تبیان، دستیار زندگی

با سلام به شما کاربران عزیز انجمن های تخصصی تبیان

همانگونه که در صفحه اصلی سایت تبیان اطلاع داده شد ؛ از این پس قرار است 30 درصد مطالب صفحه اصلی تبیان با قلم و دستان توانای شما تولید گردد .

لذا از شما کاربر گرامی می خواهیم با انتخاب موضوع و انجمن مورد نظر خود ؛ مطلب خودتان را تنها در ذیل همین مبحث مطابق با قالب مندرج در اطلاعیه سایت وارد نمایید .

 

 

نمونه مطلب ارسالی

 

ساختار ورود مقالات باید از الگویی مشابه جدول ذیل پیروی نماید

   

برای شما عزیزان آرزوی موفقیت داریم

 

عالیه

مباحث تخصصی تبلیغات و روابط عمومی امروز مخاطب خودشو داره

به نظرم انجمن روابط عمومی و تبلیغات در این لیست مطالب مورد نیاز یا انجمن های متناظر جا مونده

انواع کادر در عکاسی و تصویر برداری و آشنایی با اصطلاحات

کلید واژه ها: عکاسی فن عکاسی ، تصویربرداری

تجمیعی

متن مطلب :

بد ندیدیم که در اولین مقاله آموزش عکاسی ،اولین گام را جهت آشنایی با نماها و کادرها و اصطلاحات برداریم لذا در ادامه مطلب به این موضوع پرداخته ایم.
عکس های به کار برده شده در این بخش جنبه تزئینی داشته و ربطی به آموزش ندارد.

- انواع نماها :
اندازه کادر نما( اندازه تصویر در کادر – قاب- فریم تصویری)

انواع نماها:
1- کلوز آپ ( نمای بسته که تصویری درشتی از موضوع می باشد) مثلا یک انسان از شانه تا نوک سر

2- مدیوم شات ( نمای متوسط ) مثلا نمای انسان از کمر تا نوک سر .

3: لانگ شات(یا نمای باز یا نمای دور. مثلا انسان تمام قد بهمراه کمی از محیط اطراف آن )

4- نی شات ( نمایی که از زانو تا نوک سر دیده می شود. ) به شات آمریکایی معروف می باشد
5- اکستریم لانگ شات یا بیگ لانگ شات ( نمای کاملا دور یا نمای بسیار باز می باشد مثلا تصویر بسیار دور از یک دهکده یا کویر.
6- اکستریم کلوز آپ یا بیک کلوز آپ .( نمایی کاملا نزدیک یا نمای بسیار بسته می باشد. مثلا تصویر دو چشم انسان .
7- مدیوم لانگ شات یا نمای متو سط که به نمای تمام قد نیز معروف می باشدو نیز به فول شات هم شهرت دارد مثلا تصویر کامل یک انسان که تمام قد آن دیده شود.

8- مدیوم کلوز آپ یا نمای نیم تنه .( تصویر انسان از زیر قفسه تا نوک سر )
انواع نما ( از لحاظ ارتفاع دوربین نسبت به موضوع )
1: آی لول ( لنز و سوژه هم سطح می باشند)

2: اور هد شات ( عمود بر صحنه گرفته می شود)

3: لو لول ( نمایی که از پایین بازیگر یا سو ژ ه گرفته می شود)

انواع نماها ( نما های حرکتی از لحاظ حرکات دوربین بر محور ثابت.)
1: پان ( تصاویر متحرکی که دوربین بر محور ثابت بصورت افقی از چپ به راست یا با لعکس ( چرخش افقی می گیرد) به آن پان افقی می گویند.
2- پان شلاقی( ویپ پان) ( سوئیچ پان) به پان دوربین که سریع انجام می گیرد

3- پان مروری ( سری پلان) به پان آرام که جزئیات صحنه را کنکاش می کند.

4- تیلت( با چرخش عمودی دوربین ، دوربین بر محور ثابت تصاویر متحرکی بصورت عمودی از بالا به پایین یا با لعکس
- انواع نماها ( نما های حرکتی با حرکات دوربین به وسیله متحرکی مانند انسا ن یا ارابه یا جرثقیل یا ریل سه پایه چرخدار یا استدی کم)

1- نمای دالی ( حرکت دوربین به طرف سوژه . این حرکت را تراک این نیز می گویند. حرکت دوربین از سوژه دور شود،که به آن تراک اوت می گویند.

2- تراولینگ ( به تصاویری گفته می شود که دوربین در حال حرکت بصورت افقی ( معمولا حرکت دوربین موازی با صحنه می باشد)

3- کرین ( جرثقیل) وسیله ای است مانند جرثقیل که حرکات از بالا به پایین و با لعکس و حرکت دورانی دارد.

4- آرگ ( قوسی) حرکت دوربین بصورت افقی و به شکل قوسی یا نیم دایره

5- بوم ( حرکت دوربین بصورت عمودی و به شکل کمانی می باشد)

6- هلی شات ( به تصاویری که توسط دوربین از بالای صحنه بوسیله هلی کوپتر یا هر وسیله پروازی دیگر گرفته شود را هلی شات می گویند)

7- نمای مروری عمودی( روی ارتفاع بوسیله پدستال ) به تصاویری گفته می شود که با حرکت پایه پدستال دوربین ( پایه متحرک عمودی که دوربین روی آن سوار می شود) از ارتفاع صحنه یا ارتفاع سوژه گرفته می شود.
نکنه- برای حرکات دوربین وسیله دیگری بنام پروجیب است که همانند الاکلنگ می باشد و دوربین روی آن سوار می شودو می تواند به بالا و پایین و چپ و راست حرکت کند.
نکته- (حرکت دادن کرین و دالی و شاریو می تواند هم روی ریل انجام شود و هم بوسیله ی سه پایه یا چهار پایه ی چرخدار آنها.)
انواع نما های دیگر( سایر نما ها)
1: اور شولدر ( نمایی است که از پشت شانه یک بازیگر تصویر بازیگر مقابل یا صحنه مقابل دیده می شود.
2: زوم ( شامل ، زوم این و زوم بک ( زوم اوت) : به تصویری که دوربین در حالت ثابت بوسیله ی لنر دوربین ، به سوژه نزدیک می شود را زوم این می گویند) به تصویری که دوربین ثابت و با حرکت لنر از سوژ ه دور می شود را زوم بک می گویند.

3- نمای واکنشی ( ری اکشن) به تصویری گفته می شود که عکس العمل بازیگر دیده می شود
4- تک شات ( شات انفرادی) تصویر یک بازیگر را در قاب داشته باشیم.

5- تو شات ( شات دو نفره) نمایی است که دو بازیگر در کادر تصویر دیده می شود.

6- تری شا ت( شات 3 نفره) نمایی که سه بازیگر در کادر تصویر دیده می شود.

7- نمای گروهی ( نمایی که تصویر بیش از 3 بازیگر در قاب تصویر داشته باشیم

8- مستر شات یا مستر سین ( معمو لا به نمای لانگ شاتی که تصویر اصلی و کلی است تمام صحنه را نشان می دهد گفته می شود)

9- نمای پی اوی ( به نمای از دید بازیگر گفته می شود)

10- نمای آرشیوی ( به تصاویری که توسط کارگردان فعلی گرفته نشده و قبلا آن تصاویر گرفته شده و معمولا در آرشیو نگهداری می شوند یا تصاویر قدیمی هستند،گفته می شود.
11- نمای اینسرتی ( نمایی است که جزئیات سوژه یا صحنه را نشان می دهد)

12- نمای فیکس( نمایی که در آن هیچگونه حرکتی از صحنه و دوربین نباشد ( مانند عکس)

13- تصویر فولو ( به تصاویری که واضح نباشد و محو و تار دیده شود را می گویند.)

