((هنری بنام چوقا بافی))چوقا یا چوخا، بالاپوش مردان روستایی و عشایر بختیاری در غرب ایران است که همواره دارای آستین کوتاه است .این پوشش در بین مردم شهر نشین این قوم نیز در مراسم گوناگون رواج داردو توسط زنان بختیاری از موی بز بافته می‌شود.چوقا نه پوششی سفید است و نه سیاه، بلکه پوششی است با دو رنگ سیاه و سفید. معمولاً بلندیِ چوقا باید به حدی باشد که تا زیر زانو برسد. نقشِ چوقا همواره دارای شکلی ثابت است و در آن خطوط سیاه به صورت عمودی وارد خطوط سفید می‌شوند. درباره چراییِ نگاره این بالاپوش چند نظریه وجود دارد اما هنوز پیشنهاد همه پسندی درباره خاستگاه یا مضمون این نقش از سوی صاحب نظران انجام نشده‌است. ترکیب رنگ‌های دیگر چوقا کرم - آبی ، کرم - سرمه‌ای و یا کرم - قهوه‌ای است. آستین کوتاه چوقا بیشتر حالت نمایشی دارد و به عنوان جیب نیز می‌توان از آن استفاده کرد[۱].در شمال شرقی دزفول دهی به نام لیوس وجود دارد که چوقاهای بافته شده در آن بتدریج به «چوقا لیویسی یا لیواسی» مرسوم شدند و بر همین اساس به این بالاپوش چوقالیوسی هم می‌گویند. تاریخ بافت این پوشش کمتر از صد سال است. برای بافتِ چوقا از دارِ خوابیده استفاده می‌کنند و تکنیک بافت آن نیز مانند تکنیک گلیم بافی است با این تفاوت که خیلی ریز بافت تر است و تار و پود نازک دارد. طول پارچه مخصوص چوقا ۲٫۵ الی ۳٫۵ متر و عرض آن ۵۰ الی ۷۰ سانتیمتر است و با تاری از جنس پنبه (گاه پشم) و پود پشمی بافته می‌شود. قطعات را پس از بافتن به اندازه لازم می‌برند و کنار هم می‌دوزند. پشم به کار رفته باید کیفیت بالایی داشته باشد[۱].این پوشش فقط مخصوص مردان است. مردان در تابستان در زیر چوقا پیراهن و در زمستان کت می‌پوشند. مردان لر (لرستان و جنوب استان) و مردان بختیاری (چهارمحال و بختیاری و خوزستان و کهگیلویه و بویراحمد، غرب استان اصفهان) این پوشش را بر تن می‌کنند.قیمت این پوشش بستگی به خوش بافت بودن آن دارد.منابع1. ماهنامه سفر، «پیشانی هنر ایرانیان» نوشته فاطمه عرفانی ، شماره۱۳ ، سال شانزدهم، دوره جدید، دی ۱۳۸۶، ص. ۳۵ . در وبلاگ بختیاری در گذر زمان نیز آمده بودچوقا بالاپوشی است سفید رنگ ، با خطوط راه راه سیاه ، بدون آستین و جلو باز كه مردان بختیاری بر تن می كنند. قد آن تا بالای زانو می رسد و معمولا در زیر آن پیراهن آستین دار می پوشند. در مورد خطوط چوقا گفته می شود كه از روی مقبر كورش تقلید شده است . خطوط چوقا به طوری است كه خط های سفید نماد سپنتا مینو ( فرشته نیك ) از پایین به بالا می آیند و خطوط سیاه نماد انگره مینو ( اهریمن ) از بالا به پایین می آیند و بیانگر پیروزی های نهایی خوبی ها بر بدی هاست.در شمال شرقی دزفول دهی به نام لیوس وجود دارد كه سابقا در آنجا چوقایی بافته می شد كه به چوقای لیوسی معروف بود و نمونه پنبه ای آن را برزگرها و كارگرهای بختیاری بر تن می كردند. چوقای كیارثی بفت ( بافت طایفه كیان ارثی ) به دلیل زیبایی ، كیفیت بالا و وزن بسیار سبك ( وزن آن كمتر از یك و نیم كیاو گرم می باشد ) مقبولیت خوبی دارد و در بین بختیاری ها معروف است البته چوقاهای موری كه زنان هنرمند طایفه موری می بافند هم در ردیف مرغوب ترین چوقاهای بختیاری به حساب می آید. ریسیدن پشمی كه می خواهند از آن چوقا درست كنند بسیار مشكل است. از بین كلی پشم اعلاء ترین ، نرم ترین و لطیف ترین الیاف آن را انتخاب می كنند و به دقت با صابون می شویند . زنانی كه قصد ریسیدن الیاف چوقا را دارند ، ناخن شصت دست چپشان را مدتی بلند می كذارند . سوراخ كوچكی در ناخن بلند شده ایجاد كرده و پشم را از آن عبور می دهند و به شكاف یك دوك كوچك متصل می كنند . پشم در حد سوراخ ناخن از آن عبور كرده و با حركت دورانی دوك تبدیل به نخ نازك و یكنواختی می گردد. برای پود چوقا همیشه از این نوع خامه استفاده می كنند. و در بعضی موارد تار آن را از پنبه می گیرند.چوقا نوعی ساده بفت است و برای بافت آن از دار خوابیده استفاده می كنند . تكنیك بافت آن نیز همان تكنیك گلیم بافی است منتها خیلی ریز بافت است و تار و پود نازك دارد.تهیه کننده منصور مقدم
