تبیان، دستیار زندگی

یوند یونی پیوندی است كه بر اثر جاذبه ی میان یون هایی با بار ناهمنام تشكیل می شود

در تمام نمك ها پیوند یونی وجود دارد

نیروی جاذبه یونی تنها محدود به یك كاتیون و یك آنیون نیست بلكه در تمام جهت ها برقرار است

تعداد بسیاری از یونهای كاتیون و آنیون به سمت یكدیگر كشیده شده و یك آرایش تنگچین با ساختار بلوری معینی را بوجود می آورند

در بلور سدیم كلرید : هر یون سدیم توسط 6 یون كلرید احاطه شده و برعكس ( عدد كئوردینانس )

نیروهای جاذبه بین یونهای نا همنام خیلی بیشتر از نیروهای دافعه بین یون های همنام است

به علت گسترده ی اثر این نیروها در همه ی جهتها در یك بلور تركیب یونی ، نیروی جاذبه ای در حدود 76/1 برابر نیروی جاذبه ی موجود میان یك زوج یون Na+ , Cl- ایجاد می شود

تركیب یونی یك تركیب خنثی است كه از گردهمایی میلیاردهاكاتیون و آنیون به وجود آمده و تعداد كل بارهای مثبت و منفی آن برابر است

هر تركیب شیمیایی كه در آن بین یون های با بارمخالف توازن برقرار است : تركیب یونی

نمك

نمك : یك تركیب یونی است كه كاتیون هایی غیر از H+ و آنیون هایی غیر از OH- یا O2- دارد

جسمی كه رسانای جریان برق است : باید ذره های باردار آزاد داشته باشد

ذره های بار دار تشكیل دهنده یك جامد یونی : در جاهای به نسبت ثابت قرار دارند و در این جاها حركت ارتعاشی دارند . پس جامد های یونی رسانای الكتریكی خوبی نیستند ( یون ها در یك جامد نمی توانند آزادانه حركت كنند )

آرایش یونها در نمك ها به صورت یك الگوی تكراری است

آرایش یونها در بلور یك نمك بستگی به اندازه نسبی كاتیون و آنیون دارد

شبكه بلور = آرایش اتم ها (فلز ها ) یا یون ها ( نمك ها ) در یك بلور كه در سه بعد گسترش دارد

منظور از شبكه ی بلور : آرایش سه بعدی اتم ها یا یون ها در یك بلور است

CsCl = هر كاتیون آن توسط 8 آنیون احاطه شده و برعكس

NaCl = // 6 //

واحد تكراری در هردو نمك بالا آرایش مكعبی است

ساده ترین واحد تكراری یك بلور = سلول واحد

سلول واحد سازنده بلور دو نمك NaCl و CsCl متفاوت است

اندازه یون سزیم بزرگتر از سدیم و بنابراین سزیم در اطراف خود فضای بیش تری برای جادادن 8 یون كلرید دارد

تشكیل شبكه بلور با آزاد شدن انرژی همراه است

انرژی شبكه = انرژی آزاد شده به هنگام تشكیل یك مول جامد یونی

انرژی شبكه سدیم كلرید = 5/787 كیلو ژول برمول

انرژی شبكه معیار خوبی برای اندازه گیری قدرت پیوند در تركیبات یونی است.

هر چه اندازه یون كوچك تر باشد یا باریون بیش تر باشد ، انرژی شبكه هم بیش تر است

تمام تركیبات یونی بخاطر وجود نیروهای جاذبه قوی بین یون ها ، خواص مشتركی دارند

دمای ذوب و جوش بیشتر تركیبات یونی زیاد است( در برخی از تركیبات به دلیل اندازه بزرگ یون ها نقطه جوش كم تر می شود)

سخت و شكننده بودن ؟ به علت یونهای كوچك و وجود پیوند های قوی یونی

هنگام زدن ضربه به یك تركیب یونی : لایه ها اندكی جابجا می شوند و بارهای همنام كنار هم قرار می گیرند و دافعه متقابل باعث در هم ریختن شبكه بلور می شود

اثر نیروهای دافعه به شكست بلور می انجامد

• § یون تك اتمی كاتیون یا آنیونی است كه تنها از یك اتم تشكیل شده . مثل Mg²⁺

• § (یون های تك اتمی متداولH⁺ - Li⁺ - .......

• § نامگذاری كاتیون تك اتمی = پیش از نام عنصر كلمه یون اضافه می كنیم

• § نامگذاری آنیون تك اتمی = علاوه بر بكار بردن كلمه یون ، به آخر نام نافلز ( یا ریشه نام آن ) پسوند ید اضافه می كنیم

• § یونهای كاتیون با بارمختلف : بار یون ها را با عدد رومی داخل پرانتز می نویسیم

• § یون Hg₂²⁺ یك یون دو اتمی است

• § جمع بارهای كاتیون و آنیون در یك تركیب = 0

• § در نوشتن فرمول یك تركیب دوتایی : زیروندها ، كوچك ترین نسبت ممكن برای كاتیون و آنیون را نشان می دهند

• § Ca₂Cl₄نباید نوشت زیرا كلسیم كلرید یك تركیب مولكولی نیست ، تا ضرورتی برای نشان دادن تعداد هر یك از اتم ها در مولكول باشد

• § فرمول تجربی یا یك واحد فرمولی : ساده ترین نسبت میان كاتیون و آنیون را در یك تركیب یونی معلوم می كند