drive: /fs:ntfsکه به جای عبارت drive نام درایو حاوی XP را بگذارید به نکته های زیر توجه کنید

(نکته فوق العاده مهم ) توجه داشته باشید که محتوای درایو با سیستم NTFS هرگز به کمک سیستم عاملی که بر پایه یکی از دو سیستم FAT یا FAT32 استوار است قابل دسترسی نخواهد بود. مثل ویندوز98 و ME.

در هنگام نصب ویندوز XP نیز در مورد تبدیل سیستم فایلی به NTFS از شما سوال می شود که میتوانید با آن موافقت کنید همچنین فرایند تبدیل را می توانید به کمک برنامه سودمند Partition Magic به آسانی انجام دهید.

به شخصه هنوز برنامه ای ندیده ام که با این سیستم مشکل داشته باشد مگر اینکه اصلا با نصب در ویندوز XP سازگاری نداشته باشد.

فرایند تبدیل حدود ۱۵ تا ۴۵ دقیقه بسته به حجم درایو طول خواهد کشید.

فرمان بالا اطلاعات را پاک نخواهد کرد و طبیعتا نبایستی آسیبی به ویندوز برساند اما به پیامهای داده شده در حین کار حتما توجه کنید.

فرمان بالا بر روی هر درایوی قابل اجراست چه ویندوز روی آن باشد چه نباشد.

اگر خدای نکرده زمانی از این تبدیل پشیمان شدید می توانید با استفاده از برنامه Partition Magic به حالت اولیه بازگردید.

۲) اگر می خواهید یک درایو با سیستم فایلی NTFS را فشرده کنید بر روی آن کلیک راست > Properties > برگه General > انتخاب گزینه Compress drive to save disk space و اگر میخواهید فایل یا شاخه ای در درایو با سیستم فایلی NTFS را فشرده کنید بر روی آن کلیک راست > Properties > برگه General > دکمه Advanced > انتخاب گزینه Compress contents to save disk space

تذکر ۱) ویندوز پس از انتخاب فایل فشرده شده به سرعت آن را از حالت فشرده در می آورد و پس از بستن دوباره به سرعت آن را فشرده میکند بدون اینکه شما چیزی مشاهده کنید.

تذکر ۲) فشرده سازی می تواند تا حدی باعث کندی واکنش پذیری سیستم شود.

تذکر ۳) به کمک فشرده سازی می توانید تقریبا فضای اشغال شده را به نصف کاهش دهید.

تذکر ۴) فایلها شاخه ها و درایوهای فشرده شده به رنگ متفاوت نمایش داده می شوند.

تذکر ۵) عمل unzip هم به راحتی و برعکس روش گفته شده در بالا امکان پذیر است.

تذکر 6) ویندوز 98 و ویندوزهایی که بر پایه این ویندوز طراحی شده اند درایو های با فرمت  NTFS  را نمی شناسند.

تذکر 7) مناسبترین فرمت برای Cupter فیلم و Mix فرمت  NTFS  می باشد.

به نقل از اینفوورلد، در نسخه تازه QualysGuard Vulnerability Management امكانات اضافی گنجانده شده است تا مشتریان بتوانند به سرعت از وجود وصله های جدید برای نرم افزارهای مورد استفاده خود مطلع شده و آنها را نصب كنند.
این نرم افزار دارای بخشی موسوم به گزارش وصله های جدید هم هست كه فهرستی از وصله های تازه عرضه شده را كه كاربران حتما باید آنها را نصب كنند،‌ در اختیار مدیران شبكه ها می گذارد و آنها با مشاهده این فهرست در مورد استفاده از وصله های تازه و ضرورت و اولویت آنها تصمیم گیری می كنند.
ارائه گزارش در مورد كاركرد هر وصله و نحوه عكملكرد آنها از جمله دیگر نكات پیش بینی شده در این سرویس است. رابط كاربری این نرم افزار از انعطاف لازم برخوردار بوده و در صورت عرضه وصله ای جدید بلافاصله اطلاعات آن را در اختیار دیگر كاربران قرار می دهد.

حافظه مجازی سریعتر در ویندوز

برای بالا بردن سرعت اعمال مختلفی كه در ویندوز انجام می شود می توانید از روش زیر استفاده كنید:

در پارتیشن بندی هارد دیسك خود یك درایو جداگانه كه فقط برای فضای مبادله استفاده خواهد شد جدا كنید. این درایو حداقل باید 200 مگا بایت فضا داشته باشد. در مسیر زیر :

Control Panel>System>Performance>Virtural memory

روی "let me specify my own setting" كلیك كرده و آن را روی درایوی كه به این منظور جدا كرده اید set كنید. اگر شما آن درایو را به اندازه 200 مگا بایت گرفته اید باید مینیمم مقدار را 150 مگا بایت و ماكزیم مقدار را 200 مگا بایت قرار دهید كامپیوتر خود را restart كنید باید یك بهبود محسوس در سیستم ملاحظه كنید.

Direct X چیست؟



ویندوز ایكس پی Direct X8.1 یا ورژنهای بالاتر آن را ساپورت می كند كه قابلیتهای صوتی و تصویری كامپیوتر را افزایش می دهد. Direct X دسترسی به قابلیتهای دستگاه هایی مانند مانیتور و كارت صدا را برای نرم افزار ها فراهم می كند تا از قابلیتهای سه بعدی تصویر و صدای فراگیر و جلوه های صوتی آنها استفاده شود.

Direct X نرم افزار ها را قادر می سازد تا از قابلیتهای سخت افزار كامپیوتر شما اطلاع پیدا كرده و پارامترهای لازم را با آنها مطابقت دهد. این خاصیت به برنامه های صوتی و تصویری این قدرت را می دهد تا روی هر كامپیوتری كه ویندوز نصب شده و سخت افزار آن سازگار با Direct X باشد فایل های صوتی و تصویری را با بیشترین كارایی و كیفیت ممكن به اجرا بگذارد.