14- نمای فو لو فکوس ( نمای تغییر و ضوح) با توجه به موضوع کار این اتفاق می افتد

15- هد آن شات ( به نمایی گفته می شود که در آن بازیگر بطرف دوربین می آید و کل کادر تصویر را می پوشاند و تصویر بسیار تاریک دیده می شود)

16- تیل شات ( نمایی است که ابتدا پشت بازیگر در کل کادر تصویر دیده می شود و بعد حرکت بازیگر بطرف مقابل دیده می شود.

17- شات و شات مختلف ( نمای یک در میان دو بازیگر در حال گفتگو با هم که به یکباره بازیگر اول دیده می شود و بعد نمای بازیگر دوم ( شات مخالف ) چسبانده می شود

1: هدروم ( به فضای بالای سر بازیگر تا بالای کادر تصویر را می گویند

2-راش ( به سلسله پلان هایی که توسط دوربین گرفته شده است و هیچگونه تغییری در آن داده نشده است می گویند)

3- نمای بگراند ( به تصویری که پشت سوژه ( موضوع) جلو قرا گرفته می گویند)

4- نمای فور گراند ( به تصویری که جلوی زمینه ی عقبی قرا گرفته می شود.

5- فلاش بک ( به نماهایی که در گذشته ی پر سو ناژ داستان اتفاق افتاده است می گویند)

6- فلاش فو روارد( به نماهایی که در آینده در ذهنیات پر سو ناژ داستان اتفاق خواهد افتاد گفته می شود)

7- نمای آن لول ( به تصویری که نسبت به کادر تصویری کج گرفته می شود و به آن نیز (دچ انگل گفته می شود)

8- تصویر سو بژکتیو ( به تصاویر ذهنی و تخیلی شخصیت داستان گفته می شود

9- تصویر ا بژ کتیو ( به تصاویر عینی و حقیقی در وقایع داستان گفنه می شود.

10- جامپ کات ( موقعی که دو نما به یکدیگر چسبانده می شود و در تداومی حرکت تصویر پرش چشم گیری مشهود شود ، به این پرش چشمی جامپ کات می گویند.


افکت های تصویری :

( افه- تروکاژ- حقه های تصویری- جلو های تصویری- ...)

برخی از افکت ها عبارتند از :
1: فید این
2: فید اوت
3: دیزالو ( میکس)
4: سوپر ( سوپر ایمپوز)
5: وایپ
6: سولاریزه
7: نگاتیو
8: موزاییکی
9: استروب
10: اسکوپ ( کادر سینمایی)
11: نگاتیو
12: اسلایدی
13: سیاه و سفید
14: کروماکی
15: اسلو موشن
16: فست موشن
17: ریورس
18: امواجی( موجی)
19: کمپرسی
20: چرخشی
21: فلاش زدن
22: عکاسی ( عکس گرفتن)
23: آینه ای
24: سه بعدی
25: ورق زدن
26: تریل
27: مدالیون
28: درمانند
29: فیکس فریم
30: رول

*********************************************

منبع سایت عکاسی . آسیا

تنظیم برای تبیان : جمشید غضنفری

تیتر مطلب : چگونگی عکاسی از کودک کلمات کلیدی : عکاسی روش تولید : تجمیعی عکاسی از کودکان یکی از جذاب‌ترین و در عین حال پراسترس‌ترین انواع عکاسی است.برای عکاسی از کودکان باید صبور باشید. آنها گاهی خندان و سرزنده و لحظه‌ای کسل و گریان می‌شوند.نکاتی که در این مطلب ارائه شده است می‌تواند برای عکاسان تازه‌کار که دوست دارند این ژانر را به صورت حرفه ای دنبال کنند مفید باشد. ۱. برای بهترین و ارزنده ترین لحظه آماده شویدحتما قبل از روز تعیین شده برای عکاسی کودکان را در خانواده ملاقات کنید تا از نام کوچک، روحیه، علایق و سرگرمی‌های کودک مطلع شوید. در عین حال به محیط خانه و اطرافش توجه کنید و محل و پشت زمینه‌های مناسب برای عکاسی را زیر نظر داشته باشید.این اقدام به شما کمک می‌کند تا با زمینه فکری آماده‌تری برای روز عکاسی آماده شوید. حتماً در روز عکاسی وسایل و ابزار‌های مربوط به دوربین را دوبار کنترل کنید. ۲. از قدرت لبخند غافل نشویدبا لبخند با کودک رو به رو شوید و محیط را از حالت جدیِ حرفه‌ای به محیطی دوستانه بدل کنید تا کودک در برابر شما و دوربین احساس راحتی و آسودگی خیال کند.3. توجه شان جلب کنیدگاهی با نشان دادن شی عجیبی که ممکن است تا به حال آن را ندیده باشد کودک را تحت تاثیر قرار دهید. از آنجایی‌که کودکان معمولا کنجکاو هستند به راحتی می‌توانید مدت‌ها آنها را با ابزار عکاسی سرگرم کنید و عکس‌های طبیعی و جالبی از چهره جستجوگرش ثبت کنید.گاهی لازم است از افراد خانواده کمک بگیرید و کودک را در حال گوش دادن و دقت کردن به صحبت‌ها عکاسی کنید. ۴. پشت زمینه را از پیش تعیین کنیدهرچند پشت زمینه برای یک عکاس در استودیو بسیار قابل کنترل‌تر است اما بهتر است از کودکان در محیط‌هایی که با آن آشنایی دارند و در آن احساس آزادی عمل می‌کنند عکس‌برداری کنید. ۵. عکس‌های طبیعی جذاب‌ترندهیچ وقت کودک را مجبور به ایستادن و یا نشستن در محیطی نکنید. در این زمان دوربین را کنار بگذارید و کمی او را به بازی دعوت کنید و بگذارید دوباره آرامش خود را به دست آورد. بهترین وضعیت زمانی است که کودک با دوچرخه و دیگر وسایلش مشغول بازی است.می‌توانید از پدر و مادر بخواهید با کودک بازی کنند و از آنها نیز عکاسی کنید. این عکس‌های روح بیشتری دارند و نسبت به عکس‌های کلاسیکی که در فضاهای رسمی گرفته می‌شدند جذابیت بیشتری دارند. ۶. لباس کودکاز والدینش بخواهید لباس‌های روز عکاسی را به کودک نشان دهند تا در روز معین در لباس‌ها احساس راحتی کند. ۷. ابزار های مناسب عکاسی را همراه داشته باشیداز دوربین‌های سریع و لنزهای پر سرعت استفاده کنید. حتما لنزهای مختلف واید و تله و ...، نورهای کمکی که به آنها نیاز خواهید داشت و باطری و کارت حافظه اضافی همراه داشته باشید. اگر با دوربین‌های غیر دیجیتال عکاسی می‌کنید از تعداد کافی حلقه‌های فیلم مطمئن شوید. ۸. همه چیز به نور بستگی داردعکس خوب به نور خوب نیاز دارد. قبل از عکاسی از مناسب بودن نور مطمئن شوید. گاهی لازم است از نورهای مصنوعی چون فلاش، پروژکتور و البته رفلکتور هم استفاده کنیم. ۹. لحظه‌ها را شکار کنیدبرای ثبت لحظات آنی آماده باشید. همیشه انگشتان باید آماده فشردن شاتر و چشم هایتان  شکارچی لحظات باشد. ۱۰. روح کودک را ثبت کنیدهمیشه گفته شده است که چشم‌ها دریچه‌ای به روح انسان است و عکس‌هایی که کودکان به دوربین خیره شده‌اند اکثرا نتیجه جذابی دارند. مترجم : نفیسه مطلق منبع : عکاسی . آسیاتنظیم برای تبیان : جمشید غضنفری

