تبیان، دستیار زندگی

ایران: در بررسی های صـورت گرفته در باره توالی ژنوم ها در قورباغه آفریقایی نتایج بسیار عجیبی به دست آمد. پژوهش‌ها نشان می‌دهند كه توالی ژنوم‌ها در قورباغه آفریقایی شباهت فراوانی به توالی ژنوم‌های انسان دارد.

در حقیقت شباهت بسیاری از مخلوقات زمین به یكدیگر از لحاظ ژنتیكی، بسیار بیش از آن چیزی است كه ممكن است با نگاه كردن به ظاهر آنها به نظر برسد. زمانی كه دانشمندان به مقایسه بخش‌هایی از ژن‌های مشخص متعلق به ژنوم قورباغه، با ژنوم های انسان و پرندگان كوچك در همان بخش‌ها پرداختند، به شباهت‌های شگفت انگیزی دست یافتند. این شباهت‌ها حاكی از سطح بالای محافظت در ارگان‌ها یا ساختارها در كروموزوم (بسته های DNA در سلول‌ها) بود.

قورباغه مورد بررسی با نام علمی Xenopus tropical است. این اولین بار است كه دانشمندان موفق شده اند توالی ژنوم یك دوزیست را به طور كامل به دست آورند. به گفته دانشمندان این كشف نه تنها امیدواری های فراوانی در شناخت قورباغه ها به وجود آورده است بلكه می‌تواند در درك كل تاریخ زندگی در زمین آنها را یاری نماید.

ریچارد هارلند، دستیار سرپرست در گروه محققان می گوید: توالی ژنوم بسیاری از حیوانات خز پوش مورد بررسی قرار گرفته است كه البته تعداد آنها بسیار كمتر از مهره داران مورد بررسی بوده است. به گفته این زیست شناس داشتن فهرست كاملی از ژن‌ها در Xenopus و نیز فهرست همین ژن‌ها در انسان ها، موش‌ها و پرندگان كوچك، كمك فراوانی به بازپردازی ژن‌های مهره‌داران قدیمی می كند.

اخیراً دانشمندان موفق به استخراج اطلاعات ژنتیكی بیش از 175 ارگانیسم كه توالی ژنوم آنها تقریباً به طور كامل به دست آمده است، شده‌اند.

اف‌هلستن، رئیس این گروه تحقیقاتی گفت: زمانی كه به بخش‌های ژنوم Xenopus نگاه می كنید، در واقع به ساختارهایی نظر می كنید كه 360 میلیون سال عمر دارند و بخشی از ژنوم آخرین جد مشترك تمام پرندگان، قورباغه ها، دایناسورها و پستاندارانی كه تاكنون در زمین وجود داشته اند، به حساب می آیند. وی همچنین خاطر نشان كرد كه باستان شناسی كروموزوم می تواند به درك تاریخ سیر تكاملی كمك نماید و نیز نشان دهد كه ماده ژنتیك به چه ترتیبی خود را بازآرایی می‌كند تا به شكل ژنوم پستانداران و دوزیستان امروزی درآید.

حداقل 1700 ژن از ژن‌های قورباغه آفریقایی شباهت فراوانی به ژن‌های موجود در انسان دارد. این ژن‌ها در انسان با بیماری های خاصی همچون سرطان، آسم و بیماری های قلبی مرتبط است. بنابراین یافتن این ارتباطات بدین معنا است كه آزمایش بر روی قورباغه‌ها می تواند به پزشكان در یافتن درمان بیماری‌ها در انسان كمك شایان توجهی نماید.

شباهت انسان ها و قورباغه‌ها پیش از این نیز مشخص شده بود.

در اوایل قرن بیستم زیست‌شناسان كشف كردند كه قورباغه ها به گونادوتروپین كریونیكی انسان ها (HCG)، هورمون تولید شده توسط زنان باردار، بسیار حساس هستند. در سال های بین 1940 تا 1950 قورباغه‌ها به عنوان روشی كم هزینه به منظور تست بارداری مورد استفاده قرار گرفتند اما كشف این ژنوم جدید می‌تواند این گونه از قورباغه‌ها را برای فعالیت‌های تحقیقاتی و پزشكی سودمند‌تر نیز بنماید.

محققان عقیده دارند كه با كشف این ژنوم، گونه Xenopus برای مطالعه در مورد نظم و ترتیب، سازماندهی و قوانین موجود در ژن‌ها بسیار پر كاربرد است.