Direct X یك سری از برنامه های سطح پایین است كه Application Programming Interfaces یا (APIs) را در خود دارد و دسترسی به ویژگیهای با كارایی بالای سخت افزار مانند چیپ های شتاب دهنده گرافیكی سه بعدی و كارتهای صدا را امكان پذیر می سازد. این APIs ها شامل شتاب دهنده های گرافیك دو بعدی و فابلیت پشتیبانی از وسایل ورودی مانند موس، جوی استیك و كی بورد و كنترل میكس صدا و صدای خروجی هم هست. توابع سطح پایین بوسیله این مولفه ها پشتیبانی می شوند كه Direct X را می سازند:

Microsoft Direct 3D

Microsoft Direct Sound

Microsoft Direct Music

Microsoft Direct Input

Microsoft Direct Play

Microsoft Direct Show

حافظه را از DLL ها خالی كنید.

ویندوز اكسپلورر DLL یا Dynamic_ Link Libraries را برای یك دوره زمانی حتی پس از اینكه كار با آنها تمام شده است در حافظه نگه می دارند این می تواند باعث بازدهی كم كامپیوتر شما شود برای حل مشكل در منوی Run دستور regedit را تایپ كنید، سپس مسیر زیر را بپیمایید.

HKEY_ LOCAL_ MACHINE/ SOFTWARE/ MICROSOFT/ WINDOWS/CURRENT VERSION/ EXPLORER

یك sub_ key با نام Always Unlocal DLL بسازید و به آن مقدار 1 بدهید تا ویندوز را از نگهداری DLL ها در حافظه باز دارید. ویندوز را restart كنید تا تغییرات لازم انجام پذیرد.

دفرگمنت پیشرفته در ویندوز 7

در ویندوز 7 نسبت به ویندوز XP و ویستا ویژگیهای زیادی افزوده شده است.

یكی از آنها ویژگی Advanced Disk Defragmentation است. اكنون شما می توانید به سادگی از خط دستور موجود در منوی استارت ویندوز این عمل را انجام دهید.

اكنون قبل از هر كاری از منوی استارت در خط دستور تایپ كنید cmd و كلید اینتر را بزنید، تا پنجره Command prompt گشوده شود. در Command prompt می توانید دستور defrag را با گزینه های دلخواه خود اجرا كنید. حال برای انجام كارهای مختلف احتیاج به سوئیچ ها متفاوت دارید تا عمل دفرگ یا مرتب سازی هارد دیسك خود را به طور مناسب انجام دهید. به سادگی تایپ كنید defrag و كلید اینتر را بزنید، ویندوز همه گزینه های موجود را لیست خواهد كرد. (همینطور تمام سوئیچ های موجود را)





اكنون اجازه دهید درباره گزینه های موجود كه ممكن است برای اجرای این دستور به درد شما بخورد صحبت كنیم.

چندین درایو (پارتیشن را همزمان دفرگ می كند) defrag /r

درایو شما را از لحاظ مرتب بودن فایل ها آنالیز می كند defrag -a

از نتایج عمل دفرگ پرینت می گیرد. defrag -v

همه دیسك ها و پارتیشن های شما را دفرگ می كند. defrag -w

كل درایو C را دفرگ می كند. defrag C:-V -W

برای نمونه من در اینجا دستور آنالیز ترتیب فایل ها را برای درایو C با موفقیت انجام داده ام (دستور defrag-a )





مزیت اصلی اجرای دستور defrag در Command prompt این است كه به این روش سرعت عمل بسیار بالاست. اكنون این روش را امتحان كنید و لذت ببرید.

آشنایی با ویندوز دیفندر


ویندوز دیفندر یك نرم افزار امنیتی ساخت كمپانی مایكروسافت است كه در ویندوز های ویستا و هفت اضافه شده است. همچنین می توانید این نرم افزار را برای ویندوز XP از اینترنت دانلود كنید. البته بهتر است آنرا مستقیما از وب سایت رسمی شركت مایكروسافت دانلود كنید. این نرم افزار در حقیقت یك Anti Spyware است كه می تواند كامپیوتر شما را اسكن كرده و بد افزار های احتمالی را پاك یا قرنطینه نماید .

ویندوز دیفندر این قابلیت را دارد كه به صورت خود كار Update (به روز رسانی) شود و می توان آنرا طوری تنظیم كرد كه كه در فواصل زمانی مشخص كامپیوتر شما را اسكن نماید و در صورت پیدا كردن هر بدافزاری آنرا از كار بیندازد. همینطور می توانید آنرا مانند هر Anti Spyware دیگری برای امنیت پایین، متوسط و امنیت بالا تنظیم كنید.



این Anti Spyware مایكروسافت از ابزار های پیشرفته و جالبی برای شناسایی بد افزار ها استفاده می كند كه می تواند اطلاعات زیادی درباره برنامه های Startup ، برنامه های در حال اجرا، نرم افزار های متصل به شبكه و نرم افزار های رابط برای اتصال به اینترنت به نمایش بگذارد.

به این ترتیب هر نرم افزاری كه از طریق آن به اینترنت متصل می شوید یا نرم افزار هایی كه خود به اینترنت متصل می شوند بررسی می گردند و چون این Anti Spyware ساخت خود مایكروسافت است تشخیص نرم افزار هایی كه بوسیله مایكروسافت تولید نشده اند ولی خود را اینگونه جا زده اند ساده تر است.

مایكروسافت با گذشت زمان ویندوز دیفندر را بهینه سازی كرده است چون در ابتدا به خاطر قدرت تشخیص پایین این Anti Spyware مایكروسافت مورد انتقادات شدید قرار گرفته بود. ولی اكنون عملكرد آن بهتر شده است.