تیتر مطلب :چگونگی عکاسی از رعد و برق کلمات کلیدی : عکاسی روش تولید : تجمیعی عکس خوب و زیبا از رعد و برق، فقط با صبر و تمرین به دست می‌آید چرا که رعد و برق تنها برای لحظه‌ای بر آسمان ظاهر می شود و عکاس فرصت کمی برای عکس‌العمل دارد. حرفه‌ای‌ها معتقدند عکس از این پدیده پاداشی است به صبوری و تلاش یک عکاس! ابزار مناسبدر اختیار داشتن ابزار مناسب عکاسی از رعد و برق را آسان‌تر می‌کند. سه‌پایه بهترین وسیله برای ثابت نگه داشتن دوربین است چرا که شما احتیاج به نوردهی بالا دارید و نمی‌توانید دوربین را برای مدت طولانی بدون حرکت روی دست نگهدارید.اگر می‌خواهید با دوربین‌های غیر دیجیتال عکاسی کنید حتماً از فیلم‌هایی با حسایت پایین (ASA100) استفاده کنید. عکاسی در شببیشتر عکاسان شب را برای عکاسی انتخاب می‌کنند. مراحل این عکاسی به شرح زیر است:· دوربین را به سه پایه وصل کنید و کادر را در محل فرضی وقوع رعد و برق تنظیم کنید. · اگر از شاتر سیار استفاده می کنید از اتصال آن به دوربین مطمئن شوید. · دوربین را روی نهایت وضوح تنظیم کنید. · در حالت دستی دوربین (Manual)، شاتر را روی گزینه B و دیافراگم را روی گزینه f 8قرار دهید. · اکنون دکمه شاتر را بزنید و منتظر رعد و برق باشید. نور عکس شما بسته با میزان روشنایی محیط، حساسیت دوربین و یا فیلم به نور و مدت باز بودن دریچه دوربین تفاوت می‌کند. در واقع هر جه محیط تاریک‌تر باشد مدت طولانی‌تری می‌توانید میزان نوردهی را افزایش دهید. صبر کلید موفقیت استصبر مهم‌ترین عامل گرفتن یک عکس خوب از رعد و برق است. اگر توانستید در یک حلقه ۳۶تایی ۲ عکس خوب و قابل قبول از رعد و برق تهیه کنید باید بدانید که کارتان را خوب و درست انجام داده‌اید. نکات ذکر شده در بالا بسیار مهم است. بیشتر عکس‌های خوب روی سه پایه و با نوردهی بالا و اندکی صبر گرفته شده‌است. عکاسی در روزعکاسی از این پدیده در روز بسیار مشکل‌تر است چراکه نمی‌توان دریچه دوربین را برای مدت طولانی باز نگه داشت.ساده‌ترین راه حل خرید یک ابزار کمکی به نام «صاعقه‌گیر» است. این وسیله روی دوربین سوار می‌شود و کمک می‌کند تا به محض وقوع یک رعد و برق دوربین به صورت اتوماتیک عکس بگیرد.اگر این ابزار را در اختیار ندارید به روش زیر از رعد و برق در روز عکس بگیرید: دوربین را به سه پایه وصل کنید و کادر را در محل فرضی وقوع رعد و برق تنظیم کنید.
اگر از شاتر سیار استفاده می ‌کنید از اتصال آن به دوربین مطمئن شوید.
دوربین را روی نهایت وضوح تنظیم کنید.
در حالت دستی دوربین (Manual)، دیافراگم را روی گزینه f 5.6 -16 قرار دهید. به محض دیدن رعد و برق دکمه شاتر را فشار دهید کادربندی از آنجا که هیچ کس نمی‌تواند محل دقیق صاعقه را حدس بزند، باید کادر را هوشمندانه تنظیم کرد. رعد و برق‌ها اکثراً چند بار در حدود یک منطقه پدید می‌آیند و تقریباً می‌شود محل فرضی آن را حدس زد. چند نکته دیگر را نیز در نظر داشته باشید.ابرهای روان در عکاسی با نوردهی بالا باعث تار شدن عکس و در نهایت ضعف تصویری می‌شوند. در عوض قرادادن ساختمان‌ها و برج‌های سر به فلک کشیده در کادر هنگام وقوع صاعقه به جذابیت عکس کمک می‌کنند. نکات امنیتیبه هیچ وجه خطر نکنید. صاعقه‌های ناشی از رعد و برق بسیار خطرناک و گاهی کشنده هستند.هنگام عکاسی فاصله را رعایت کنید و در دورترین نقطه ممکن از سیم‌های فشارقوی بایستید. در شرایط طوفانی حتماً از داخل محوطه مسقف عکاسی کنید. یادتان باشد که هیچ عکس زیبایی ارزش به خطر انداختن جانتان و یا صدمه‌های خبران ناپذیر جسمی را ندارد. مترجم : نفیسه مطلق

منابع : سایت عکاسی.آسیا photography.com

تنظیم برای تبیان : جمشید غضنفری

تیتر مطلب : چگونگی عکاسی از چهره کلمات کلیدی : عکاسی روش تولید : تجمیعی امروزه مردم کمتر برای گرفتن عکس‌های خانوادگی به آتلیه ها می‌روند چرا که بیشتر دوربین‌های دیجیتالی خانگی از عهده عکس‌های با کیفیت برمی‌آیند.تمرین و دانستن چند نکته می‌تواند به شما برای ثبت عکس‌های بهتر از چهره (پرتره) های دوستان و اقوامتان کمک کند. مرحله ۱:
تدارک یک محیط مناسب به جای آتلیه. فضایی یک اتاق یا انباری در خانه بهترین گزینه است.  مرحله ۲:
به نور موجود در اتاق دقت کنید و سعی کنید تا جای ممکن هر مانعی را که بر سر راه ورود نور قرار دارد بردارید. اگر نور کافی وجود نداشت از یک یا چند چراغ مطالعه قابل حمل استفاده کنید. مرحله ۳:
یک پشت زمینه خوب انتخاب کنید. بسیاری از عکاسان پارچه‌هایی از جنس کرباس یا چیت را در پشت زمینه سوژه می‌آویزند. این پارچه‌ها را می‌توانید به صورت آماده از مغازه‌های فروش ادوات عکاسی خریداری کنید. مرحله ۴:
فاصله سوژه تا دوربین برای تهیه یک عکس با عمق میدان مناسب باید حد اقل ۳ متر باشد.مرحله ۵:
فاصله سوژه تا پشت زمینه هم باید حداقل نیم متر باشد. سوژه در چرخش یک سوم شانه بهترین حالت را برای عکاسی از چهره دارد.مرحله ۶:
صبر کنید تا سوژه احساس راحتی کند و از او در حالات و زوایای مختلف عکس بگیرید. نکات زیر در بهبود عکاسی از چهره به شما کمک می‌کند: نکته ۱:
سعی کنید با کمی گپ و گفتگو سوژه را بهتر بشناسید. نکته ۲:
گاهی یک نگاه خیره، لبخند و یا خنده، سوژه را به شخصیتش نزدیک‌تر می‌کند. نکته ۳:
ارتباط سوژه با ابزار و وسایل شخصی همیشه او را به شخصیتش نزدیک می‌کند. نقاش در برابر بوم، موسیقی‌دان با ساز و ... نکته ۴:
سعی کنید به چهره ی سوژه نزدیک شوید و هرآنچه را که اطلاعاتی به بیننده نمی دهد از کادر حذف کنید. نکته ۵:
بسیاری از مردم در برابر دوربین راحت نیستند و خجالت می کشند. از این شرایط استفاده کنید و از سوژه در زمان هایی که حضور دوربین را فراموش کرده است عکس بگیرید. نکته ۶:
سعی کنید با استفاده از نورهای مصنوعی (لامپ، چراغ مطالعه، پروکتور) عکس‌های خلاقانه‌ای را به ثبت برسانید. گاهی از تاباندن نور به نیمی از صورت تصویری دراماتیک و جذاب به دست می‌آید. نکته ۷:
هیچ گاه از سوژه به صورت مستقیم و موازی با عرض شانه عکاسی نکنید. ترجمه: نفیسه مطلق
منبع: www.ehow.comتنظیم برای تبیان : جمشید غضنفری

