تبیان، دستیار زندگی

به نام خدا

اقتباس در سینما شیوه اى است كه از طریق آن یك فیلم برمبناى آثار مكتوب از جمله رمان، كتاب كمیك و نمایشنامه یا آثار تصویرى و شنیدارى مانند مجموعه تلویزیونى و برنامه رادیویى ساخته مى شود.

از روزهاى آغازین پیدایش سینما، اقتباس به عنوان شیوه اى معمول براى نگارش فیلمنامه هاى اصلى آثار سینمایى به كار مى رفته است.شیوه معمول در اقتباس براى ساخت یك فیلم،استفاده از رمان به عنوان اساس یك فیلم است. تاكنون آثار سینمایى بسیارى با اقتباس از رمان ها ساخته شده اند. فیلم هاى «طمع» (۱۹۲۴) و «ایرن وید» (۱۹۸۷) از جمله آنها هستند. اغلب، این اقتباس ها از آن جهت كه براساس رمان هاى پرفروش هستند، نظر مخاطبانى كه به جنبه تجارى آنها توجه دارند را جلب مى كنند. آنچه درباره اقتباس از رمان در ساخت یك فیلم اهمیت بسیار دارد، وفادارى به داستان آن است؛ به طورى كه هرچه داستان رمان گسترده تر باشد، وفادارى به آن اهمیت بیشترى دارد. با وجود این، در اقتباس از یك رمان، تغییرات در داستان غیرقابل اجتناب هستند، اما درباره میزان این تغییرات و ایجاد تعادل در اقتباس، عقاید نظریه پردازان سینما متفاوت است.

برخى از آنها بر این باورند كه كارگردان نباید در روند ساخت فیلم، توجه خود را به منبع آن معطوف كند، چرا كه رمان و فیلم هر كدام مشخصه هاى خود را دارند و باید به عنوان دو اثر جداگانه به آنها نگریست. برخى دیگر عقیده دارند، تغییراتى كه فیلمساز در اقتباس از یك رمان، در داستان ایجاد مى كند، باید به اندازه اى باشد كه به موضوع رمان و پیام آن لطمه اى وارد نكند. البته در برخى موارد، اقتباس از یك رمان در ساخت یك اثر سینمایى، به خلق شخصیت هاى جدید مى انجامد و این زمانى است كه رمان فیلم، بخشى از یك حماسه ادبى باشد.

نمایشنامه نیز به عنوان منبع یك فیلم مورد استفاده قرار مى گیرد. در میان نمایشنامه هایى كه مورد اقتباس فیلم هاى سینمایى قرار گرفته اند، نمایشنامه هاى ویلیام شكسپیر بیش از سایر آنها، مشاهده مى شوند. تاكنون از بسیارى از آثار او، چندین نسخه سینمایى ساخته شده است. فیلم هایى چون «داستان غربى» (۱۹۶۱)، «اُ» (۲۰۰۰)، «تخت خون» (۱۹۵۷) و «۱۰ ویژگى شما كه از آنها متنفرم» (۱۹۹۹) تعدادى از آنها هستند. البته فیلمسازان از نمایشنامه هاى موفق درام یا موزیكالى كه در برادوى اجرا مى شدند نیز در ساخت آثارشان اقتباس كرده اند. در اقتباس از یك نمایشنامه، آنچه اهمیت بسیار دارد، توجه به تفاوت هاى ایجاد حركت در نمایش و فیلم است.

* * *
همچنین یك فیلمساز مى تواند با اقتباس از یك مجموعه تلویزیونى نیز، اثرى سینمایى بسازد. در این مورد خط سیر داستان در فیلم نسبت به مجموعه تلویزیونى، طولانى تر است. چیزى كه در فیلم «فایلهاى مجهول» (۱۹۹۸) مشاهده مى شود.در اقتباس از نمایش هاى تلویزیونى نیز فرصتى كه در اختیار مخاطب قرار مى گیرد، این است كه شخصیت ها را در فیلم بدون محدودیت هاى پخش در تلویزیون، مشاهده مى كند. «برادران آبى» (۱۹۸۰) نام فیلمى است كه با اقتباس از یكى از نمایش هاى موفق تلویزیون به نام «زنده شنبه شب» ساخته شده است.

* * *
داستان رادیویى نیز مى تواند به عنوان منبع فیلم سینمایى قرار بگیرد. «راهنماى مسافر به سوى كهكشان» یكى از سرى برنامه هاى رادیویى است كه ابتدا به صورت رمان درآمد و سپس منبع یك فیلم قرار گرفت.

* * *
استفاده از شخصیت هاى كتاب هاى كمیك به ویژه ابرقهرمان ها یكى دیگر از شیوه هاى اقتباس در ساخت آثار سینمایى است. این شیوه از دهه ۱۹۴۰ با فیلم هایى آغاز شد كه مخاطبان آنها كودكان بودند. بعدها نیز فیلمسازان با فیلم هاى «سوپرمن» در سال ۱۹۷۸ و «بتمن» در سال ،۱۹۸۹ شیوه اقتباس از شخصیت هاى كتابهاى كمیك را ادامه دادند.همچنین در اوایل دهه اول قرن بیست و یكم، فیلم هاى «مردان ایكس» (۲۰۰۰) و «مرد عنكبوتى» (۲۰۰۲) به فهرست فیلم هاى ابرقهرمانى براساس كتابهاى كمیك افزوده شدند. موفقیت این فیلم هاى موجب شد از سایر كتابهاى كمیك كه شخصیت هاى ابرقهرمانى نیز نداشتند، براى آثار سینمایى، اقتباس شود كه از میان آنها مى توان به فیلم هاى «دنیاى روح» (۲۰۰۱)، «شكوه آمریكایى» (۲۰۰۳) و «شهر گناه» (۲۰۰۵) اشاره نمود.

اقتباس از كتابهاى كمیك با اقتباس از رمان ها متفاوت است. هدف كارگردان در اقتباس از سرى كتابهاى موفق كمیك، تكیه بر روح شخصیت به جاى ایجاد تعادل میان داستان كتاب و فیلم است.

منبع: ابرار > سینما و دیگر هیچ

خیلی عالی بود ممنون

گاهی اوقات داستان ها واقعا در اقتباس تغییر می کنند ، مثلا شما کتاب بیگانگان در قطار رو بخونید و فیلم بیگانگان در قطار هیچکاک رو هم ببینید موضوعات با هم یکیه ولی سبک الفرد هیچکاک همه چیو عوض کرده ! حتما این فیلم رو ببینید واقعا فیلم خوبیه . 

بعضی وقتها هم فیلم ها بهتر از کتاب ها هستند ! و کیفیتشان بیشتره ! مثل پیامی در بطری ! البته من هم از کتابش خوشم اومد و هم از فیلمش داستانش خیلی نابه :) 

جدیدا وقتی رمان می خونم حس می کنم میشه ازش فیلم ساخت یا تئاتر اجر! کرد ! مثلا کتاب کوری رو بخونید ، خیلی راحت میشه با داستانش یه تله تئاتر عالی ساخت :)