البته نرم افزار هایی هستند كه به عنوان Anti Spyware عملكرد بهتری از ویندوز دیفندر دارند. ولی خوب دیفندر هم ویژگی های مثبت خود را دارد. و البته از مایكروسافت نمی توان انتظار داشت با شركت هایی كه كار تخصصی آنها امنیت است رقابت كند و یكه تاز پیروز این میدان هم باشد.

آشنایی با XPS Viewer چیست؟



به هر فایلی که در صفحه ی XML ذخیره شود و یا پسوند .xps داشته باشد یک سند XPS می گویند. یك سند XPS در حقیقت فرمتی از سند های شركت مایكروسافت است كه با استفاده از آنها می توانید محتوای مورد نظر خود را در یك قالب استاندارد ذخیره كنید یا آنرا به شكلی كه به سادگی قابل دیدن باشد منتشر كنید. همچنین از این قالب می توانید برای برخی تنظیمات روی اسناد دیجیتال خود استفاده كنید تا دیگران نتوانند در سند اصلی شما تغییرات دهند. اگرچه می توان سندهای XPS ( فایل های با پسوند .xps) را با هر برنامه ای که بتوان در ویندوز از آن پرینت گرفت، ایجاد کرد اما دیدن سندهای XPS تنها با XPS VIEWER امکان پذیر است. اگر شما .NET Framework 3.0 را داشته باشید، Viewer با اینترنت اکسپلورر کار می کند و در این نسخه از ویندوز وجود دارد.

زمانی که شما یک فایل XPS را باز می کنید، Viewer خود به خود فایل را در پنجره ی اینترنت اکسپلورر باز می کند. دو نوار ابزار مکمل هم در بالا و پایین فایل ظاهر می شوند که گزینه هایی را برای مشاهده و مدیریت فایل های xps دارند، مثل:

ذخیره یک کپی از فایل در کامپیوتر

یافتن یك عبارت در فایل های Read only

رفتن به صفحه ای مشخص با تایپ شماره آن یا با زدن دکمه های فوروارد و بک وارد.

قابلیت زوم برای بهتر دیده شدن متون و تصاویر

دیدن یک یا چند پنجره به طور همزمان در صفحه نمایش

علامت گذاری دیجیتالی فایل ها

تعیین دسترسی افراد خاص و به مدت خاص از طریق مجوزهای سند

آیا .NET Framework 3.0 دارید؟

1. دکمه استارت،سپس کنترل پنل و بعد از programs را بزنید.

2. در تب programs and features دکمه on و off را بزنید. اگر می خواهید برای مدیر سیستم پسورد بگذارید آنرا تایپ کرده و سپس تائید کنید.

3. در لیست به دنبال .NET Framework 3.0 بگردید، اگر بود بر روی آن دوبارکلیک کنید تا محتویاتش را ببینید.

4. در پوشه .NET Framework تیک XPS Viewer و سپس ok را بزنید.



می بینید کهXPS Viewer، .NET Framework 3.0 را دارد.

اگر .NET Framework 3.0 را ندارید می توانید XPS Essential Pack را که تنها نسخه ی XPS Viewer ست را از صفحه ی View and Generate XPS page سایت میکروسافت دانلود کنید. این نسخه با ویندوزهای ویستا، XP و 2003 سازگاری دارد. با این بسته می توانید فایل های XPS را ببینید، کپی و پرینت کنید اما نمی توانید آنرا علامت گذاری کنید یا قابلیت دسترسیش را تنظیم کنید.

برای اطلاعات بیشتر راجع به فایل های با پسوند XPS به صفحه ی XML Paper Specification page سایت میکروسافت بروید.

قفل‌های سخت افزاری و نرم افزاری



برای جلوگیری از استفاده غیرمجاز از برنامه ها و یا تكثیرغیرقانونی آنها، اصطلا حا به آنها قفل می زنند. قفل گذاری كلا به دو روش نرم افزاری و سخت افزاری انجام می شود. قفل سخت افزاری (Hardware lock) چنانچه ازسخت افزارخاصی برای قفل گذاری استفاده شود، به آن قفل سخت افزاری می گوییم. این قفلها بعضی به صورت یك رابط روی پورت پارالل سیستم نصب می شوند كه البته هر دو نوع آن عملكرد مشابه دارند. بخش اصلی قفل، از یك حافظه قابل پاك شدن تشكیل شده كه با توجه به نوع و حجم آن، دارای عملكردی متفاوت می باشد و عمدتا به یكی از دو روش زیر عمل می كند:

