تبیان، دستیار زندگی

روستایی که این دهه رفته بودم برای تبلیغ از روستاهای بخش نصرآباد تربت جام بود. یه روستای خوش آب و هوا و کم جمعیت، با مردمانی خون گرم و مهمون نواز به اسم قنداب یا همون خوکاب قدیم.
چیزی که تو این روستا برام جالب بود و جای دیگه ندیده بودم یه رسم قدیمی در حال انقراض بود که قبل انقلاب با رنگ و لعاب خاصی اجرا می شده و گویا امسال در حال احیا بود:
رسم خوب یا بد" علم دزدی"!
 به این طریق که از روستاهای اطراف چند نفر که ترجیحاً در امور دزدی و شبیخون زدن وارد بودن شبانه می یومدن و اگه گیر سگهای روستا نمی افتادن و می تونستن غل و زنجیر و طناب هایی که از علم به دست نگهبان های مسجد گره خورده بود رو با موفقیت باز کنن و علم به اون سنگینی رو بدون سر و صدا بلند کنن و ببرن....، روستای خواب رفته باید همه اهالی روستای برنده رو دعوت می کردن و شام می دادن.
اون وقت روستای بازنده اجازه پیدا می کردن برن و علم عزاداریشون رو بیارن. البته پس گرفتن علم دزدیده شده هم رسم و رسومات مخصوص خودشو داره. بایددسته عزاداری راه بندازن وعلمشون را همراه نوحه و سینه زنی و تشریفات خاص خودش تحویل بگیرن و بیارن.
اما لنگه دیگه ماجرا اینه که اونایی که شبانه می یان علم دزدی، باید خیلی مراقب باشن تا گیر نیفتن وگر نه روستای خودشون باید دعوتی بدن تا گروگانشون آزاد بشه.
البته می گم این رسم قبل انقلاب اجرا می شده؛ اما شب نهم عاشورا ، موقع چایی آخر مجلس بود که خبر رسید دیشب فلان روستا به اون روستای دیگه شبیخون زده و علم و علم کشی راه افتاده.
نظرات مخالف و موافق این رسم هم مطرح شد. پیر مردا این کارا رو مسخره بازی در شب های عزا تعبیر می کردن و به یه مشت اراذل و اوباش معتاد نسبت می دادن. میان سالها بیشتر فکر آبرو و اسم روستا بودن که اگه بیان علم و ببرن نمی تونیم دعوتی ندیم. جوونترا هم به فکر مبارزه و دفاع و نگهبانی افتاده بودن... . منم گیج می زدم و دنبال موضوع شناسی مسأله بودم و هیچ حکم و فتوایی هم له یا علیه مسأله صادر نکردم. فی المجلس به نظرم یه جور شرط بندی می یومد؛ ولی خب بیشتر باید بررسی می شد. به هرحال کسی هم دنبال حکم شرعی مسأله نبود.
مشکل این بود که روستای ما هفت، هشت خانوار بیشتر نبودن. البته جمعیتشون خیلی زیاد بوده. فقط هفده تا شهید تقدیم انقلاب کرده بودن. اما به خاطر خشک سالی و روند رو به رشد مهاجرت به شهرها به این تعداد رسیده بودن.
 (بالاخره این شهری شدن روستایی ها هم معضلیه تو کشور. مهاجرت روستایی یعنی رشد حاشیه نشینی در شهرها. حاشیه نشینی هم یعنی اعتیاد یعنی بیکاری....)
 القصه، اگه علم و می بردن باید با همین جمعیت کوچیک جور یه روستای بزرگ رو می کشیدن. بعضی ها هم به همین استدلال می کردن و می گفتن اونا دیگه این قدر نامرد نیستن علم این روستای در حال انقراض را ببرن... .
به هر حال به این نتیجه رسیدن که احتیاط شرط عقله. یکی دو نفر از مهمونای شهری که اتفاقا جا برا خوابیدن نداشتن مأمور خوابیدن تو مسجد و نگهبانی از علم شدن(البته شاید جا داشتن ولی خب غافل از این که حاج آقا زبل تر از این حرفاست و قبلا ساک و زنبیل گذاشته و جاها رو گرفته... البته برای این مأموریت به من اعتماد هم نداشتن؛ چون قبلاً خودم پیشنهاد داده بودم که منو نگهبان بزارن تا علم دو دستی تقدیم کنم بلکه یه شبم شده پا منبر ما مملو از جمعیت بشه... .).
حالا بماند شرح حمله هفت، هشت نفری اون شب و دفاع شجاعانه این دو نفر که خودش جریانی جداگانه است... .