نگاهی به اركستر سمفونیك تهران
سمفونی قطعه‌ای اركسترال است كه از 4 بخش مجزا به نام موومان تشكیل می‌شود. این فرم موسیقی كه عمری چند صد ساله دارد و چهره‌های معروفی چون باخ، موتزارت، هایدن و بتهوون در شكل‌گیری آن تأثیر بسزایی داشته‌اند، این روزها به فراموشی سپرده شده و گوش دادن به آن از حوصله بیشتر مردم خارج است.در حالی كه دوره نوشتن سمفونی به سر آمده و در دنیای موسیقی كمتر اثری در این فرم تصنیف می‌شود، اركسترهای بزرگ سمفونیك همچنان به كار خود ادامه می‌دهند و با اجرای مجدد آثار قدیمی و قطعات سبك‌تر و كوتاه‌تر كنسرت‌های زیادی را برگزار می‌كنند.
اركستر سمفونیك تهران هم از این قاعده خارج نیست و در طول بیش از 60 سالی كه از عمر آن می‌گذرد، رپرتوارهای متفاوت و گوناگونی را به اجرا در آورده است. اگر بخواهیم ریشه‌های تشكیل اركستر سمفونیك تهران را پیدا كنیم، باید به نخستین سال‌های دهه 2 قرن خورشیدی اخیر سفر نماییم؛ سالی كه برای اولین بار یك گروه بزرگ موسیقی با عنوان اركستر سمفونیك بلدیه راه‌اندازی شد.
در 13 آذر سال 1312 خورشیدی، غلامحسین مین‌باشیان كه علاقه بسیاری برای ترویج موسیقی علمی و كلاسیك در ایران داشت، این اركستر را با وجود كمبود امكانات و نوازنده راه‌اندازی كرد. اركستر بلدیه به مدت چند سال كجدار و مریز به كار خود ادامه داد تا این كه در سال 1324 به همت پرویز محمود تجدید سازمان یافت و با عنوان اركستر سمفونیك فعالیتی جدی‌تر را پی گرفت. پرویز محمود، در آن زمان رئیس هنرستان عالی موسیقی (كنسرواتوار تهران) بود و چند نفر از همكاران و دوستانش مانند غلامحسین غریب گرگانی (نوازنده كلارینت) و روبیك گریگوریان (نوازنده ویولن و رهبر آواز گروهی) در این كار با او همكاری داشتند. در طول 3 دهه بعد، اركستر سمفونیك تهران كنسرت‌های بسیاری در تهران، آبادان، شیراز و اصفهان برگزار كرد و در این اجراها از همكاری نوازندگان و رهبرانی چون هربرت فون كارایان، یهودی منوهین، زوبین مهتا، ایزك اشترن و... سود جست. با پیروزی انقلاب اسلامی، اركستر سمفونیك تهران برای مدتی به انزوا فرو رفت تا این كه از اوایل دهه 60 خورشیدی دوباره به اجرای برنامه پرداخت. در دورانی كه جنگ ایران و عراق به اوج خودش رسیده بود، نوازندگان اركستر سمفونیك تهران با نواختن قطعات حماسی و میهنی و اجرای برنامه در میدان‌های شهر تهران و برخی مناطق دیگر كشور، نوعی موسیقی اركسترال مردمی را به گوش مخاطبان خود رساندند. در دوره پس از انقلاب، مدتی بیژن قادری (نوازنده هورن) و نادر مرتضی‌پور (نوازنده كنترباس) سرپرستی اركستر را به عهده داشتند و سپس حشمت سنجری به مدت 10 سال رهبری اركستر را به دست گرفت كه نقش بسیار پررنگی در احیای آن ایفا كرد.از سال ???? هم فریدون ناصری (نوازنده سازهای كوبه‌ای) رهبر اركستر شد و پس از او، نادر مشایخی، ایرج صهبایی و علی رهبری هر یك به مدت حدود یك سال رهبری اركستر را به دست گرفتند.
در 2 سال گذشته هم منوچهر صهبایی در جایگاه رهبری اركستر سمفونیك تهران قرار گرفته بود كه توانست از نظر نظم و انضباط و بهبود فنی آن گام‌های بزرگی را بردارد.
با پایان گرفتن دوره فعالیت صهبایی در ابتدای سال جاری، در حال حاضر اركستر سمفونیك تهران رهبر ثابت ندارد و تازه‌ترین برنامه‌اش را با هدایت شهرداد روحانی به روی صحنه آورده است.
منبع جام جم