الف) روش اول قفل گذاری به این صورت است كه تولید كننده نرم افزار یك یا چند بایت از اطلاعات را در قفل نوشته و برنامه در هنگام اجرا آن را چك می كند. در صورتی كه قفل وجود داشته باشد، برنامه به كار خود ادامه می دهد و اگر قفل وجود نداشته باشد و یا اطلاعات خوانده شده از روی قفل صحیح نباشد، برنامه متوقف شده و با اعلام خطا، از اجرای صحیح، سربازمی زند.این نوع قفل ها دارای ساختاری ساده، حافظه ای در حد چند بایت، و قیمتی ارزان هستند. استفاده از این قفل ها بسیار ساده بوده و نیاز به تخصص خاصی ندارد،فقط كافیست كه نرم افزار ویژه قفل را (كه توسط شركت تولید كننده قفل ارایه شده) اجرا نمود. در ابتدا كه قفل فاقد اطلاعات است، اول یك كلمه دلخواه، به عنوان كلمه عبور درخواست كرده و سپس با توجه به نوع قفل، یك یا چند كلمه اطلاعات را دریافت و در حافظه قفل ثبت كنید. در دفعات بعد می بایست كلمه عبوری كه اولین بار ثبت شده، وارد شود تا بتوان به اطلاعات درونی قفل دسترسی داشت. البته بعد از ورود به برنامه این كلمه قابل تغییر است. در هر صورت، پس از ثبت اطلاعات در قفل، تولید كننده نرم افزار، اطلاعات ثبت شده در یك برنامه چك می كند كه شیوه چك كردن اطلاعات، با توجه به نوع قفل متفاوت است. در بعضی فقط اطلاعات درون قفل چك می شود و در بعضی دیگر، در مرحله اول وجود قفل چك شده و در مرحله بعدی، اطلاعات درون آن چك می شود.
ب) روش دیگر قفل گذاری به این صورت است كه تولید كننده نرم افزار، بخش كوچكی از برنامه را در حافظه قفل قرار می دهد كه در این حالت، چنانچه قفل وجود نداشته باشد برنامه به هیچ وجه، قادر به اجرا و ادامه كار نخواهد بود.
این نوع قفل ها، دارای ساختاری كمی پیچیده، حافظه ای بعضا تا چند كیلو بایت، و قیمتی نسبتا گران هستند.استفاده از این قفل ها، به سادگی نوع قبلی نیست. البته شیوه كلی كار مشابه روش قبلی است. با اجرای نرم افزار ویژه قفل و وارد نمودن كلمه عبور، باید نام فایلی را كه می خواهیم روی آن قفل بزنیم، مشخص كنیم، تا بخشی از آن در قفل ثبت گردد. البته در بعضی دیگر از این نوع قفل ها، كه حفاظت بیشتری را انجام می دهند، می بایست توسط تولید كننده نرم افزار دقیقا كنترل شود كه چه بخش هایی از فایل باید در قفل ثبت گردد كه ابته انجام این كار نیاز به تخصص و تجربه كافی دارد، چرا كه بعضا ممكن است كه خطا در انجام كار، باعث بروز اشكال در برنامه تولیدی بشود. چون با این كار در واقع بخشی از برنامه در قفل ثبت می گردد، واضح است كه هر قفل فقط برای یك نسخه از برنامه می تواند مورد استفاده قرار بگیرد و به همین علت كاربرد این قفل، كمتر است. ضمنا نوع دیگری از قفل ها هستند كه هر دو روش فوق استفاده می كنند، اما طرفدار چندانی ندارند.
قفل نرم افزاری (Software Lock) چنانچه از روش ها و ترفند های نرم افزاری، برای قفل گذاری استفاده شود، به آن قفل نرم افزاری می گوییم. قفل های نرم افزاری دارای تنوع بیشتری بوده و بعضا از لحاظ طراحی و اجرا سلیقه ای و ابتكاری می با شند. اما می توان شیوه عملكرد اكثر آنها را، توسط یكی از ۳ روش ذیل، تشریح نمود:
۱) محدودیت در تعداد كپی(Copy Limited) در این حالت برنامه نصب كننده نرم افزار، فضای مشخصی در دیسك را با روش خاصی مرمت كرده، و تعداد مجاز نسخه برداری را در آن درج می كند. بدین طریق با هر بار كپی كردن برنامه، یك واحد از این عدد كم می شود و هنگامی كه تعداد مجاز آن به صفر رسید، دیگر نمی توان برنامه را روی سیستم نصب نمود. حال ممكن است این سوال مطرح شود كه مگر نمی توان پس از نصب برنامه، از آنپشتیبانی(Back Up) گرفته و سپس از نسخه پشتیبان نیز، روی سیستم دیگری استفاده نمود؟ پاسخ منفی است. زیرا هنگام نصب، اطلاعاتی راجع به سخت افزار سیستم كه می تواند مثلا شامل نوع قطعات و یا شماره سریال قطعات باشد، در جایی، در محدوده قفل ذخیره می شود و از این پس هر بار در هنگام اجرای برنامه، این اطلاعات به دقت چك می شود و در صورت هرگونه تغییر، برنامه اجرا نمی شود.
۲) استفاده از دیسكت، در هنگام اجرای برنامه (Disk Required) در این حالت، دیسكت مورد نظر، یا به روش خاصی فرمت می شود و سپس در هنگام اجرا، اطلاعات روی آن بررسی می شود، و یا اینكه قسمتی از دیسكت را به صورت فیزیكی و عمدی خراب می كنند و در اینجا، در واقع همان صدمه ای كه به عمد، بر سطح دیسكت وارد شده است، به عنوان قفل و محافظ نرم افزار عمل می كند. از این پس برای انتقال برنامه از یك سیستم به سیستم دیگر، این فلاپی مانند قفل سخت افزاری عمل می كند و می بایست مختصات آن توسط برنامه تایید شود و چنانچه این فلاپی در درایو نباشد، برنامه اجرا نخواهد شد.
۳) قفل سی دی (اجرا از روی سی دی) با متداول شدن سی دی ویا لوح فشرده، روش جدیدی در قفل گذاری ابداع شد و آن اجرای برنامه از روی سی دی است. در این حالت برنامه هنگام اجرا، به سی دی رجوع كرده و نقاط خاصی از آن را چك می كند. این نقاط بخش هایی هستند كه به صورت فیزیكی علامت گذاری شده اند ودر واقع به نوعی صدمه دیده اند و معمولا این خرابی با تابش اشعه لیزر انجام می شود. به این ترتیب به اصطلاح نقاط معینی از سی دی لیزرسوز می شود. این نقطه یا نقاط به عنوان قفل سی دی عمل می كند و از عمل تكثیر یا كپی برداری و همچنین استفادهغیر مجاز از آن جلوگیری به عمل می آورد.در خاتمه سوالی كه در مورد سه روش فوق الذكر مطرح است، این است كه آیا می توان قبل از نصب، از دیسكت ها وسی دی های قفل گذاری شده كپی تهیه كرد و سپس آنها را نصب كرد؟
پاسخ منفی است، زیرا همانگونه كه اشاره شد، یا بخشی از دیسكت و یا همه آن، به روش خاصی فرمت می شود كه قابل كپی برداری نیست و یا اینكه محل ونقاطی كه روی دیسكت و یاسی دی، به صورت فیزیكی و عمدی صدمه دیده اند، اجازه كپی برداری را نمی دهند و مانع از انجام این كار می شوند.

