تبیان، دستیار زندگی

میراث فرهنگی یک سرزمین امانتی است از گذشتگان برای گذار به آیندگان تا نیکی‌های گذشتگان را پاس دارند و کژی‌ها و اشتباهاتشان را به دست‌های مخملین خاک بسپارند.

به گزارش شبکه خبر، هنگامی که «خلیج فارس» را به نامی جز نام دیرینه اش می‌خوانند، هنگامی که مولانا و نظامی و زرتشت و خیام و ابن سینایمان را دیگران به نام خود مصادره می‌کنند؛ بر ماست خود در راه حفظ میراث فرهنگی نیاکانمان تلاش کنیم.

انتظار از «سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری» به عنوان متولی امر، انتظاری غیر منطقی نیست، اما فقط نمی‌توان از یک سازمان با بودجه و امکاناتی محدود انتظار داشت که به تنهایی داشته‌های فرهنگی بی کران یک کشور هزاران ساله را نگاهبانی کند.

ضروری است همه مردم و همه سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیر دولتی، به عنوان وظیفه‌ای میهنی، خود را متولی حفظ میراث فرهنگی کشور بدانند و در این خصوص، احساس مسئولیت کنند.

متاسفانه بی توجهی همه ما به گنجینه‌های ایران کهن سبب شده است بسیاری از این آثار، با خطر نابودی رو به رو شوند (بسیاری نیز برای همیشه از صفحه گیتی رخت بر بسته‌اند)

بسیاری از کارشناسان، دوستداران میراث فرهنگی، و سازمان‌های مردم نهاد، از موثرترین راه‌های حفاظت از آثار تاریخی را ایجاد پایگاه‌های دائم و استقرار نیروهای دوره دیده با امکانات کافی در این پایگاه‌ها در تمام محوطه‌های باستانی کشور می‌دانند که البته این کار، به اختصاص سرمایه‌های كلان نیازمند است که البته به این همه می‌ارزد.


این تپه اکنون بر اثر آبگیری سد کلان ملایر، با خطر نابودی کامل رو به روست؛ به طوری هم اکنون بخش عمده‌ای از تپه، به زیر آب رفته و از ارتفاع حدود 28 متری تپه، فقط 7 تا 8 متر بیرون از آب به صورت جزیره‌ای باقی مانده و با توجه به اینکه بخش ماد این تپه هنوز سالم مانده است، باید هر چه زودتر عملیات باستان شناسی در این منطقه آغاز شود.


با اهمیتی بسیار بالا در دوران اشکانی، مادها و به ویژه دوران زندیه، چرا که این قلعه زادگاه کریم خان زند است و اکنون از طرف اهالی منطقه، در موارد بسیاری از جمله برداشت خاک تپه، آینده آن به خطر افتاده است.



این تپه نیز با خطر شدید تخریب رو به روست و موارد خاک برداری و ساخت ساختمان‌های مسکونی در حاشیه آن و کنده كاری بخش‌هایی از تپه به عنوان محل نگهداری حیوانات، به این تپه آسیب بسیاری زده است.

تپه گیان نهاوند

اکنون دیگر فقط بخشی از این تپه باقی مانده است، اما محافظت از همین بخش هم می‌تواند ارزشمند باشد.

تپه مهاجران

که فقط به‌اندکی توجه و اختصاص بودجه نیاز دارد تا بتوان بخش دیگری از تمدن مادها را در آن بازشناخت.


تپه سعد وقاص و تپه ازنهری در نهاوند که این دو نیز به علت قرار گرفتن در روستا و بی توجهی مسئولان، با خطر تخریب مواجه‌اند.

تپه پیسا در همدان که به تازگی مورد کاوش قرار گرفته، اما همچنان به توجه بیشتری نیازمند است.

تپه مریانج و تپه قروه درجزین که آن هم در منطقه مسکونی واقع شده است و در صورت بی توجهی به محافظت از آن، با خطر نابودی رو به رو می‌شود.

تپه هگمتانه که سال هاست درگیر نگاه‌های سلیقه‌ای گوناگون است و اکنون نیز سازه عظیمی که بر روی تپه ایجاد می‌شود، بخش‌هایی از آن را در معرض خطر قرار داده و فرایند کاوش در آینده را با مشكل مواجه خواهد كرد.

این گوردخمه که در نوع خود از نمونه‌های کم نظیر در ایران است و ادامه عملیات کاوش و انجام عملیات محافظت و مرمت مجموعه، به توجه و اختصاص بودجه و امکانات ویژه نیاز دارد.




این کتیبه‌ها توجه ویژه‌ای در زمینه مرمت و محافظت می‌طلبد، به ویژه اکنون که تله کابین ساخته شده نزدیک آن، بنا بر نظر برخی کارشناسان، سلامت این یادگارهای کهن را به خطر انداخته است.




به عنوان یکی از قدیمی ترین آتشکده‌های مسقف ایران و یکی از سالم ترین سازه‌های باقی مانده از دوران ماد، باید از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد که متاسفانه اكنون به سبب گسترش شهرک صنعتی شماره 2 ملایر، به شدت تهدید می‌شود.




عارف قزوینی، شاعر معاصر که در سال 1312 چشم از جهان فروبست، در محوطه آرامگاه ابن سینا در دل خاک خفته است ! دریغا که به علت بی توجهی مسئولان استان همدان، هیچ
نام و نشان و حتی تابلوی راهنمایی پیرامون آرامگاه محقر این شاعر بلندآوازه برای بازدیدكنندگان و گردشگران داخلی و خارجی در نظر گرفته نشده است، جز چند كلمه‌ای كه بر سنگ قبر او حكاكی شده است!

بسیاری از افرادی هم كه بر مزار عارف می‌گذرند، شاید به علت اینكه مزار او نزدیك مسیر ورودی به آرامگاه ابن سینا قرار گرفته است، از وجود آن خبردار می‌شوند و فاتحه‌ای برایش می‌خوانند.

این استقبال سرد و تاسف برانگیز از عارف، در یكی از اصلی ترین میدان‌های شهر همدان رخ می‌دهد؛ شاید كه برای او در زادگاهش، شهر فرهنگی و تاریخی قزوین، ارج و ارزش بیشتری قائل باشند. (هر چند كه این بی مهری بر شمار دیگری از فرهیختگان ایران زمین نیز روا داشته شده است.)

افزون بر موارد بالا، مکان‌ها و تپه‌های بسیار دیگری همچون تپه باستانی مصلی، قزقلعه سی در دامنه الوند، قلعه اشتران در روستای اشتران از توابع تویسرکان و... در گوشه و کنار استان همدان موجود است که همچنان به جهت صحیح، علمی و كافی اجرا نشدن كارهای مرمت و محافظت، تخریب تدریجی را تحمل می‌كنند.



با امید آنکه روزی فرا رسد که دیگر درباره تخریب این نمونه‌های بی نظیر تمدن هزاران ساله ایران زمین نگران نباشیم.

... و من آن روز را انتظار می‌کشم، حتی روزی که دیگر نباشم...

منبع اطلاعات آثار: انجمن ایران شناسی کهن دژ همدان