شاهزاده شهر قزوین
با آنکه شیخ مفید تاکید کرده که امام رضا (ع) تنها یک فرزند داشتند، اما برخی از روایت های تاریخی تعداد فرزندان ایشان را دو، چهار و پنج فرزند عنوان کرده اند. تا آنجا که حمدالله مستوفی، مورخ قزوینی، در تاریخ گزیده اش می نویسد: «در آن مقبره مشهدی است از آن پسر علی بن موسی الرضا (ع). وفات آن پسر در 2سالگی بود و گویند که حسین نام داشته است.» این یکی از معتبرترین روایت هایی است که درباره شاهزاده حسین (ع) قزوین وجود دارد. زیارتگاه معروفی که از قرن سوم هجری به بعد یکی از زیارتگاه های اصلی شهر قزوین بوده و این روزها در رده جاذبه های تاریخی و فرهنگی و مذهبی ایران به شمار می رود.
بنای اصلی این امامزاده به دوره صفویه تعلق دارد اما بعدها در آن تغییراتی داده شد و کم کم به شکل امروزی در آمد. با وجود آنکه بنای زیارتگاه در حمله مغول و كشمكش های دوره صفوی آسیب كلی دید و بازسازی شد، هنوز هم ضریح نفیس چوبی آن را كه از شاهكارهای بی نظیر منبت كاری و گره چینی مجوف محسوب می شود می توانید ببینید. اما به جز این ضریح که عمر آن به سال 806 هجری بر می گردد، بقیه بنا از آثار دوران شاه طهماسب صفوی، شاه صفی و ناصرالدین شاه قاجار به جا مانده است.
صحن این امامزاده دو در ورودی اصلی شمالی و جنوبی دارد و دو در فرعی شرقی و غربی. آستانه سردر شمالی توسط سعدالسلطنه – فرماندار قزوین در زمان ناصرالدین شاه – بازسازی شده و نقوش هندسی، تزیینات كاشی هشتی زیبای ورودی، درهای بلند وشش مناره كوچك بر فراز آن، تشخص ویژه ای به بنا بخشیده است.
دهخدا در لغت نامه اش این درباره این زیارتگاه می نویسد: «در سال 1306 ه. ش . که آقا باقر اصفهانی ملقب به سعدالسلطنه حکومت قزوین را از طرف میرزاعلی اصغرخان اتابک عهده دار بود به دستور وی و با پول او ساختمان پیشین را کوبید و بنای کنونی را بنیاد کرد. آنگاه کتبیه سردر شمالی متعلق به زینب بیگم دختر شاه طهماسب را در بالای در جنوبی قرار داد که اکنون نیز موجود است.»
صحن بزرگ امامزاده كه با 52 ایوانچه گرداگرد بقعه را فراگرفته، نمونه اعلای هنر كاشیكاری و معماری دوره قاجار است. در جهات چهارگانه حرم، چهار در قرار دارد كه درهای شرقی و غربی فاقد تزیینات چشمگیر، درِ جنوبی خاتم كاری و درِ شمالی از آثار دوره شاه طهماسب صفوی است كه با منبت كاری زیبایی تزیین شده و كتیبه ای به تاریخ 967 هـ. ق دارد.عمارت بقعه كه در وسط صحن قرارگرفته، شش گوشه و مزین به آئینه كاری با طرح بته جقه و قابسازی هایی بیضوی از گچبری و كاشی كاری نفیس است. دو نگاره دیواری هم از نقاشان قاجاری در حرم مطهر و كتیبه هایی از خوشنویسان آن دوره در چهار رواق كوچك پیرامون حرم خودنمایی می كند.
سقاخانه هشت ضلعی نسبتا بزرگی که در روبروی بقعه قرار دارد، یکی از جاذبه های این صحن است که در کنار طرح خاص سر در ایوان اصلی، تزئینات سقف، گچبری ها و آیینه كاری ها ارتفاع پوش بالایی گنبد و كاشی کاری ها، به شكوه بنا اضافه کرده است.