آموزش OverClocking پردازنده

OverClocking (که ما از این به بعد به OverClock و OverClocking می‌گیم OC)
اگه ناشیانه انجام بشه، خطرناکه و ممکنه CPU یا هر قطعه‌ی دیگه‌یی رو بسوزونه یا عمرش رو کم کنه. پس اولاً اگه می‌خواید این کار رو بکنید، با مسئولیت خودتون بکنید و فردا نیاید یقه‌ی من رو بگیرید. دوماً بی‌تعارف عرض کنم، اگه شما کسی هستید که وقتی ویندوزتون خراب میشه زنگ می‌زنید دوستتون یا یکی از شرکت بیاد براتون نصب کنه یا از کامپیوتر زیاد سر در نمی‌آرید (حتی به اندازه‌ی من)، خواهشاً دوروبر OC نگردید که ممکنه باعث دردسرتون بشه. ثالثاً OC اعتبار گارانتی CPU رو از بین می‌بره
خب حالا که آماد شدیم، اول از همه یه تعریف کوتاه از OC .OC یعنی کارکشیدن از یک سخت‌افزار بیشتر از مقداری که سازنده‌ی اون، براش اعلام کرده و روش برچسب زده. این سخت‌افزار می‌تونه CPU یا کارت گرافیک یا Ram یا... باشه که ما روی CPU زوم می‌کنیم. مثلاً من الان دارم از CPU 1.0GHz خودم به اندازه 1.16GHz کار می‌کشم. یا مثلاً یه نفر از هاردش که UDMA 5 رو پشتیبانی می‌کنه در حالت UDMA 6 استفاده کنه.

اول از همه این سوال کاملاً منطقی پیش می‌آد که اگه میشه از از CPU مثلاً 1 گیگ به اندازه 1.16 گیگ کار کشید، مگه شرکت سازنده مشکل داره که اون رو به عنوان 1 گیگ بفروشه؟ خب اون رو می‌کنه 1.16 و گرونتر می‌فروشه. این سوال دو تا جواب داره: 1. سرعتی که شرکت سازنده‌ی CPU مثل اینتل یا AMD روی برچسب CPU می‌نویسه، سرعتی هستش که اون CPU در اون سرعت بهترین عملکرد رو داره و در سرعتهای بالاتر، عملاً مشکلاتی مثل عدم ثبات یا گرمای زیاد یا... براش پیش می‌آد. 2. این که یک شرکت مثلاً تمام CPU های 1 رو تبدیل کنه به 1.2 و گرونتر بفروشه همیشه خوب نیست. این دلایل خاص اقتصادی داره. مثلاً تنوع محصول باید باشه. ممکنه همه‌ی مشتریها پول CPU سریعتر رو نداشته باشن و... مثلاً Athlon 2500+ , 2600+, 3000+, 3200+ هیچ تفاوتی با هم ندارند مگر در Mutilplier. همه‌شون از تکنولوژی 130nm استفاده می‌کنن و روی هسته‌ی Barton ساخته شدن. اما تفاوت قیمتهاشون خیلیه.

از جواب اول می‌شه نتیجه گرفت که "ممکنه هر CPU رو بشه OC کرد." و از جواب دوم هم نتیجه می‌گیریم که "تقریباً هر CPU رو میشه OC کرد." درسته، تقریباً هر CPU رو میشه OC کرد. مهم اینه که تا چه اندازه؟ این بستگی به شرایط داره. در واقع از دوتا جواب بالا، برای یک CPU ممکنه فقط یکیش درست باشه. یا یکیش نقش خیلی کمی داشته باشه. مثلاً تو همون مثال بالا، احتمال این که بشه Athlon 3200+ رو OC کرد خیلی کمه. اما Athlon 2500+ رو بسادگی میشه 100 الی 300 تا بالا برد.

قبل از اینکه بریم سر بحث اینکه چطور OC رو انجام بدیم، دو تا چیز دیگه بگم:

اصلاً OC چه لزومی داره؟ OC اصلاً لزومی نداره، بلکه کمی فایده داره. البته خیلیها ممکنه به OC به چشم تفریح و هیجان نگاه کنند. خیلیها هم مطمئناً از نظر اقتصادی بهش نگاه می‌کنند. اما فایده دیگه‌یی هم داره. فرض کنیم من از وقتی که از کامپیوترم استفاده میکنم تا حالا مثلاً حدود 100 ساعت رو صرف تبدیل فرمتهای مختلف فایلهای صوتی و تصویری به هم کرده باشم (که مطمئناً بیشتر از اینا بوده) اگه کامپیوتر من بعد از OC کار تبدیل رو 10% سریعتر انجام بده (که می‌ده) من می‌تونستم در وقتم 10 ساعت صرفه‌جویی کنم.
یک CPU رو تا چه حدی می‌شه OC کرد؟ این سوال جواب مشخصی نداره. مثلاً ممکنه 50MHz یا ممکنه 350MHz. کاملاً بستگی به شرایط داره (البته مطمئن باشید تبدیل CPU 2GHz به 2.6 فقط یک رویاست!) حتی اگه من تونستم CPU خودم رو از 997 به 1185 برسونم، ممکنه شما که همین CPU رو تو سیستم خودتون دارید نتونید اون رو به 1100 برسونید یا ممکنه به راحتی تا 1200 برسونید. این شرایط از چند جنبه هستن: یکی خود CPU. سابقاً می‌شد با افزایش Mutiplier سرعت CPU رو بدون مشکلات جانبی مثل Ram و... OC کرد. اما خیلی وقته که شرکتهای سازنده Multiplier رو قفل می‌کنن و نمیشه اون رو تغییر داد یا تغییرش هم تاثیری نداره. پس اگه شنیدید که یکی گفت من PII 200 رو رسوندم به 400 یعنی 200 تا بالاتر، نگید پس من هم می‌تونم از 1700 برسونم به 1900. ضمناً مطمئناً CPUهای یک جنس و مدل و ساخت یک کارخانه هم با هم فرقهایی دارن. ثانیاً MotherBoard (یا بطور خلاصه MB) نقش خیلی مهمی داره. بعضی از MBها به اصطلاح OverClocking-Friendly هستن و کلاً برای OC کارها ساخته شدن که بعداً می‌گم چه امکاناتی دارن. در هر صورت هر چه MB شما امکانات بیشتر و پیشرفته‌تری داشته‌باشه طبیعتاً بهتر می‌تونید OC کنید. علاوه بر MB قطعات دیگه هم نقش دارن. مثلاً قدرت تحمل فرکانسهای بالاتر در RAM یا AGP یا کارت صدا یا ... مدلها و جنسهای مختلف با هم فرق دارن. یک چیز مهم دیگه، سیستم خنک‌کننده‌ی کامپیوتر شماست. وقتی یک CPU در سرعتهای بالا کار می‌کنه، باید ولتاژ به نسبت بالاتری بهش داد و همین ولتاژ بالاتر باعث تولید گرمای بیشتر می‌شه و این گرما اگه از Case بخوبی خارج نشه، می‌تونه باعث سوختن یا کاهش شدید عمر مفید CPU بشه.