تیتر مطلب : راه های مراقبت از دوربین عکاسیکلمات کلیدی : عکاسی روش تولید : تجمیعی تفاوتی نمی‌کند که شما از دوربین‌های کوچک خانگی استفاده می‌کنید و یا از دوربین‌های حرفه‌ای SLR. نکاتی وجود دارد که دانستن آن‌ها برای مراقبت از دوربین شما ضروری به نظر می‌رسد.سه دشمن اصلی هر دوربین عبارت است از:· گرد و لکه · تکان بسیار شدید · آب گرد و غبارگرد و غبار همه جا وجود دارد و به راحتی بر روی دوربین و درون بدنه آن نفوذ می‌کند. تا زمانی که این گرد و غبار‌ها در خارج از دوربین هستند مانعی ایجاد نمی‌کنند (البته به غیر از روی لنز) اما زمانی که این غبار وارد محفظه دوربین می‌شود ممکن است به آیینه صدمه بزند و جریان‌های الکتریسیتی و سنسورهای دیجیتالی را دچار مشکل کند.مطمئنا بهترین راه برای جلوگیری از ورود گرد و غبار به دوربین دوری کردن از مکان‌هایی است که این احتمال را زیاد می‌کند یا بهتر از بگوییم در مکان‌هایی چون ساحل، صحرا، زمین‌های اسب سواری و موتوری‌رانی از دوربین خود مراقبت بیشتری کنید و تا جای ممکن از کیف مخصوصش بیرون نیاورید.وسیله‌ای که به عکاسی در این شرایط بسیار کمک می‌کند پوشش‌هایی است با نام پوشش ضد آب که با قرار دادن دوربین در آن از هر گونه جرم خارجی محافظت می‌شود. شما حتی می‌توانید با ابتکار یکی ازاین پوشش‌ها را با استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ضخیم درست کنید.یکی دیگر از زمان‌هایی که ممکن است گرد و غبار وارد دوربین شود هنگام تعوض لنز و در دوربین‌های غیر دیجیتال جاسازی حلقه فیلم در دوربین است. به خاطر داشته باشید اگر دوربین را به صورت عمومی نگه‌داری چندین برابر امکان وقوع این اتفاق را کاهش می‌دهید.
این نقاظ تیره بر اثر ورود غبار به داخل بدنه دوربین ایجاد شده است  تکان بسیار شدیدهیچ اتفاقی به اندازه افتادن دوربین قلب یک عکاس را به درد نمی‌آورد. به غیر از چند دوربین SLR قدیمی که بدنه‌هایی از فلز داشتند اکنون هیچ دوربین بعد از افتادن شدید جان سالم به در نمی‌برد. این اتفاق در چند حالت بیشتر امکان وقوع دارد: · پاره شدن بند دوربین · باز ماندن در کیف · استفاده نکردن از بند دوربین · قراردادن دوربین در یک مکان لغزنده یا شیب‌دارمطمئنا بهترین راه برای جلوگیری از این اتفاق‌ها مراقبت زیاد است. هر از چند گاهی از محکم بودن بند دوربین و اتصال کامل  آن به بدنه مطمئن شوید. کنترل کردن دوباره زیپ کیف دوربین را به صورت عادت تکرار کنید. دوربین را بدون بند در دست نگیرید حتی برای یک عکس. هیچ گاه دوربین را بر روی سکوهای غیرقابل اعتماد نگذارید و همیشه از اتصال کامل دوربین بر روی سه پایه مطئن شوید.  آبآب به هیچ وجه میانه خوبی با دوربین ندارد به خصوص با باطری‌ها و قسمت‌های الکترنیکی. اگر دوربین شما برای عکاسی زیر آب طراحی نشده است و در محفظه ضد آب قرار ندارد حتما در شرایط بارانی و مه غلیظ از پوشش‌های مخصوص استفاده کنید.به خاطر داشته باشید در شرایط جوی که حتی عینک شما هنگام خارج یا داخل شدن به فضایی بخار می‌کند احتمال به خطر افتادن دوربین نیز وجود دارد. در این مواقع دوربین را یکباره از کیف خارج نکنید و اجازه بدهید به تدریج با دمای هوا مطابقت پیدا کند.اگر بر اثر تصادف بیش از چند قطره آب وارد بدنه دوربین شد این اقدامات را در اسرع وقت انجام دهید:· دوربین را باز کنید (اگر این امکان وجود دارد) و اجازه دهید قطرات به آهستگی و به طور کامل خارج شوند. · لنزهای را در یک حوله ی بدون پرز بپیچید. به هیچ وقت در این شرایط دوربین را روشن نکنید. · خیلی سریع دوربین را به نزدیکترین تعمیر‌گاه دوربین ببرید.  چگونه از دوربین‌های دیجیتال در برابر باران، گرما و سرمای خیلی شدید مراقبت کنیمهر چند اگر شما دوربین خود را در وضعیت‌های خاص جوی مثل باران، برف و مه غلیظ قرار ندهید امکان صدمه به دوربین را کاهش می‌دهید اما مسلما شانس داشتن چند عکس خوب را هم از دست خواهید داد. بنابراین به این نکات برای محافظت بیشتر اشاره می‌کنیم: کیف مناسب و با کیفیتیکی از کارهایی که دوربین را طی مسافرت و تغییر هوا محافظت می‌کند کیف‌های با کیفیت و مخصوص دوربین است. این دوربین‌ها که اکثرا ضد آب هستند با مارک‌های گوناگون در بازار موجود است که از قابل اعتماد‌ترین آنها می توان به مارک Bogen و یا Lowepro اشاره کرد. فراموش نکنید که سرمایه‌گذاری برای داشتن یک کیف خوب به پایین آوردن آسیب‌های احتمالی می‌ارزد چرا که این دوربین نه تنها از دوربین که از تمام وسایل جانبی نیز محافظت می‌کنند. نمونه‌ای از کیف‌های مخصوص دوربین که با تقسیم بندی مناسب از ضربه‌های احتمالی به دوربین جلوگیری می‌کند و جنس پارچه آن در مقابل نفوذ آب مقاوم است. استفاده از فیلتر UVبعد از خرید یک لنز حتما به فکر یک فیلتر UV باشید و در نظر بگیرید که این فیلتر‌ها به مراتب ارزان‌تر از خرید یک لنز خواهد بود. باراناگر به طور ناگهانی در معرض باران شدید قرار گرفتید سریعا دوربین را زیر لباس یا ژاکت و یا کلاه خود قرار دهید. و چنانچه واقعا تمایل به عکاسی در این شرایط جوی را دارید دوربین را در یک لایه پلاستیک بپیچید و با چند کش یک محفظه ضد آب درست کنید. سعی کنید این پلاستیک برای چرخاندن لنز جا داشته باشد.
این محفظه‌ها به صورت آماده نیز در بازار موجود است گرمای شدیدهرگز دوربین را در مقابل تابش اشعه خورشید رها نکنید و در این شرایط یک حوله و یا پارچه را روی دستگاه دوربین قرار دهید. به یاد داشته باشید که از پارچه‌های تیره رنگ استفاده نکنید چرا که رنگ‌های تیره نور و گرمای بیشتری را جذب می‌کنند.سرمای شدیددر این شرایط سعی کنید دوربین را تا حد امکان گرم نگهدارید. حتی قراردادن دستگاه دوربین زیر ژاکت یا کاپشن نیز ممکن است از سرما و انقباض بیشتر آن جلوگیری کند. درصورتی که بدنه در هوای یسیار سرد دچار یخ زدگی شد ابتدا باطری ها و کارت حافظه را خارج کنید و تا زمان آب شدن و خشک شدن کامل اجزا دوربین را روشن نکنید. منبع : همشهری تنظیم برای تبیان : جمشید غضنفری

