پیامبر و ویژگیهای هنر پژوهشگران : 1ـ دانش خودرا منتشرمی كنند :آنجا كه فرمود:ازجمله اعمالی كه بعد ازمرگ هم نیكیهای آن به مومن می رسد دانشی است كه منتشركرده باشد. 1 2ـ به دنیا بی رغت وبه آخرت راغب اند.آنجا كه فرمود:بهتـــرین شما كسی است كه به دنیا بی رغبت تر و به آخرت راغب تر است.2 3ـ از ملامت دیگران بیمی ندارد, در كار خود ریا نمی كند, در دوكاركه پیش رو دارد كار آخرت را بر دنیا ترجیح می دهد.آنجا كه فرمود: سه چیز است كه در هر كه باشد ایمان اوكامل است: مردی كه در كار خدا از ملامت دیگران بیم ندارد ودركار خود ریا نمی كند و اگر دو كار پیش اید كار آخــرت را بر دنیا ترجیح می دهد 3. 4ـ فرصت ها راغنیمت می شمارند :آنجا كه فرمود:فرصت رابرای اعمال نیك پیش ازآن كه فتنه هائی مانند پاره های شب تاریك پدیدآید غنیمت شمارید.4 5ـ دانش خود را حفظ وآن را به نااهل نمی سپارند آنجا كه فرمود: آفت دانش فراموشی است و دانشی كه به نا اهل سپاری تلف می شود .5 6ـ در مخلوقات خدا تفكر می كنند نه در ذات خدا .آنجا كه فرمــود: در باره مخلوقات بیندیشیدودرذات خدا اندیشه نكنید كه به كنه ذات اونتوانید رسید.67ـ آسان گیرند ومشكل ایجاد نمی كنند:آنجا كه فرمود: خداوند مرا اشكال گیر و اشكال ترش نفرستاد بله آموزگار و آسان گیر فرستاد.78ـ خودمی سوزند تا دیگران را از نورخود بهـــر دهند.آنجا كه فرمود: حكایت آنكه به مردم نیكی آموزد و خود رافراموش كند چون فتیله ا است كه مردم را روشنی دهد و خویش را بسوزاند.8 1ـ نهج الفصاحه 8ص2ـ 12همان3ـ 14همان4ـ 16همان5 ـ همان 24 6 ـ همان 25ـ7ـ27همان 8 ـ همان27 9ـ آنچه شنیده اند همان را بیان می كنند.آنجا كه فرمود:خدا مردی راكه چیزی از ما بشنود و هماطور كه شنیده به دیگران برساند یاری می كند1.10ـ به عدل حكم ورفتار می نمایندو سخن نیك می گویند. آنجا كه فرمود: وقتی حكم می كنید به عدل رفتار كنید و وقتی سخن می گوئید نیك گوئید . زیرا خدا نیك را دوست دارد.2 11ـ در اخلاق نمونه و با مردم سازگارند .آنجا كه فرمود: بهترین شما كسانی هستند كه اخلاقشان بهتر است وبا مردم سازگار ترند.312ـ با نفس خویش چون سربازی مباره می كنند . آنجا كه فرمود: مجاهد آن است كه در كار اطاعت خدا با ضمیر خویش جهاد كند.4 13ـ در كارها میانه روی را پیشه می كنند . آنجا كه فرمود: راهی میان افراط و تفریط است و بهترین كار میانه رویست.514ـ برد بارند .آنجا كه فرمود:بهترین امت من دانشمندانند وبهترین دانشمندان بردبارند.615ـ قرآن را بهتر می خوانند ودر كار دین داناترند وازخدا بیشتر می ترسندامر به معروف ونهی از منكر می نمایند.آنجا كه فرمود:بهترین مردم كسانی هستند كه قرآن را بهتر بخوانند ودر كار دین داناتر باشند و از خدا بیشتر بترسند و به نیكی امر كنند و از بدی بیشتر جلو گیری نمایند.716ـ سوال كننده اند.آنجا كه فرمود : علم گنجینه هاست وكلید آن پرسش است بپرسید تا خدا بر شما رحمت آرد.8 17ـ ندانسته هارا می آموزند تا به پرهیز كاری برسند.آنجا كه فرمود:از جمله منابع پرهیزكاری این است كه ندانسته ها رابیاموزی وبه دانسته هاضمیمه كنی اگر افزایش دانش كم شود مایه نقصان آن می شود.9
1ـ نهج الفصاحه 30 2ـ 3 3 همان3ـ 35همان 4ـ 54 همان5ـ 58 همان6ـ 63همان7ـ 66همان8 ـ 126 9ـ همان144
19ـ حق رامی گوینداگرچه به ضررآنهاست.آنجا كه فرمود:ازهمه پرهیزكار تر آن كس است كه حق را بر نفع و ضرر خویش بگوید. 1 20ـ كارنیك را حقیرنمی شمارند.و خلف وعده نمی كنند.آنجا كه فرمود: هیچ كار نیكی را حقیر مشمار . با برادر خود خلف وعده مكن.2 21ـ دركاردانش یارهمدیگرندودرعلم خیانت نمی كنند.آنجا كه فرمود:در كار دانش یار هم دیگر باشید و دانش خود را از یكدیگر پوشیده مدارید كه خیانت در علم بدتر از خیانت در مالست.3 22ـ كلید كارخیرند.آنجا فرمود:بعض مردم كلید خیرندو قفل شر خوشا به حال آن كس كه خداوند كلید خیر را در دست او قرارداده .4 23ـ از سخنان بیهـود چشم می پوشند. آنجا كه فرمود: از سخنان بیهوده چشم بپوش سخنی كه رفع حاجت كند تو را كفایت كند.5 24ـ دانش دیگران را بر دانش خود می افزایند. آنجا كه فرمود: دانشمندتر از همه ی مردم كسی است كه دانش دیگران را به دانش خود بیفزاید.625ـ پژو هش در علم را چشم هم چشمی ومجادله نمی خواهند.آنجا كه فرمود: هركه علم جوید كه به وسیله ی آن با دانشوران هم چشمی كندیا با سفیهان مجادله كند یا توجه عامه را به سوی خود جلب كند خدا اور به جهنم می برد.726ـ زنده ای میان مردگانند.آنجا كه فرمود:جویای علم میان جاهلان چون زنده میان مردگان است.827ـ از فكرهم استفاده ومشـــورت می كنند. آنجا كه فرمود: بگذارید مردم از یكدیگر فایده برندووقتی یكی از شما از برادر خود مشورت خواست,رای خود را به او بگوید.9 1ـ نهج الفصاحه 198 2ـ 219همان3ـ 226همان4 ـ 227همان5ـ 291 همان6ـ 370 همان7ـ 371همان 8 ـ 373 9ـ همان 444 نویسنده: منصور مقدم