خب حالا بریم سر اینکه OC رو چطور انجام بدیم. قبل از همه باید یه چیزایی رو آماده کنید یا آماده انجام یک کارهایی باشید:
راهنمای MB رو آماده کنید. اگه CPU هم راهنما یا توضیحات خاصی داره اون رو هم بیارید و هر دو رو کامل بخونید یا حداقل قسمتهایی که در مورد OC هستن و قسمتهایی که بعداً می‌گم رو بخونید.
باید بتونید وارد قسمت Setup (بایوس) سیستم بشید، یعنی اگه کسی براش پسورد گذاشته یا پسوردش یادتون رفته، باید اون رو Reset کنید. برای اینکار دو خط پایینتر رو ببینید. برای وارد شدن به بایوس باید موقع بالا اومدن سیستم کلید Del رو بزنید.
در صورت لزوم باید در Case رو باز کنید. البته در صورت لزوم.
باید شیوه Reset کردن Bios سیستم رو یاد بگیرید. MBهای تولید دو سه سال قبل به اینور معمولاً یه جامپر برای اینکار دارن. اون رو تو راهنمای MB پیدا کنید و یاد بگیرید. علاوه بر این هنوز هم میشه با در آوردن باتری MB، بایوس رو ریست کرد.
در صورت امکان و اگه Case جا داره، یک فن جدید به سیستم اضافه کنید. اگه فن CPUیی قوی‌تر از فعلی با HeatSink بزرگتر هست که روی CPUتون نصب میشه، اون رو بخرید و عوض کنید. یا بجای خریدن فن نو، حداقل فنهای فعلی رو تمیز کنید و مطمئن بشید که جای درستی نصب شدن. من خودم وقتی در Case رو باز کردم، متوجه شدم که یک فن جایی نصب شده که جلوش بسته‌اس و هوایی رو جابجا نمی‌کنه، این جور چیزها رو درست کنید. موقع کار کردن درون Case، خیلی احتیاط کنید. حتماً قبلش دستتون رو به قاب فلزی Case بزنید و الکتریسیته‌ی ساکن رو خالی کنید.
یک نرم‌افزار مثل SiSoft Sandra روی سیستم نصب کنید که بتونید اطلاعات مربوط به سخت‌افزار رو ببینید. حتماً باید دمای CPU و MB رو نشون بده. تو Setup بایوس هم قسمتی که دما رو نشون می‌ده پیدا کنید



یک‌راست بریم سر OC. ببینید، سرعت CPU توسط دو چیز تعیین می‌شه. یکی سرعت باس سیستم یا FSB -Front side bus- و دیگری Multiplier که در FSB ضرب می‌شه و سرعت CPU بدست می‌آد. مثلاً در مورد سیستم من، FSB اون 133 MHz هستش و Multiplier اون هم 7.5 که ضربشون می‌شه 997.5 MHz یا همون یک گیگاهرتز. برای تغییر سرعت CPU باید یکی یا هردوی این اعداد رو عوض کرد. از اونجایی که FSB علاوه بر تعیین سرعت CPU در تعیین سرعت ارتباط MB -MotherBoard- با قطعات روی درگاه PCI و AGP همچنین Ram نقش داره، پس بهترین راه اینه که Multiplier رو بیشتر کنیم. اما همونطور که گفتم مدتهاست که دیگه شرکتهای سازنده، پردازنده رو روی یک Multiplier قفل میکنند و تغییر اون دیگه تاثیری نداره. (البته یک جا خوندم که میشه قفل CPUهای AMD رو شکست ولی هیچ توضیحی راجع به ادعاش نداده بود)

بنابراین تنها چاره‌ای که می‌مونه تغییر FSB هستش. برای تغییر FSB باید وارد Setup سیستم بشیم. در MB من باید وارد قسمت IWILL Smart Settings بشم. شما هم اگه راهنمای مادربوردتون رو بخونید، حتماً جاش رو پیدا می‌کنید. البته ناگفته نمونه که کمتر MBی مثل MB من راهنمای به این کاملی داره و من توی Setup سیستم یکی از بروبچ هر چی گشتم محل تعیین FSB رو پیدا نکردم! MB اون Asus بود فکر کنم مدلش یه چیزی تو مایه‌های MV43N بود. البته تو MBهای قدیمی Multiplier رو از طریق جامپر عوض می‌کردن، FSB رو نمی‌دونم.