سیرى در موسیقى متعالى

كلمات كلیدى: موسیقى دراسلام، موسیقى متعالى، موسیقى عرفانى، موسیقى علمى، موسیقى مفید، موسیقى مبتذل، موسیقى بیهوده

استاندارد مطلب: تلفیقى

موسیقى متعالى، موسیقى‏اى است كه براى هدف متعالى باشد. اگر چنین باشد، آن وقت مى‏شود موسیقى را پاك و مقدس نامید (حضرت آیت ال... خامنه اى)

هدف اصلی در نظام آفرینش حیات برپایه كمال و بالندگی است. براین اساس، نقش آفرین هستی در تدارك این مقصود، بهترین ابزار انتقال را در خدمت بشر قرار داده تا برای دریافت هدایت و سوق اودر طریق سعادت، به شایستگی، او را كفایت نماید. اینجاست كه اهمیت قوه سامعه و نیروی شنوائی به عنوان دریچه ای برای دریافت حقایق و پلی ارتباطی بین جهان بیرون و عالم درون، برای بشر روشن می گردد. از طرفی عمده ترین مراكز اداره زندگی بشر در درون وی، یكی پایگاه تفكر و اندیشه یعنی «مغز» است كه تدبیر زندگی به دست اوست و دیگری «قلب » است كه مركز رشد عواطف واحساسات و معنی و پایگاه تبلور عشق و ایمان می باشد و مجرای ورود به هر دوی اینها از طریق دوحس عظیم باصره و سامعه ممكن و مقدور می گردد. لذا قصور نسبت به هركدام مسئولیت آور است و به تعبیر قرآن كریم «ان السمع و البصر والفواد كل اولئك كان عنه مسوولا»(1) همانا گوش و چشم و دل انسان هر یك مورد سؤال قرار می گیرد.

از دیدگاه روانشناسی قرآنی گاه این مجاری با تعاملات ناشایست رفتاری مسدود می گردد و گاه عواملی موجب انبساط آن می شود و به تبع قبض و بسط این مجاری، انبساط و انقباض در روان انسان ایجاد می گردد.

بنابراین ممكن است یك شنیدنی موجب سرور و نشاط و از سویی عامل بسط شكوفایی ذوق وقریحه در انسان گردد و به گونه ای كه چشم جان او را بگشاید و نغمه های ملكوتی را پذیرا شود آنگونه كه مادر عیسی زمزمه زیبای ملایك را می شنید، یا به تعبیر قرآن كریم گاه یك نغمه الهی در درون بشر،مبدأ تحول و دگرگونی می گردد به صورتی كه «اذا تلیت علیهم آیاته زادتهم ایماناً...»(2) یا «وجلت قلوبهم » و گاه آنچنان این دریچه مسدود می شود كه روح هرگونه انبساط و شادابی را از دست می دهدو به قبض و كدورت می گراید، دیگر نه واجد ذوق است نه طالب رشد; بسط آن سطحی و قبضش دایمی، حظش از جمال ناقص و رضایت و بهره مندی او كاذب است، شوقش به لهو است و میلش به لغو. اینها هستند كه موسیقی را به ابتذال مبدل می سازند و از مسیر حقیقی به انحراف می كشانند.

آنان كه در برداشت از موسیقی هنر و انضباط نمی پذیرند، روح آنان توان صعود ندارد اینجاست كه تن به شبیه سازی و تشبهی ناموزون دست می زند و از مواد افیونی و تخدیری كمك می گیرند تا لحظاتی جسم و نفس خود را از دست رنجهای دنیوی رها سازند و در بی خیالی و غفلت به سر برند.

بشر از ابتدایی ترین زمان زندگی با موسیقی های طبیعی در متن خلقت مانوس بوده است، آهنگ مرغان خوش الحان، آب جویباران، ریزش آبشار، برخورد امواج با ساحل و... اولین آموزگار بشر درآموختن این هنر بوده است.

انسان وقتی آواز پرندگان را شنید مفتون نازك كاریها و ظرافت در طبیعت و شاهكارهای آفرینش شد، در مقام تقلید و ترویج برآمد، ابتدا از صدای خویش استفاده كرد و سپس از ابزارهای طبیعی چون نی و دمیدن هوا در چوب توخالی، و بعد ساختن سازها و ابزارهای مختلف موسیقی.

و اما امروز موسیقی مبین احساسات یك ملت است و سرود ملی هر كشوری متناسب با فرهنگش می باشد، هنرهای زیبا نماینده ذوق و روحیات ملل است. موسیقی زبان ادراكات و ترجمان دل است اگر مردم گرفتار آلام و مصایب زندگی شوند به قول مولوی در نی آنها آتش عشق می افتد

بشنو از نی چون حكایت می كند و زجدائی ها شكایت می كند. اینجاست كه از این هنر دو نوع برداشت می شود. اول: مفهوم عمومی آن كه شامل هر صدا و آهنگ موزونی است كه تأثیر در روان آدمی دارد و دوم: مفهوم خاص موسیقی كه به انواع گوناگون تقسیم می شود.

و به تعبیر دیگر گاه موسیقی طبیعی و گاه موسیقی هنری و مصنوعی است، كه نوع دوم همان محصول دست بشر است كه گاه انسان را می خنداند و گاه می گریاند،گاه نشاطآور است و زمانی انسان را در دنیایی از تخیل و پندار رها می سازد.

بر این اساس رسالت هنرمند بسیار قابل توجه است، او دو مسئولیت دارد (در برابر خود و در برابرمردم ) كه در هر زمینه اگر قصور ورزد مورد سوال قرار می گیرد.

اگر آهنگ، روح سازندگی و بالندگی داشت و احساسات درونی و پسندیده را به ترسیم كشاند هم برای هنرمند و هم برای جامعه پیام دارد.

اما اگر حامل پیام ارزشی نبود، منشأ بطالت و بیهودگی و لهو و لغو و در نهایت انحراف و افسردگی فرد و جامعه است و به عنوان یكی از ابزارهای استعمار و استثمار مورد استفاده قرار می گیرد.

از این رو در فرهنگ اسلامی موضوع موسیقی و غنا مورد توجه و دارای اهمیتی خاص است.

برخلاف تصور برخی كه گمان نموده اند، اسلام با هنر و زیبائی و خواندن و احساس و لطافت ذوق سازگار نیست و روح تقدس را دوری از زیبائی می دانند، باید گفت اسلام مكتب روح و عواطف واحساسات پاك فطری است و قوانین و احكام آن با آهنگ موزون فطرت هماهنگ است.

خداوند سبحان در قرآن كریم می فرماید:

«قل من حرم زینه الله التی اخرج لعباده و الطیبات من الرزق...»(3)

بگو ای پیغمبر، چه كسی زینت های خدا را كه برای بندگان آفریده، حرام كرده و از روزی حلال منع كرده است. امام صادق علیه السلام در این زمینه بیانی دارند كه:

«ما بعث الله نبیاً الا بحسن الصوت »(4) خداوند پیامبری را برنیانگیخت، مگر آنكه صدای خوشی داشته باشد.

و همچنین امام صادق علیه السلام از رسول خدا صلی الله علیه و آله نقل می كنند كه:

«ان من اجمل الجمال الشعر الحسن و نغمه الصوت الحسن » بدرستیكه از زیباترین جمالات موی زیبا و صدای زیبا است. به هرحال این همه زینت و جمال بر در و دیوار هستی جهت بهره مندی و ابزاری برای هدایت و تعدیل اوست لذا افراط در بهره وری از زیبایی ها و پذیراشدن خواهش های نفسانی ومحاسن را به استخدام رذایل درآوردن مذموم است چنانچه فرو بستن چشم و گوش از دریافت زیبایی ها و حرام پنداشتن حلال ها هم پسندیده نیست بلكه شایسته است در سایه فقه پویا و بالنده و بادر نظرگرفتن زمان و مكان به بهزیستی مادی و معنوی پرداخت.

