تبیان، دستیار زندگی

در دنیای پرسرعت و پرمشغله امروز وقـت گـذاشـتـن برای حفظ عادتهای سالم و مناسب غذایی کار دشواری به نظر می‌رسد.

غذا خوردن که پیش از این یک اولویت مهم محسوب می‌شد، امروزه به موضوعی جنبی تبدیل شده که توجه زیادی به آن نمی‌شود و معمولا در لابه‌لای کارهای روزانه دیگر گنجانده می‌شود.

علاوه بر این برخی از عادت‌های غذایی که تصور می‌کنید موجب کاهش وزن می‌شوند، در واقع ممکن است منجر به افزایش وزن شوند.

پایگاه اینترنتی کیفیت سلامت در مقاله‌ای به برخی از این عادت‌های نادرست تغذیه‌ای اشاره کرده که به قرار زیر است:

- نخوردن صبحانه

نخوردن صبحانه یک اشتباه بزرگ است. صبحانه سالم نه تنها باعث افزایش انرژی و بازشدن فکر و ذهـن می‌شود، بلکه موجب انتخاب و مصرف مناسب وعده‌های غذایی دیگر در ادامه روز خواهد شد. همچنین خوردن صبحانه ممکن است به شما در مـصرف کمتر کالری در ادامه روز کمک نماید. یک تحقیق دانشگاهی نشان داده که مصرف مقدار کالری مشخص در ابتدای روز اثر سیرکنندگی بیشتری نسبت به مصرف همان مقدار کالری در ساعت‌های دیرتر خواهد داشت که این امر موجب کاهش مجموع کالری مصرفی در روز می‌شود.

راه حل این اشتباه آن است که خوردن صبحانه مناسب احتمال بکارگیری عادت‌های نادرسـت غذایی را در وعده‌های دیگر کاهش می‌دهد. صبحانه را کامل صرف نمایید. از مواد لبنی کم چرب، تخم مرغ و نان‌های سبوس دار استفاده کنید.

- غذا خوردن پیش از خواب

اگر می خواهید خوابهای شیرین ببینید، پیش از خواب از غذا خوردن دوری کنید. با اینکه نتایج قطعی مبنی بر افزایش وزن بر اثر خوردن غذا پیش از خواب وجود ندارد، پرخوری، مصرف غذاهای ادویه دار و چرب، یک تا سه ساعت پیش از وقت خواب منجر به کاهش کیفیت و مدت خواب و موجب کسالت، خـستگـی و کوفـتگی در روز بعد خواهد شد.

خوردن غذاهای چرب پیش از خواب سبب کند شدن تخلیه معده و تشدید سوءهاضمه و مصرف غذاهای ادویه‌دار منتهی به صدمات و سوزش‌های قلبی و نیز سوء هاضمه خواهد شد.

سعی کنید حداقل چهار ساعت قبل از خواب اقدام به خوردن غذا نموده و چنانچه پیش از خواب احساس گرسنگی کردید مقداری میوه‌جات تازه مصرف نمایید.

- پرخوری

شاید اگر پرخوری‌های رایج مربوط به سبزیجات می‌شد، متخصصان تغذیه مشکلی با این نوع خوردن پیدا نمی‌کردند، اما متاسفانه پرخوری معمولا در مورد غذاهای چرب و نشاسته دار نمودار می‌شود. زیاده روی در این نوع مواد غذایی منجر به افزایش وزن و نارضایتی شده و جنبه اجتماعی خوشایندی به دنبال نخواهد داشت.

وعده‌های غذایی خود را به جای سه وعده پرحجم به پنج یا شش وعده کم حجم تر تقسیم کنید. خوردن غذاهای سالم و کم حجم حاوی کربوهیدراتهای کمپلکس و پروتئین در طول روز نه تنها اشتهای شما را کنترل می‌کند، بلکه احتمال پرخوری را نیـز کـاهـش خواهـد داد. تعدد وعده‌های غذایی همچنین باعث سوزانده شدن مقدار بیشتری کالری می‌شود؛ چرا که متابولیسم بدن همواره به فعالیت می پردازد.

- گرسنه ماندن

برخلاف تصور، گرسنه ماندن باعث می‌شود وزن بدن به دلیل ذخیره سازی چربی افزایش پیدا کند. هنگامی که برای مدتی طولانی غذا نمی‌خورید، بدن شما به دلیل محروم ماندن از مواد غذایی دچار آشفتگی می‌شود و در انتها هنگامی که دوباره شروع به خوردن می‌کنید، بدن شما گمان می‌کند که باید کالری مصرفی را به چربی تبدیل نماید چون نمی‌داند چقدر طول می‌کشد که دوباره غذا بخورید. بنابراین چربی‌ها با شما باقی می‌مانند.

اگر هدفتان از گرسنگی کشیدن، کاهش وزن است باید در برنامه رژیمی خود تجدید نظرنمایید. به جای گرسنگی یک برنامه مناسب ورزشی برای خود تعیین کرده و بـیشـتـر بـه باشگاه بروید.از میوه جات، سبزی جات، حبوبات، گوشتهای کم چرب و ماهی استفاده کنید. سعی کنید چهار یا پنج بار در هفته طبق یک برنامه منظم ورزش نمایید. بهترین روش کاهش وزن، تمرینات مرتب و رژیم غذایی مناسب است و نه محـروم کـردن بـدن از مواد غذایی مورد نیاز آن هم به مدت طولانی.