بعد از اینکه محل تعیین FSB رو پیدا کردین، کارتون شروع میشه. موقع تغییر FSB باید خیلی مراقب باشید. یک تغییر بزرگ می‌تونه همه چیز رو به هم بریزه و حداقلش اینه که سیستم دیگه بالا نمی‌آد و باید Setup رو ریست کنید (حتماً قبل از شروع بکار، سایر تنظیمات مهم Setup رو یادداشت کنید. چون ممکنه نیاز باشه که بعد از ریست کردن، بعضی از تنظیمات رو از حالت پیش‌فرض خارج کنید.) پس حتماً باید FSB رو کم‌کم زیاد کنید. مثلاً اولش 5 تا یا 10 تا و بعدش اگه مشکلی نبود، 2-3 تا کم‌کم ببرید بالا تا جایی که مشکلهای کوچیک کم‌کم بوجود بیان. اون وقت یکی یکی بیاریدش پایین تا مشکلی دیگه نباشه. منظورم از "نبودن مشکل" اینه که:
1. سیستم بدون هیچ مشکلی لود بشه. بهتره یک کمی تو ویندوز کار کنید تا مطمئن بشید بعد از مدتی هنگ نمی‌کنه و ثبات سیستم از بین نمی‌ره.
2. دمای سیستم خیلی بالا نره. برای اینکه متوجه بشین بالا کجاست، قبل از زیاد کردن FSB، چندبار دمای سیستم رو در حالات مختلف، مثلاً بعد از اجرای برنامه‌های سنگین اندازه بگیرید. بهترین کار اینه که Burn-in wizard توی SiSoftware Sandra رو سه چهار باری اندازه بگیرید تا دمای عادی و دمای حداکثر دستتون بیاد.
3. صدای خروجی اسپیکر عجیب و غریب یا عوض نشه. و هر چیز غیرعادی دیگه.

اما در مورد MotherBoradهای Overclocking friendly؛ مهم‌ترین چیز توی این MB ها اینه که شما می‌تونید FSB رو بدون دغدغه‌ی RAM و PCI & AGP افزایش بدید. یعنی MB فرکانس کار این قطعات رو مستقل از FSB و ثابت نگه می‌داره. (در حالت عادی FSB Bus برابر نصف FSB و PCI Bus برابر یک چهارم اونه. یعنی اگه من FSB رو از 133 برسونم به 160، AGP Bus از 66 می‌رسه به 80، یعنی 14 تا بالاتر و در این صورت کارت گرافیکی من یا lazy میشه یا crazy!) بنابراین در این MBها تنها مانع سر راه افزایش سرعت، دما و توان CPU هستش. شما هرچقدر هم اون رو خنک کنید، بالاخره توان CPU حدی داره.

حالا اگه ما FSB رو تا یه جایی بردیم و مشکل بوجود اومد، تنها راه اینه که دوباره کمش کنیم؟ باید بگم همیشه نه. در این حالت اول از همه باید بفهمید که مشکل از کدوم قطعه هستش؛ هارد، سی‌دی رام، کارت گرافیک، رم یا ... برای فهمیدن این مورد، می‌تونید از آزمون و خطا استفاده کنید، یعنی راه‌حل هایی که می‌دم رو تک تک اجرا کنید و ببینید کدومشون جواب می‌ده. یا همه رو اجرا کنید اگه مشکل حل شد، بعدش دونه دونه به حالت قبل برگردونید ببینید کجا مشکل پیدا می‌کنه. اما قبل از همه چیز، اگه دما خیلی بالا نیست، بهتره ولتاژ CPU یعنی CPU Vcore Settings رو خیلی آهسته زیاد کنید، شاید جواب بگیرید.
اول در مورد رم: اگه مشکل از رم باشه یعنی رم تو فرکانسهای بالاتر جواب نده، می‌تونید سرعت اون رو کم کنید. برای تغییر اون باید توی راهنما یا Setup بگردید. من از طریق DRAM Clock اون رو می‌تونم تغییر بدم که سه حالت Host clock و Host clock+33 و Host clock-33 داره که من باید در حالت سوم یعنی -33 قرارش بدم.
دوم در مورد هارد و سی‌دی رام: اگه مشکل از جانب یکی از این دو قطعه باشه، باید PIO mode یا DMA mode اونها رو تغییر بدید و پایینتر بیارید.
در مورد PCI و AGP، حداقل MB من چیزی مثل بالایی‌ها نداره. برای حل این مشکلها، من گزینه‌هایی مثل PCI Master 0 WaitState Write و AGP Master 1 WaitState Read/Write و AGP Fast Write رو غیرفعال می‌کنم که کمی تا قسمتی کارم رو راه میندازه. البته این موردها بسته به جنس و مدل MB شما ممکنه اسم دیگه‌یی داشته باشه یا اصلاً وجود نداشته باشه. پس حتماً راهنمای MBتون رو بخونید و یا توی سایتش دنبال اطلاعات اضافی بگردید. ممکنه MB شما چیزهایی بیشتری برای تغییر داشته باشه. باید اونقدر با اینها به اصطلاح بازی کنید تا بهترین حالت از نظر سرعت و پایداری و ثبات سیستم و البته دما بدست بیاد. باز هم تاکید می‌کنم، اگه دما زیاد بالا بره، مثلاً از بین 50 و 60 درجه سانتیگراد بگذره، خطرناکه و CPU یا می‌سوزه یا عمرش کم می‌شه.