دین اسلام، دین فطرت، احساس، هنر، زیبائی و سهولت و آسانی است،

«یرید الله بكم الیسر و لایرید بكم العسر»(5)

موسیقی چیست؟

ارباب لغت در تعریف موسیقی گفته اند:

موسیقی مأخوذ از Moosika یونانی یا Musica لاتینی است و ریشه آن Mosa یا Misse می باشد كه نام یكی از «نه رب النوع » اساطیری یونان و حامی هنرهای زیباست.(6)

در رسائل اخوان الصفا موسیقی به معنی غناء و موسیقار معادل مغنی و دو كلمه موسیقات یاموسیقار در برابر آلت نوازندگی (ساز) دیده می شود.

شیخ آذری صاحب جواهر الاسرار گوید:

«مو» در لغت سریانی یعنی هوا و «سقی » به معنی گره است. یعنی موسیقیدان بواسطه ظرافت كار،گوئی هوا را گره می زند.

موسیقی در لغت یونانی به معنی لحن است و بعضی آنرا مركب از «موسی » و «قی » می دانند كه «موسی » در لغت یونانی نغمه و سرود و «قی » به معنی موزون و دلپسند است و برخی غناء و موسیقی را از كلمه موسیقار یا موسیجه می دانند و آنرا ساز درویشان و شبانان خوانند، ولی موسیقار نام پرنده ایست كه در منقار سوراخهای بسیار دارد و از آن سوراخها آوازهای خوش آید كه موسیقی از آن متخذ گردیده است.

موسیقی را موزیك هم می نویسند اما از عصر فارابی به صورت موسیقی آورده شده است.

موزیك فارسی است، «موز» نام زنبور و صدای مگس و «ی » نسبت دارد.

درباره فارابی گفته اند برای اینكه بدست ماموران سلطان نیفتد شتری كرایه كرد و زنگهای گردن او راطوری بست كه بواسطه آوای آن یكسره صدها كیلومتر راه را رفت. باز ذكر كرده اند كه در مجلس صاحب بن عباد آنگونه ساز زد كه اول همه خندیدند، بعد گریستند در آخر از هوش رفتند و خواب رفتند و استاد هم رفت.(7)

موسیقى از منظر عرفانى

یكى از نكاتى كه تاثیر موضوع شناسى را در حكم شناسى بروشنى نشان مى دهد، مقایسه دیدگاههایى است كه از منظرهاى متفاوت به یك موضوع مى نگرند. چنین مطالعه اى روشن مى سازد كه برداشتهاى متفاوت از موضوع واحد تا چه حد مى تواند به صورت پیشفرضهاى پنهان در فهم فقهى دخالت كرده باشد. دو دیدگاهى كه در مورد موسیقى مقایسه آنها بجاست، برداشت عرفانى و برداشت عامیانه یا قشرى از این پدیده است. نى نامه مولانا، عارف بى مانند، نمونه اى گویا و درخور توجه از برداشت عرفانى از مقوله موسیقى یا مقوله هنر را در اختیار مى نهد. این قطعه از مثنوى معنوى نه تنها نشان دهنده تلقى عرفانى از موسیقى، كه بیانگر «فلسفه هنر» از دریچه عرفان است. مولوى نى را به عنوان سمبل آلات موسیقى برمى گزیند و صداى سوزناك آن را طنین مضامین بلند عرفان، همچون عشق و هجران و آتش فراق و باز جستن روزگار وصل، قلمداد مى كند:

تا آنجا كه مى گوید:

نى كه سمبل و نماد آلات موسیقى است شارح درد اشتیاق است و ناله آن زبانه آتش عشق، هم زهر است و هم تریاق و هم درد است و هم درمان. هركس براساس حالات روحى خود با آن همنوا مى شود و آن را بیانگر احساسات و عواطف و اشتیاقها و آرزوهاى خود مى بیند و مى یابد تا دردش چه باشد و از دورى چه چیزى بنالد و غم هجران چه معشوقى آزارش دهد; اما در عین حال نى سرى دارد و حكایتى كه فهم آن سینه اى شرحه شرحه از فراق مى طلبد. ناله نى از نظر مولانا سوز اشتیاق بازگشت به اصل است و نى بیانگر این اشتیاق است; اما براى كسانى كه خود صاحب این دردند. نى تو خالى است و از خود هیچ صدایى ندارد و این نى نواز است كه نواى خود را در نى مى دمد و این نوا از احساسات و انگیزه ها و گرایشهاى سراینده نى سرچشمه مى گیرد و طبیعتا مشابه همان احساسات و انگیزه ها و گرایشها را در شنونده پدید خواهد آورد. از این رو ماهیت و كاربرد آهنگ نى براساس انگیزه ها و تمایلات نوازنده و شنونده شكل مى گیرد و بسته به تعالى و ابتذال آن انگیزه ها و تمایلات، سرشت و تاثیر موسیقى پدید مى آید و در شنوندگان آن نیز تفاوت خواهد كرد. این نكته درباره همه آلات موسیقى و بلكه در باب هنر، به طور كلى، صادق است.

در برابر چنین تفسیرى از سرشت و خاصیت موسیقى و نواى نى، برداشت دیگرى وجود دارد كه در نى جز هرزگى و فساد و لهو و لعب و عیش و عشرت و تحریك شهوتهاى حیوانى نمى بیند.

فقهاى پیشین نوعا براساس همین برداشت عرفى همه انواع موسیقى را به یك چشم مى نگریستند و اساسا براى موسیقى انواعى قائل نبودند و سرانجام به حكمى واحد مى رسیدند. اما عارفان و فیلسوفان اهل دل، مانند فیثاغوریان و اخوان الصفاء و حتى پاره اى از فقیهان عارف مشرب، مانند فیض كاشانى، از قدیم الایام به نقش نوعى از موسیقى در تلطیف روح و تعالى آن پى برده بودند و به سبب همین فایده مهم از آن استفاده مى كردند و یا به جواز آن فتوا مى دادند.

موسیقى از منظر علمى

تاثیرات مثبت و منفى موسیقى در روان آدمى موضوع مطالعات روان شناسانه است. بدون شك بسیارى از فشارها، اضطرابها و آشفتگیها و عقده هاى روانى از برآورده نشدن تمایلات و آرزوهاى پیدا و پنهان آدمى ناشى مى شود. با توجه به محدودیتهاى گوناگونى كه در محیط اجتماعى و در روابط با دیگر افراد انسان را احاطه كرده است، بسیارى از این آرزوها جامه عمل در بر نخواهد كرد و این امر سلامت روانى فرد و جامعه را در معرض تهدید جدى قرار مى دهد. این است كه باید براى رفع این مشكل چاره اى اندیشید و یكى از چاره هاى اساسى و كارساز این مشكل، بیان و ابراز این آرزوهاست و موسیقى نیز مانند هنرهاى دیگر محمل مناسبى براى بیان و تسكین و تخفیف این فشارهاست. از این رو موسیقى درمانى یكى از روشهایى است كه در روان درمانى براى درمان و حل مشكلات روانى به كار مى رود.

