مرحوم حاج میرزا محمدتقی موسوی اصفهانی»، در كتاب شریف «مكیال المكارم» كه در آن براساس احادیث گوناگون وظایف منتظران را برشمرده است، موردی دارد كه واقعاً تكان دهنده است. ایشان می نویسد ازجمله وظایف منتظران، توبه واقعی و بازگرداندن حقوق مردم به آنان است. یعنی حتی آن توبه ای كه بدون پس دادن حقوق ضایع شده مردم به آنها باشد، مورد پذیرش نیست و نمی تواند ما را در زمره منتظران قرار دهد. درهای رحمت الهی، هیچگاه به روی كسانی كه از روی غفلت، به راه ناصواب رفته اند بسته نیست. كسانی كه می خواهند برگردند، می توانند با اداكردن حقوق مردم و باتوبه واقعی، خود را در صف منتظران حقیقی آقا امام زمان(عج) قرار دهند. من خود را مكلف می دانم كه صدای حضرتش را به همگان برسانم كه ای مردم بیایید و در صف منتظران من قرار گیرید، بیایید و با احقاق حقوق ضایع شده دیگران، با تأسی به پرهیزگاری و ورع، با دوری از گناهان، با صرف مال در راه هایی كه سود آن به مسلمانان برسد، باكوشش در ادای حقوق برادران دینی، با قرائت قرآن و نماز، با شاد كردن دل شیعیان، با خدمت به مردم مرا یاری كنید تا من از شما راضی شوم.
خدا را گواه می گیرم كه من راه های تقرب به آن حضرت را آشكارا بیان كردم و از هركس كه این مطالب را بخواند، پیمان می گیرم كه آن را به دیگران منتقل كند.»
وظایف منتظران حقیقی امام عصر(عج) سنگین است و از عهده هر كسی ساخته نیست. به همین دلیل است كه گفته شده عدد منتظران حقیقی حضرت حجت(عج) از عدد آنان كه داعیه انتظار و یاوری حضرتش را دارند، بسیار كمتر است.
«دكتر محمد رهایی»، از مدرسان دروس حوزوی در باب وظایف منتظران می گوید: «وظایف منتظران را در چند دسته مختلف می توان تقسیم بندی كرد». بزرگان ما تا 80مورد از وظایف منتظران را از متون اخبار و روایات و احادیث استخراج كرده اند كه بخشی از آنها، وظایف تعبدی است. مثل شناخت وجود شریف امام كه این شناخت، خودش بحث بسیار مفصلی دارد و اگر كسی بخواهد همین یك وظیفه را بدرستی انجام دهد، باید عمرش را در پای آن بگذارد. یا مواردی مثل رعایت مراتب ادب نسبت به اسماء شریف آن حضرت یا محبت خاص داشتن نسبت به آن حضرت و یا محبوب ساختن آن عزیز در نزد مردم و انتظار فرج و ظهور ایشان و اظهار شوق برای دیدار آن حضرت و ذكر فضایل و مناقب ایشان در میان مردم واندوه در فراق آن بزرگوار و یا مداومت در خواندن دعاهای خاص.
اما یكسری وظایف هم هستند كه بعد اجتماعی دارند مثل صرف اموال در راههای مورد رضایت امام زمان(عج) كه این یك بحث مفصل دارد. انجام این وظیفه، در جامعه امروز ما می تواند از اهمیت خاصی برخوردار باشد. ما باید ببینیم در شرایطی كه جامعه ما دارد، صرف اموال در چه راههایی مورد رضایت امام عصر(عج) خواهد بود.
یكی از وظایفی كه در تعالیم اسلامی برعهده منتظران امام عصر(عج) گذارده شده، تلاش در جهت سالم سازی فضای اجتماعی است. منتظران امام زمان (عج) كسانی هستند كه نسبت به مسائل اطراف خود، بی تفاوت نیستند و هر اتفاقی در عرصه های اجتماعی، آنها را به واكنش وامی دارد، واكنشی كه به نسبت اتفاق گاه مثبت و گاه منفی است. این وظیفه در تعالیم دینی ما تحت عنوان امر به معروف و نهی از منكر شناخته می شود.
«سید ابراهیم كاظمی»، از فعالان تبلیغ مهدویت، در این باره می گوید: «یكی از وظایف مهم مسلمانان در زمان غیبت امام عصر(عج) این است كه به ترویج و تبلیغ احكام اسلامی بپردازند و امر به معروف و نهی از منكر را اقامه و با بدعتها مبارزه كنند.
وظیفه آگاهان، علما و دانشمندان در این مقوله، نسبت به دیگران سنگین تر است.
امام حسن عسكری(ع) از پدران گرامی خود نقل كرده است كه رسول خدا(ص) فرمودند:«شدیدتر و سخت تر از یتیم شدن كودكی كه از پدر و مادر خود دور می شود، یتیم بودن كسی است كه از امام خود دور است و به او خود دسترسی ندارد و حال آنكه با مسائلی مواجه است كه حكم آن را نمی داند. آگاه باشید هر كس از شیعیان ما آگاه از علوم ما اهل بیت باشد، باید بداند كه این شخص كه دسترسی به ما ندارد و حكم ما را نمی داند در حكم كودك یتیمی است كه در دامن اوست. بدانید هر كس او را هدایت و راهنمایی كند و راه ما اهل بیت را به او تعلیم دهد، در بهشت با بهترین دوستان، همراه ما خواهد بود».
امام هادی(ع) نیز فرموده اند:«اگر در زمان غیبت حضرت قائم (عج) علمایی نباشند كه مردم را به سوی حضرت دعوت كنند و متوجه به آن جناب سازند و با دلیل از دین خدا دفاع كنند و بندگان ضعیف (كم اطلاع) را از دام ابلیس و ابلیسیان و ناصبیها نجات دهند، كسی باقی نخواهد ماند مگر آنكه مرتد خواهد شد، ولی ایشان هستند كه زمام قلبهای شیعیان ضعیف و كم اطلاع را محكم می گیرند، همان طور كه كشتیبان سكان كشتی را محكم می گیرد حقا كه این دانشمندان نزد خداوند عزوجل برترین افرادند.