چیز مهمی که در مورد راه‌حلهای بالا باید بگم اینه که ممکنه این راه‌حلها کار کنن و سیستم بدون مشکل کار کنه، اما به احتمال زیاد ارزشش رو نداره. اگه هدف ما فقط سرعت بیشتر باشه، ارزشش داره اما اگه هدف ما سیستمی با توازن بین سرعت و performance و قابلیت بیشتر باشه، ارزشش رو نداره که مثلاً بخاطر 20 مگاهرتز بیشتر، سرعت رم رو 33 تا (یک کم بیشتر یا کمتر) کاهش بدید. یا از هاردتون در حالتی پایین‌تر از چیزی که توانایی‌اش رو داره استفاده کنید و سرعت انتقال اطلاعاتش رو کم کنید. در این حالت حتی ممکنه تاثیر افزایش سرعت از بین بره و سیستم کندتر بشه. برای اینکه این رو بهتون ثابت کنم، روی سیستم خودم چند تا آزمایش انجام دادم که نتیجه‌هاش همین رو نشون می‌ده.

بررسی کنیم ببینیم اصلاً OverClocking ارزشش رو داره که انجام بشه یا نه؟ برای نشون دادن اینکه ارزشش رو داره یا نه، من یه چندتایی آزمایش انجام دادم که همه‌چیز رو نشون می‌ده. اول از همه مشخصات سیستم من:


CPU: 1.0 GHz PIII; M/B:Iwill vx133u; Ram: PC133 256MB NEC; Sound: OnBoard; Graphic: 32MB Riva TNT2; OS: Win XP 2002 SP1;
Default Mode: Multiplier:7.5x; FSB: 133MHz;
OC Mode: Multiplier:7.5x; FSB: 154MHz;
خب حالا بریم سر تستها؛ توضیحات هر کدوم رو بعد از جدول نوشتم.


# Test Default mode results OC mode results Gain
- CPU Speed (MHz) 997.5 1155 16%
1 WinXP load time (sec) 48 45 6%
2 CPU temprature ( ◦C) 33-37-39 36-39-42 -
3 S.S Arithmetic (avg.) 1992 2305 16%
4 S.S MultiMedia (avg.) 5966 6945 16%
5 MP3 encode (sec) 71 60 16%
6 RAR encoding (sec) 777 670 14%
7 RAR extract (sec) 48 41 15%
8 MPEG encode (sec) 382 332 13%
9 Zip pass recovery (sec) 95 79 17%
10 Registry scan (sec) 40 32 20%
11 JPEG encode (sec) 16 14 13%
12 3D Max import (sec) 298 254 15%
13 3D Max render (sec) 50 43 14%
14 Photoshop filter (sec) 22 20 9%
15 S.S RAM bandwidth (avg.) 975 1134.5 15%
16 3D Max load time (sec) 28 - 18 28-18 0%
17 Photoshop load time (sec) 10-5 10-5 0%

این هم توضیحات مربوط به تستها:
2- حداکثر، میانگین و حداقل دمای CPU بعد از 4 بار اجرای مداوم CPU Arithmetic/Multimedia benchmark برنامه‌ی SiSoftware Sandra
3- میانگین دو عدد حاصل از SiSoft Sandra CPU Arithmetic benchmark.
4- میانگین دو عدد حاصل از SiSoft Sandra CPU Multimedia benchmark.
5- استخراج MP3 از فایل تصویری 9 دقیقه‌ای توسط برنامه Hero2001.
6- فشرده‌سازی فایل 362MB توسط برنامه‌ی WinRAR 3.2.
7- Extract کردن فایل RAR 310MB که در تست قبلی ایجاد شده بود.
8- تبدیل فایل 9 دقیقه‌ای VCD به MPEG توسط Xing mpeg encoder.
9- پیدا کردن پسورد فایل Zip توسط ZipKey 3.1.1 که پسورد 5 حرفی و شامل عدد و حروف بزرگ و کوچک بود. البته به روش BruteForce.
10- اسکن کردن رجیستری توسط System Mechanic 4.
11- تبدیل 40 فایل 1350*1200 از فرمت Bitmap به Jpeg توسط ACDSee 6.
12- import کردن یک فایل AutoCad .dxf در 3D Studio Max 5.
15- میانگین دو عدد حاصل از Memory bandwidth benchmark توسط SiSoft Sandra.

این از نتیجه‌ی تستهایی که انجام دادم. همونطور که معلومه، در اکثر موارد درصد افزایش سرعت انجام کارها در حدود درصد افزایش سرعت CPU هستن. البته دو مورد آخر هم بدون تغییر بودن. ضمناً منطقی نیست اگه بگیم مثلاً تو تست 13، فقط 7 ثانیه در وقت صرفه‌جویی می‌شه پس ارزشش رو نداره. اونایی که مکس کار می‌کنن می‌دونن که ممکنه گاهی زمان رندر کردن انیمیشن به یک ساعت هم برسه. اگه نسبت بگیریم، در حالت OC حدود 8 دقیقه سریعتر انجام میشه. در مورد بقیه تستها هم همین‌طور.

اینم بگم که در حالت OC که FSB رو به 154 رسوندم، بجز FSB هیچ تنظیم دیگه‌یی رو دست نزدم و سیستم بطور عادی و کاملاً پایدار کار می‌کرد. اما در حالت بعدی، FSB رو به 158 رسوندم که سرعت می‌شد 1185 ولی در این حالت سیستم درست کار نمی‌کرد. برای خوب کار کردن سیستم مجبور شدم بعضی تنظیمات Setup رو عوض کنم، مثلاً سرعت رم رو به 119 کاهش بدم. در این حالت دوباره تستها رو انجام دادم که تمامی تستها بلااستثنا کمی ضعیفتر یا مساوی حالت 154 بودن.

نتیجه‌گیری:من از این انشا نتیجه می‌گیرم که OC همیشه کار بسیار خوبی نمی‌باشد. یعنی وقتی که برای افزایش سرعت، مجبور باشیم فاکتورهای دیگر را تغییر بدهیم، ممکن می‌باشد که OC معکوس عمل کند و عملکرد سیستم ضعیفتر بشود.