- انجام کاری دیگر در حین غذا خوردن

نه تنها پرداختن به کاری دیگر همزمان با غذا خـوردن مـوجب ریخت و پاش آن در اطراف شما می‌شود، بلکه به پرخوری و در نتیجه افزایش وزن نیز منجر خواهد شد. اگر هنگام تماشای تلویزیون، صحبت با تلفن و یا بازی ویدئویی، مشغول غذا خوردن شوید، این عوامل خارجی پرت کننده حواس باعث می‌شوند شـما توجه کمتری به گـرسنگی و نشانه‌های سیرشدن که بیان کننده کافی بودن مقدارغذا و احساس سیری می‌باشند، نمایید. به علاوه وقتی در حین انجام کاری شروع به غذا خوردن می‌کنید، دیگر توان توقف نخواهید داشت؛ چرا که عمل خوردن تبدیل بـه حرکتی غیرهوشیارانه و مکانیکی بدون توقـف می‌شود.

سعی کنید در هر لحظه فقط روی یک چیز تمرکز نمایید. چرخ زدن در آشپزخانه هـنگام صحبت با تلفن ایده مناسبی نیست. اگر فقط می خواهـید دست یا دهانتـان مشغول باشد، سرگرمی غیر از مواد خوراکی پیدا کنید. مثلا آدامس بجوید یا سازی بنوازید.

- سریع خوردن

زندگی بسرعت می‌گذرد. ولی آیا دوست دارید زندگی شما نیز سریع تمام شود؟ بعید اسـت. دفعه بعد سعی کنید، غذای خود را آهسته‌تر بخورید چون سریع غذا خوردن کمکی به شما نکرده و برعکس باعث افزایش وزن می‌شود. از زمان شروع غذا تقریبا ۲۰ دقیقه طول می‌کشد که علائم سیری به مغز برسند بنابراین اگر شما ظرف پنج یا شش دقیقه غذای خود را تمام کنید، مغز فرصتی پیدا نمی‌کند که به بدنتان بگوید که سیر شده‌اید و این باعث زیاده خوری و پر کردن معده بیش از مقدار مورد نیاز خواهد شد.

آهسته غذا بخورید، آرام باشید، خوب بجوید و از مزه غذا لذت ببرید. به این صورت مغز شما متوجه می‌شود که در حال غذا خوردن هستید و بنابراین می‌تواند به بدنتان بگوید که سیر شده‌اید.

- آب نخوردن به اندازه کافی

آب مایعی حیات بخش برای همه موجودات طبیعت از جمله انسان است. نکته جالب اینجا است که ننـوشـیدن مقدار کافی آب در طول روز متابولیسم و سـوخت ساز بدن را کنـد نموده و مـمکن است باعث اضافه وزن نیز بشود. آب ماده‌ای ضروری برای فعالیتهای متابولیک بدن، از جمله سوزاندن کالری، محسوب می‌شود.

تا زمانی که در کویر زندگی نمی‌کنید، آب فراوانی اطراف شما وجود داشته و باید زیاد از آن بنوشید. هشت تا ۱۰ لیـوان و اگر ورزش می‌کنید حتی بیشتر از این مقدار آب بنوشید. خوردن آب به جای انـواع نـوشـابه نیز بسیار مناسـب است. نوشابه‌ها معمولا زودتر احساس تشنگی را نسبت به آب از بین می‌برند و دارای کالری‌های بی ارزش بوده و باعث می‌شوند بعد از ۳۰ دقیقه مجددا احساس گرسنگی کنید.

- نخوردن میوه و سبزیجات به مقدار کافی

بسیاری از مواد غذایی مورد نیاز بدن در انواع میوه و سبزی وجـود دارند که امتناع از خوردن آنها باعث کمبودها و مشکلاتی در بدن خواهد شد.

تنها راه تامین مواد معدنی و ویتامینهای مورد نیاز بـدن، مصرف میوه و سبزیجات تازه و خالص می‌باشد. بنابراین باید سعی شود این مواد را جزء لاینفک رژیم غذایی قرار داده و همیشه به مقدار کافی از آنها استفاده نمایید.

- خوردن تنقلات هنگام گرسنگی

خوردن تنقلات هنگام گرسنگی باعث ایجاد عادتهای غذایی ناسالم می‌شود. استفاده از مواد غذایی کم ارزش و شکم پرکن مانند شکلات، چیپس و پفک، تنـها باعث برهم خوردن رژیم غذایی شده و مشکلاتی را برای بدن به همراه خواهد داشت.

با شکم سیر از خانه خارج شوید. گرسـنگی ممکن است منجر بـه خریدن و خوردن تنقلات شود. شکلات، پفک و چیپس هیچ کدام نمی‌توانند جای یک صبحانه، نهار و شام سالم و رضایت بخش را بگیرند.

بنابراین خوب بخورید تا خوب زندگی کنید. برنامه‌های غذایی ساده و دخیل نمودن خوردنی‌های سبک و سالم می‌تواند دنیایی از تغییرات در رژیم غذایی ایجاد کند. متناسب بمانید، انرژی خود را افزایش دهید و از غذا خوردن لذت ببرید.