ارتباط وثیق و عمیق موسیقى با زوایا و ابعاد مختلف روح انسان موجب حسن استفاده یا سوءاستفاده از آن شده و مى شود. پاره اى از انواع موسیقى صرفا به منظور تحریك شهوت و برانگیختن گرایشهاى مادى و حیوانى تولید و مصرف مى شود. پاره اى دیگر احساسات متعالى و معنوى را در شنونده برمى انگیزد و پاره اى بى تاثیر و خاصیت است. قسم چهارمى هم هست كه گره هاى كور روانى را گشوده و تنشهاى عصبى را تخفیف و آلام روانى را تسكین مى بخشد و نیز قسم دیگرى كه روح حماسى را در شنونده برانگیخته و موجب قوت قلب و ایثار و جانفشانى او در میدان نبرد مى شود و قسمى دیگر كه نشاط و سرزندگى را در شنونده برمى انگیزد و برخى نیز موجب افسردگى و ملال مى شود. پاره اى از آهنگها تلطیف روح را سبب مى شود و پاره اى دیگر خشونت و سنگدلى را تقویت مى كند. پاره اى از موسیقیها نقش مؤثرى در كاهش خشونت ناشى از تمدن ماشینى و تلطیف احساسات و ایجاد همبستگى روحى بین انسانهاى بیگانه بازى مى كند و پاره اى دیگر آتش كینه و دشمنى را دامن مى زند و.... همه این كاربردها، با توجه و تكیه بر بررسیهاى علمى، روز به روز در حال گسترش است.

اینك با توجه به شناخت عرفانى و علمى موسیقى مى توانیم انواع آن را به لحاظ تاثیر به چهار دسته زیر تقسیم كنیم:

1. موسیقى متعالى

2. موسیقى مفید

3. موسیقى مبتذل

4. موسیقى بیهوده

توضیحات:

1. موسیقى متعالى یا موسیقى عرفانى قسمى از موسیقى است كه احساسات متعالى را در شنونده برمى انگیزد. او را به یاد خدا و بهشت مى اندازد و دلبستگى به دنیا را در وجود او كاهش مى دهد و رغبت به عبادت و اطاعت از خدا و تقوا و دیندارى را در دل او برمى انگیزد و دورى از گناه را سبب مى شود. این موسیقى با ایجاد غم یا وجدى عارفانه تقرب به خدا و دورى از جز او را سبب مى شود و زمینه مساعدى براى حضور قلب و توجه به خداوند در عبادت فراهم مى آورد. بدین ترتیب چنین موسیقى اى كاملا در راستاى اهداف متعالى دین قرار دارد. نقش این موسیقى در تلطیف سر و پرورش فضایل اخلاقى نیز قابل توجه است. در یك كلام موسیقى متعالى زمینه ساز تجربه دینى است كه غایت القصواى عارفان است.

2. موسیقى مفید گونه اى از موسیقى است كه كاربرد مفید و مثبت دنیایى داشته و از عوارض سوءاخلاقى و دینى منزه است. تفاوت موسیقى مفید با موسیقى متعالى در این است كه در اولى فواید اخروى و معنوى مورد نظر است و در دومى فواید و نتایج مثبت دنیوى; مانند رفع خستگى، معالجه امراض روحى و....

3. موسیقى مبتذل، برخلاف دو قسم پیشین، موجب تحریك و تهییج شهوت در قلب شنونده مى شود. دلبستگى به طبیعت و دنیا را تشدید مى كند و انسان را از یاد خدا باز مى دارد و به ارتكاب گناهان سوق مى دهد. این موسیقى مستلزم فساد اخلاقى و رواج بى دینى و لاقیدى و دنیاگرایى و خودفراموشى و گسترش فحشا و گرایش به منكرات و زیر پا نهادن ضوابط دینى و اخلاقى است.

4. و سرانجام موسیقى بیهوده، قسمى از موسیقى است كه هرچند مستقیما تاثیر سوئى در بر ندارد، اما سبب سرگرمى و اتلاف وقت و گرایش به پوچى و دست كشیدن از كارهاى نیك و گذران عمر به بیهودگى و بطالت شده و مانع تلاش در راه سازندگى فردى و اجتماعى مى شود. تفاوت موسیقى مبتذل با موسیقى بیهوده در این است كه موسیقى مبتذل عوارض سوء اخروى دارد و مستقیما با اهداف دین در تضاد و ناسازگارى است، در حالى كه موسیقى بیهوده، عمدتا به ضررهاى دنیوى مى انجامد. در حقیقت این دو قسم دقیقا در برابر دو قسم اول و دوم قرار مى گیرند. موسیقى متعالى به لحاظ تاثیرش با موسیقى لهوى و موسیقى مفید با موسیقى بیهوده و لغو در تضاد و ناسازگاى است. تفاوت این دو قسم با یكدیگر، تفاوت كار لهو با كار لغو است و معیار حرمت موسیقى، لهو و لغو بودن آن است.

مقصود از تاثیر موسیقى، كه ملاك این تقسیم است، تاثیر مجموع ماده و صورت یا مضمون شعرى و كیفیت صدا و آهنگ است. چه بسا مضمونى عرفانى با كیفیتى همراه شود كه شهوتهاى پست مادى را برانگیزد. از این رو نمى توان به بهانه سرودخوانى، اشعار بلند و معنوى حافظ و مولوى را به صورتى مبتذل ارائه داد.

بنابراین طرب هنگامی محكوم به حرمت می شود كه صورتی مبتذل و غیر واقعی و یاتخیلی پیدا می كند و انسان را در یك حالت غفلت و بیگانگی قرار می دهد كه در این صورت در مقابل حكم شرع واقع می شود.

بارى اینك بسهولت مى توان ادعا كرد كه موسیقى یك وسیله است; وسیله اى كه هم مى تواند در خدمت اهداف انسانى و اخلاقى و دینى قرار گیرد، به رشد و تعالى انسان كمك كند، او را در تحمل بار سنگین و طاقتفرساى زندگى ماشینى یار و مددكار بوده و تسكینى براى آلام و دردهاى بى شمار روحى و روانى او باشد، و هم مى تواند در خدمت اهداف شیطانى و پلید و ضد اخلاقى و ضد دینى قرار گیرد. بدیهى است كه تاثیر و كاربرد همه این اقسام چنان حیاتى است كه نمى توان بسادگى از كنار آن گذشت و به كلى گویى و مجمل گویى اكتفا كرد و بدون مرزبندى دقیق بین انواع موسیقى با استفاده از مفاهیم زنده و قابل فهم عرف معاصر وظیفه فقهى خود را خاتمه یافته تلقى كرد یا موسیقى را در اصل حرام دانست، اما از باب اضطرار و مصلحت پخش آن را جایز و مباح شمرد و متدینان راستین را در عمل با تضاد و دوگانگى روبرو كرد.

در خاتمه هم به این نكته اشاره می نماییم كه:

بسیاری از آنان كه هر صوت و صدای زیبائی را غنای حرام پنداشته اند، ریشه اصلی برداشتهای غلط ایشان در ذهنیت نا صحیح آنان نسبت به دین و شریعت و روح اسلام و معنویت نهفته است.

زیبائیها در جهان مادی از یك جهت مایه جذب انسان به سوی منشأ جمال و كمال هستی است و ازجهت دیگر ملاك آزمایش و گرایش انسان به زیبائیهای معنوی است. این است كه در بهره وری از مظاهر زندگی نباید از راه مستقیم و حداعتدال منحرف شده و نباید گرفتار افراط و تفریط شد.

افراط در بهره وری از زیبائیهای هستی بدان است كه آدمی حدود و مقررات الهی را نادیده انگارد و به خواهش دل و هوای نفس، زیبائیها را به استخدام رزائل اخلاقی و زشتی ها درآورد. و آنچه مایه جذب به سوی پروردگار است عامل جدائی انسان ازیاد خدا شود و تفریط بدان است كه چشم فروبندد و دست برگوش نهد و لب فروبندد و زیبائیهای آفرینش را نبیند و نشناسد و حلال خدا را حرام پندارد و تكامل معنوی خویش را در سایه بیزاری و فرار از لطف و رحمت و نعمت و فضل پروردگاربجوید.

