اصطلاح «شیعه»، به مفهوم كلامى، یعنى پیروان على بن ابى طالب(علیه السلام) كه در زمان حیات رسول خدا(صلى الله علیه وآله) نیز رایج بوده و شخص آن حضرت بارها واژه «شیعه» را بدین معنا به كار برده اند از اینرو، میتوان گفت كه واضع كلمه «شیعه» پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله)است و عقاید شیعه را ایشان در اذهان بزرگان اصحاب مستقر ساختند. اما اصطلاح «اهل سنّت»، به معناى كلامى آن، از قرن اول به بعد پیدا شد و در عصر عباسى رشد كرد. بنابراین، پیدایش «شیعه» از نظر كاربرد و مفهوم كلامى، مقدّم بر پیدایش «اهل سنّت» به این معناست.
برخى نظریات بى اساس درباره پیدایش «شیعه» مانند اسطوره «عبدالله بن سبا» ساخته و پرداخته دشمنان تشیّع و زنادقه مى باشد كه براى تضعیف مذهب اهل بیت پیامبر(علیهم السلام) به وجود آمده است.