امید است كه امت اسلامی در هر زمینه ای از افراط و تفریط در امان بماند و در سایه فقه واقعی پویاو بالنده و مترقی و پرتحرك كه همان فقه سنتی است به بهزیستی مادی و معنوی دست یافته و جایگاه رفیع خویش را در فرهنگ و دانش و تكامل جوامع بشری بدست آورده و حفظ كند.

نتیجه گیرى:

موسیقى متعالى میتواند اندیشه انسان را نسبت به زندگى تغییر داده و او را بسوى منبع و منشأ جمال سوق دهد بقول رهبر معظم انقلاب: "حرف من با شما موسیقى‏دان‏ها این است كه موسیقى را به سمت معنا و هدف‏هاى متعالى ببرید؛ ... چه ارزشى دارد كه به خواهش دل یك نفر، بسازند و بخوانند و بنوازند و آن اندیشه ریاضى و محاسبه علمى و منطقى را كه اعتبار موسیقى است، چنین خوار و ذلیل كنند! ارزش و هدف و تعالى در موسیقى، این نیست. موسیقى متعالى، موسیقى‏اى است كه براى هدف متعالى باشد. اگر چنین باشد، آن وقت مى‏شود موسیقى را پاك و مقدس نامید"

پاورقى:

1. اسراء، 36

2. انفال، 2

3. اعراف، 32

4. وافی، ج 2، جزء 5

5. بقره، 185

6. شعر و موسیقی، ابوتراب رازانی، ص 60

7. احیاء العلوم غزالی، ص 797

محقق و نویسنده: حمیدرضا خوشكار سه دهى

منابع:

· چیت سازیان، مرتضى "موسیقى در اسلام" انتشارات  باشگاه اندیشه، ویراست اول- پاییز 1386

· "موسیقى از نگاهى دیگر"، على محجوب

· پایگاه اطلاع رسانى نهاد نمایندگى مقام معظم رهبرى دانشگاه گیلان

· وبلاگ: "كروج – هنرهاى زیبا"

عنوان : رودکی

کلیدواژه ها : رودکی ، ابوعبدالله ، شعر رودکی ، شعر پارسی

تلفیقی 

متن :

ابوعبدالله جعفربن محمدبن حکیم‌بن عبدالرحمن‌بن آدم رودکی اواسط قرن سوم هجری قمری (۳۲۹ قمری) از شاعران ایرانی دوره سامانی در سده چهارم هجری قمری‌ است. او استاد شاعران آغاز قرن چهار هجری قمری ایران است.

رودکی به روایتی از کودکی نابینا بوده‌است و به‌روایتی بعدها کور شد.او در روستایی به‌نام بَنُج رودک پنجکنت در تاجیکستان امروزی در ناحیه رودک در نزدیکی نخشب و سمرقند به دنیا آمد.

رودکی را نخستین شاعر بزرگ پارسی‌گوی و پدر شعر پارسی می‌دانند که به این خاطر است که تا پیش از وی کسی دیوان شعـر نداشته‌است و این از نوشته‌های ایرانی عربی نویس هم عصر رودکی ابوحاتم رازی مسجل می‌گردد.

زندگی و مرگ

او زاده نیمه دوم سده سوم هجری بود. رودکی در دربار امیر نصر سامانی بسیار محبوب شد و ثروت بسیاری به دست آورد. می‌گویند رودکی در حدود یک صدهزار بیت شعر سروده است و درموسیقی، ترجمه و آواز نیز دستی داشته‌است.

رودکی در هنگام مرگ کور بود. عده‌ای او را نابینای مادرزاد می‌دانند و گروهی معتقدند که بعدها نابینا شده‌است.بهر حال رودکی در سه سال پایانی عمر مورد بی مهری امرا قرار گرفته بود. او در اواخر عمر به زادگاهش بنجرود بازگشت و در همانجا به سال ۳۲۹ هجری (۹۴۱ میلادی) در گذشت.

او مدح‌کننده امیر سعید نصر بن احمد اسماعیل)۳۰۱-۳۳۱( هجری امیر سامانی، ابوجعفر احمد بن محمد بن خلف بن لیث یا بانویه امیر صفاری(۳۱۱-۳۵۲ (هجری ، ماکان پسر کاکی سردار دیلمی و خواجه ابوالفضل بلعمی وزیر سامانیان-که رودکی را به نظم کلیله دمنه انگیزاند- بوده‌اند. درباره صله‌های گرانی که او از ماکان گرفت خود چنین سرود:

رودکی فرزندی به نام عبدالله داشته‌است که در بیشتر تذکره‌ها پیش از نام خودش می‌آمده و از این رو به ابوعبدالله معروف شده بود.

شاعری رودکی

رودکی در بسیاری از موارد از اولین‌ها در ادبیات پارسی است.او آثار بسیاری را خلق نمود که متاسفانه جز پاره‌ای از آنها بدستمان نرسیده‌است.شمس قیس رازی در کتاب المعجم فی معاییر اشعار عجم خود رودکی را آفریننده دوبیتی دانسته و آغاز شاعری رودکی را از آنجا می‌داند که وی صدای شادی کودکی که درحال گردو بازی کردن بود را می‌شنود که ازفرط شادی بابت هنر بازی خود زبان شاعری وی گشوده شده و با کلامی آهنگین می‌گوید :  غلتان غلتان همی رود تا بن گو .دولتشاه سمرقندی (قرن نهم) در تذکره معروف خود آن کودک را پسر یعقوب لیث سر سلسله صفاریان می‌داند.و شاعر با شنیدن آهنگ این کلام تحت تاثیر قرار گرفته و به خانه می‌رود و بر همان وزن به شاعری می‌پردازد.و از آنجا که اشعارش در دوبیت بودند به دوبیتی یا رباعی معروف می‌شوند.بهرحال اورا مبتکر قالب رباعی دانسته‌اند.

آرامگاه

بدنبال کشفیات صدرالدین عینی آرامگاه او در نیمه قرن بیستم از روی شواهد مندرج در تذکره‌ها و تواریخ نوشته شده از سمرقند پس از مدتی گمگشتگی شناسایی شد.و استخوان‌های وی که نشانه کوری هم در آن بود یافته‌های عینی را تثبیت کرد.درپی آن بقعه‌ای شبیه به آرامگاه عطار بر بالای گور وی ساخته شد که هم اکنون در روستای بنجرودک یا پنجکنت در ۱۷۰ کیلومتری شمال شهر دوشنبه و در خاک جمهوری تاجیکستان قرار دارد. بقعه آرامگاه رودکی دارای پلانی هشت ضلعی و گنبدی دایره‌ای شکل در بالای آن است.اخیراً به دعوت وزارت فرهنگ تاجیکستان چند تن از استادان کاشی کار نیشابور به نمایندگی از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی استان خراسان رضوی برای مرمت آرامگاه رودکی سمرقندی به تاجیکستان اعزام گشتند.کار گروه ایرانی در این مرمت تنها بازسازی گنبد بقعه رودکی به مساحت یکصد متر مربع به سبک افلاک نما, با بهره گیری از کاشی فیروزه‌ای بوده‌است.

هرکه ناموخت از گذشت روزگار نیز ناموزد زهیچ آموزگار

تا جهان بود از سر مردم فراز کس نبود از راز دانش بی نیاز

مردمان بخرد اندر هر زمان راز دانش را به هر گونه زبان

گرد کردند و گرامی داشتند تا به سنگ اندر همی بنگاشتند

دانش اندر دل چراغ روشن است وز همه بد بر تن تو جوشن است

  منابع :

 تاریخ سامانیان عصر طلایی دانش در ایران,دکتر جواد هروی,نشر امیرکبیر,تهران ۱۳۸۲

دیوان رودکی سمرقندی , سعید نفیسی,نشر نگاه,۱۳۸۲,تهران.

سیاقی، محمد دبیر. پیشاهنگان شعر پارسی، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی