با سلام به شما کاربران عزیز انجمن های تخصصی تبیان

همانگونه که در صفحه اصلی سایت تبیان اطلاع داده شد ؛ از این پس قرار است 30 درصد مطالب صفحه اصلی تبیان با قلم و دستان توانای شما تولید گردد .

لذا از شما کاربر گرامی می خواهیم با انتخاب موضوع و انجمن مورد نظر خود ؛ مطلب خودتان را تنها در ذیل همین مبحث مطابق با قالب مندرج در اطلاعیه سایت وارد نمایید .

 

 

نمونه مطلب ارسالی

  

ساختار ورود مقالات باید از الگویی مشابه جدول ذیل پیروی نماید:

    

برای شما عزیزان آرزوی موفقیت داریم

 

– عنوان یا تیتر مطلب آثار باستانی و تاریخی شهرستان فراشبند 2 – کلید واژه ها فراشبند، دهرم ، نوجین، آویز، امامزاده شهید و ... 3 – تولیدی یا تلفیقی یا تجمیعی تلفیقی 4 – متن مطلب شهرستان فراشبند واقع در استان فارس در 172 کیلومتری غرب شیراز قرار دارد. از شمال به کوهمره سرخی و جِرِه از مشرق به فیروزآباد، از مغرب به دشتستان و کازرون و از جنوب به استان بوشهر محدود است. ... 5 – نام نویسنده و منبع مطلب 1 – سید رزاق امیری 2 – تاریخ و فرهنگ مردم فراشبند بسم الله الرحمن الرحیم شهرستان فراشبند واقع در استان فارس در 172 کیلومتری غرب شیراز قرار دارد. از شمال به کوهمره سرخی و جِرِه از مشرق به فیروزآباد، از مغرب به دشتستان و کازرون و از جنوب به استان بوشهر محدود است. این شهر بر روی طول جغرافیایی 52 درچه و 5 دقیقه و عرض 28 درجه و 52 دقیقه قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا 750 متر می باشد . دارای مساحت تقریبی 59455 هکتار و بخش های مرکزی و دِهرَم و دهستان های نوجین ، آویز و دُژگاه می باشد. دارای آب و هوای گرمسیری است . زمستان های آن نسبتا معتدل و تابستان آن گرم و خشک است. حداکثر درجه ی حرارت در شهر فراشبند ، نزدیک به 48 درجه ی سانتیگراد در مرداد ماه و حداقل صفر درجه در بهمن ماه می رسد. زبان بومی مردم فراشبند آمیخته ای از زبان های فارسی کهن و لری بختیاری ، لکی، ممسنی و کهگیلویه ای ) است که به مرور زمان بعضی از لغات و اصطلاحات ترکی قشقایی نیز در آن وارد شده است. علاوه بر این زبان ترکی نیز در میان عشایر وجود دارد که پس از زبان فارسی در مرتبه ی دوم قرار دارد . آثار باستانی : چار طاق ها : آتشکده ی ملک، تل جنگی، زائر حسنی،نقاره خانه ، خرمایک، پوزه کامررویی، گنبد، رهنی، قنات باغ مناره ها : خوشاب، نوجین، حمام ها: کهنه فراشبند، مائینک، نوجین، آثار باستانی بزن، گنبد دو لنگه، بقعه ی آقام شهید تو باغی ، قلعه ی دختر ، دژسنگی دهرم، تل گَپ، چشمه ها : برم فرهاد، آب پا. امامزادگان: امامزاده شهید ( ع ) که با نام مستعار « آقام شهید » مشهور است ، « نام واقعی او سید شجاع از نوادگان امام موسی بن جعفر ( ع ) بوده است. امامزاده شهید (ع ) در باور فراشبندی ها، دارای مقام و منزلتی وصف ناپذیر است و تقریبا همه مردم آن را یک بار یا چندین بار زیارت کرده اند. بسیاری از فراشبندی ها ادعا می کنند که این امامزاده بیماری های صعب العلاج را شفا داده و مشکلات آن ها را حل کرده است. مولف کتاب منبع السعادات چگونگی شفا یافتن زنی به نام « نازبس» و درمان بیماری فتق خود را با گواهی دکتر مرتضی کسرائیان در تأیید معجزات این امامزاده آورده است. ( 850 ، 849 ) شاهزاده جعفر با نام مستعار « آقا زین العابدین » در حد فاصل بافت قدیم و جدید فراشبند قرار دارد. سید احمد ( ع ) در گورستانی با همین نام و در شهر فراشبند واقع است. شاه عزیز ( ع ) که به آقام شهید توباغی مشهور است در روستای اسماعیل بند قرار دارد. آقام شهید علی بخشی در روستای بلوط آباد واقع است. پیر غیب ( ع ) در دهستان آویز واقع است. سید محمد ( ع ) در روستای خوشاب فراشبند قرار دارد. محمد( ع ) در روستای خانیک واقع است. شاهزاده طیب ( ع ) در روستای قنات باغ قرار دارد. شاه نظام الدین ( ع ) در چند کیلومتری دهستان نوجین قرار دارد. آقا محمود ( ع ) در روستای خوراب قرار دارد. امیرشهسوار( ع ) معروف به سوار غیب در روستایی به همین نام از توابع دهستان دژگاه قرار دارد. شاه ابوالقاسم ( ع ) در روستای دهرم قرار دارد. شاه نورالدین ( ع ) در بخش دهرم واقع است. منبع : تاریخ و فرهنگ مردم فراشبند ، امیری ، سید رزاق، انتشارات نوید شیراز، چاپ اول، 1382 . تهیه کننده : قدرت بارانی

بسم الله الرحمن الرحیم

معرفی مراکز طبیعی و گردشگری در ایران در استانهای مختلف؛ جاذبه های توریستی استانها؛ فرهنگ و رسوم ساکنان هر استان

جاذبه های گردشگری منطقه اردبیل

امید شکری ــ در این مقاله سعی شده است كه رئوس جاذبه های گردشگری منطقه اردبیل معرفی و مشكلات موجود در امر جذب گردشگر بررسی شود.

مقدمه :

توسعه صنعت توریسم به عنوان بخشی از ابعاد توسعه اجتماعی و فرهنگی هر كشور در كنار توجه به درآمدزایی، اشتغال زایی و مقوله اقتصاد فرهنگ بسیار حائز اهمیت می باشد اكثر دولتها در تلاش هستند تا بخش مهمی از درآمد سرانه ملی خویش را از این صنعت تامین كنند چرا كه درآمد زایی این صنعت نسبت به هزینه های ناچیز آن بسیار بالاست.

امروزه یكی از قوی ترین نگاه ها در سطح بین الملل برای توسعه توریسم بعد اقتصاد توریسم می باشد براساس مطالعات WTO " سازمان جهانی توریسم"پیش بینی می شودكه تعداد جهانگردان تا سال 2010 به یك میلیارد نفر برسد كه در این بین درآمدی بالغ بر1550 میلیارد دلار عاید كشورهای جهان خواهد شد واز سوی دیگرروند اشتغالزایی دراین بخش 11/2 برابر سریع تر از سایر بخش ها عنوان شده است چرا كه این صنعت بیش از صد میلیون شغل در سراسر جهان ایجاد می كند.

شورای جهانی توریسم و سفر (WTTC) نیز سالانه در گزارشهای متوالی خویش از رشد اقتصادی توریسم در كشورهای جهان خبر میدهد براساس آمار WTO ركود گردشگران جهان با رشد 10 درصدی به 760 میلیون نفر رسیده است و پیش بینی می شود در سال 2006 این صنعت رشدی در حدود 5 الی 8 درصد داشته باشد میزان سرمایه گذاری در صنعت توریسم در سال 2000 معادل 701 میلیارد دلار یا 9/4 درصد از كل سرمایه گذاری بوده و پیش بینی می شود كه تا سال 2010 این رقم به 1404 میلیارد دلار یا 10/6 درصد از كل سرمایه گذاری برسد.

تاثیرات شگرف توریسم در كاهش نرخ بیكاری ،افزایش سطح درآمد، تامین منابع انرژی و رونق بازار صنایع دستی كه طبق آمار موجود 10 میلیون نفر از آن ارتزاق می كنند تنها بخشی از مزایای ویژه پرداختن به این صنعت است به ازای ورود هر گردشگر 2تا 6 شغل بصورت مستقیم ایجاد می شود در محاسبات اقتصاد دانان توسعه این روند با احتسابات مشاغل در بخش های تولیدی و خدماتی برای هر گردشگر به ایجاد شغل برای 9 تا 15 نفر می رسد.

هزینه لازم جهت ایجاد هر فرصت شغلی در بخش خدمات و صنعت بین 12 تا 25 هزار دلار است حال آنكه برای صنعتی چنین درآمد زا این حجم سرمایه گذاری بسیار اندك است.

طی سالهای اخیر صنعت توریسم 1/5 درصد درآمد ملی جهان را بخود اختصاص داده است در حالی كه سهم هریك از صنایع نظامی، نفت و فولاد به 5 درصد هم نمی رسد.

توزیع جغرافیایی این درآمد به شدت نامتعادل است بطوریكه 80 درصد درآمد و اشتغال ناشی از این صنعت به آمریكا و اروپا اختصاص دارداز 20 درصد باقی مانده 2/5 درصد سهم خاورمیانه می باشد و از 2/5 درصد سهم خاورمیانه كمتر از یك درصد سهم ایران می باشد این صنعت در ایران بویژه در منطقه آذربایجان مراحل اولیه رشد خود را طی می كند و صنعتی نوپا به شمار می آید منطقه آذربایجان بویژه اردبیل با وجود دارا بودن قدمت تاریخی و داشتن ارتباطات فرهنگی و بازرگانی با ملل غرب وشرق فاقد جایگاه مناسب بین مناطق توریست پذیر به شمار می رود توسعه این صنعت خواه ناخواه متاثر از توسعه یافتگی كشور است و همواره با مشكلات و موانعی روبرو بوده است .

كمبودها وموانع سبب كاهش توانمندیها در به حداكثر رساندن سهم بازار جهانگردی سطوح داخلی و بین المللی در بلند مدت گردیده وسئوالات بسیاری را در خصوص توسعه و تداوم بخش جهانگردی در آن مناطق مطرح می نماید.

برای ورود هر توریست در كشورها مولفه های چون امنیت ، ارائه خدمات بهینه، میراث غنی تمدنی، اكوتوریسم ، ژئوتوریسم ، اگروتوریسم ، دریا و دریاچه ها ، تنوع فرهنگی ،تنوع آب وهوا،ویزای سهل وآسان... مورد نیاز است که با فقدان هر یک از این موارد ورود جهانگرد با مشكل و اختلال مواجه خواهد شد.

اكنون رویگردانی كشورها به سمت استفاده و توسعه صنعت توریسم به گونه ای است كه دولت ها تمام توان خود را صرف ایجاد زیرساختها و سرمایه گذاری در جهت تامین امكانات كرده و اجازه می دهند تا سرمایه گذاران دیگر بخشها در جریان مبادلات گردشگری و ایجاد خدمات و محصولات جدید توریستی وارد شوند به همین دلیل است كه سطح بهره وری سرمایه گذاری در این كشورها به شدت افزایش می یابد.

اسپانیا با داشتن كمترین جاذبه های گردشگری و تاریخی سالانه در حدود 30 تا 40 میلیارد دلاردرآمد كسب می كند 49 درصد منابع انرژی مصر و 37 درصد منابع تركیه از محل صنعت توریسم تامین می شود.

نگاهی اجمالی به پتانسیل های گردشگری منطقه اردبیل:

معرفی و پرداختن به جنبه های مختلف توریسم منطقه اردبیل با توجه به بیشینه تاریخی و وجود تمدنهای مختلف در ادوار مختلف تاریخ و تنوع فرهنگی و اكوتوریسم مدنظر نمی باشد، و در این مقاله سعی برآن است كه رئوس جاذبه های گردشگری معرفی شده و مشكلات موجود در امر جذب گردشگر بررسی شود.

جاذبه های گردشگری منطقه اردبیل را می توان به جاذبه های فرهنگی اكوتوریسم و توریسم صنعتی تقسیم كرد.

جاذبه های فرهنگی :

كلیه پدیده های ساخت بشر، مورد توجه گردشگران بوده، فرهنگ و تمدن انسان در تشكیل و تكامل آن دخالت داشته است. جاذبه های فرهنگی نیز به چندین زیرشاخه تقسیم می شوند .

الف: آثار باستانی و تاریخی:

شرایط مناسب جغرافیایی باعث شده تا آثار فراوانی از تمام دوره های تاریخی را در منطقه مشاهده كرد این آثار تاریخ مستند آذربایجان می باشد در تمام شهرها و روستاهای منطقه اردبیل به صور مختلفی چون كاخها ،پلها، قلعه ها و باغهای تاریخی وجود دارد.

ب: اماكن متبركه ومقدس :

با توجه به اینكه اردبیل و كوه ساوالان محل تولد زرتشت و خاستگاه شیعه در ایران می باشد می توان موار متعددی از آتشگاه ،مسجد و… را در منطقه مشاهده كرد آثاری مثل جمعه مسجد اردبیل و…

ج: جاذبه های زیارتی: زیارتگها و امامزاده ها

د: معماری سكونت گاههای انسانی، شهرها و روستاها

هـ: مراسم سنتی اجتماعی و مذهبی

و) موزه ها

در منطقه اردبیل موزه های متعددی در حال فعالیت هستند واقداماتی نیز برای تاسیس برخی از موزه های تخصصی انجام گرفته است می توان به موزه های مردم شناسی و چینی خانه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی، موزه حیات وحش و … اشاره كرد.

ز: شیوه های زندگی :

1-       كوچ نشینی

2-       روستانشینی

3-       شهر نشینی

بخش صنعت:

در این زمینه منطقه اردبیل حرفهای زیادی برای گفتن دارد صنایع دستی این منطقه عبارتند از فرش (فرش قوبای اردبیل شهرت جهانی دارد)ورنی بافی ،مسند، گلیم ، جاجیم، جورابهای پشمی ،خورجین دوزی و … كشاورزی

 اگروتوریسم (Agrotourism) 

این شاخه پرورش میوه های متنوع را نیز در كنار محصولات كشاورزی و دامداری شامل می شود توسعه توریسم روستایی ضمن اینكه در دید كلان درآمد ملی را افزایش می دهد در توسعه فرهنگی و اقتصادی مناطق توریستی نیز نقش غیرقابل انكاری دارد تا آنجا كه متخصصین امر توسعه این نوع توریسم را یكی از عمده ترین روشهای محرومیت زدایی می دانند .

شهرت برخی از فرآورده های كشاروزی و دامداری از جمله عسل ساوالان اردبیل و… لزوم توجه به این بخش را می طلبد.

اكوتوریسم (Ecotourism):

كلیه پدیده های طبیعی كه در پهنه جغرافیایی یك سرزمین قرار گرفته اند و انسان در شكل گیری آنها دخالت نداشته است مورد توجه گردشگران قرار می گیرد زیر شاخه های اكوتوریسم به همراه تقسیمات فرعی آن بدین شرح است:

1-       دامنه نوردی: شامل دیدار از حیات وحش، دیدار از چشم اندازها و آثار طبیعی آموزش و پژوهش در طبیعت تفرج و تغییر حال وهوا در این بخش از اكوتوریسم منطقه اردبیل دارای پتانسیل های فراوان وبالقوه ای است.

2-       شكار وصید: شكار چهارپایان، ماهیگیری و صید پرندگان

3-       مردم شناسی ، توریسم كوچ، آداب و رسوم و روستاگردی

4-       ورزشهای ساحلی و آبی شامل شنا، قایقرانی، اسكی روی آب و غواصی

5-       بیابانگردی: تورهای كاروان رو،اسكی روی ماسه

6-       طبیعت گردی شامل چشمه های آب گرم ، لجن درمانی، یخ نوردی و غارگردی

با توجه به شرایط جغرافیایی به جز توریسم بیابانگردی كه سایت این گونه توریسم در منطقه آذربایجان موجود نمی باشد جذب توریست در بقیه موارد امكان پذیر می باشد .یكی از سایتهای توریستی كه از پتانسیل بسیار بالایی در امر اكوتوریسم در سطح منطقه آذربایجان برخوردار بوده ولی برای كلیه علاقمندان طبعیت و توریسم ناشناخته مانده وحتی در طرح جامع گردشگری استان اردبیل بدان توجه خاصی مبذول نشده روستای آلیله می باشد.

روستای آلیله در 10 كیلومتری شرق شهرستان گرمی به سمت مرز ایران و جمهوری آذربایجان واقع شده است این روستا با قابلیت های متنوع توسعه در زمینه گردشگری به عنوان یك سایت توریستی با قابلیت های منحصر به فرد توصیه می گردد.

وجود گورستان بزرگ وتاریخی كه احتمالاً مربوط به مسافران جاده ابریشم "اپیك یولو" است ونیز شرایط آب وهوایی مساعد و متفاوت با سایتهای دیگر استان وجود غار و یخچال طبیعی ، نظام طبیعی حاكم و جنگلهای موجود دراین سایت ،ارتفاعات شمال روستای آلیله كه از نظر توپوگرافیكی برای فعالیتهای اسكی روی چمن بسیار مناسب می باشد از جمله نقاط قوت توریستی این منطقه به شمار می روند.

آثار جاده ابریشم در خط الراس ارتفاعات مشرف براین ناحیه آثار و بقایای سنگرهای باقی مانده از جنگ قشون ایران وروسیه و خط مرزی در شرق سایت ونیز منظره چشم نواز جنگلی جمهوری آذربایجان مجموعاً ارزش توریستی و تفرجگاهی روستای آلیله را تقویت می كند.

این در حالیست كه اقدامی در جهت شناساندن این سایت مستعد گردشگری برای جذب توریست انجام نشده وحتی این روستا برای اهالی استان اردبیل نیز بسیار ناشناخته باقی مانده است.

معرفی برخی از پتانسیلهای توریستی اردبیل

منطقه اكوتوریستی گردنه حیران:

در بخش غربی گردنه حیران ،آنجا كه قبل از ورود به تونل مرز سیاسی استانهای اردبیل و گیلان شروع می شود دره نسبتاً وسیعی دارد كه می توان آنرا دروازه وروی یا كریدور توریستی در مدخل استان اردبیل به شمار می آورد این كریدور توریستی كه از ابتدای تونل شروع وتا 7 كیلومتر به سمت نمین و اردبیل ادامه می یابد در دو طرف دره دارای دامنه های سرسبز و كم شیبی است كه در گذشته با پوششی از درختان جنگلی یكی از زیباترین مناطق طبیعی استان به شمار می رفت. از بین رفتن قسمت عمده این جنگلها و تبدیل اراضی آن به كشتزارهایی باعث افت كیفی منظر طبیعی آن شده است.

رعایت موارد زیر برای استفاده بهینه از پتانسیل های گردنه حیران ضروری است:

1-       تثبیت كاربردی دامنه های دو طرف دره و ارتفاعات اطراف تونل بعنوان حریم گردشگری و جلوگیری از ساخت و سازهای نامانوس در آن

2-       تراس بندی ،فضا سازی و آماده سازی

3-       برق رسانی

4-       احداث پاركینك

5-       احداث دكه های پذیرایی

6-       درختكاری، فضاسازی و …

طی سالهای اخیر استانداری گیلان با نصب تابلویی این منطقه را جزو استان گیلان محسوب نموده و نسبت به این منطقه ادعای ارضی كرده است.

منطقه توریستی فندقلو:

جنگل فندقلو در 30 كیلومتری شهر اردبیل و در 10 كیلومتری جنوب شهر نمین قرار گرفته است .این منطقه بخاطر داشتن جاذبه های منحصر بفرد جنگلی – مرتعی و گردنه زیبای حیران با جذابیتهای طبیعی متنوع ، قابلیتی بسیار ممتاز برای توسعه در صنعت اكوتوریسم را دارد.

عرصه جنگلی فندقلو بخشی از جنگلهای شرق استان اردبیل به شمار می رود.این جنگل در سطحی به طول 25 كیلومتر پراكنده است مساحت منطقه فندقلو 2/4062 هكتار می باشد كه 4/1108 آن تحت پوشش عرصه جنگلی و بقیه مرتفع می باشد بلندترین نقطه ارتفاعی مربوط به كوه سنگر (محل تاسیسات و دكل های مخابراتی) به ارتفاع 2120 متر از سطح دریاست.

در جنگل فندقلو 19 گونه جنگلی متعلق به 8 تیره ، ‌و 17 جنس شناسایی شده است .در بین انواع شناسائی شده گونه های نادری نظیر فندق ،مرز، راش، بلوط (بلند مازو) و بیدمشك وجود دارد در منطقه فندقلو حیواناتی نظیر روباه،گرگ ، خرس قهوه ای،سمور و پرندگانی چون قرقاول، كبك و عقاب طلائی یافت می شود.

فندقلو منطقه منحصر بفردی برای توریسم ییلاقی و تفریحی است . پیست اسكی روی چمن آن احداث شده و با تکمیل آن میتوان مسابقات جهانی و بین اللملی اسکی را در آن برگزار کرد

این منطقه از نظر قابلیت های توسعه دارای امكانات زیر است:

1-       قابلیت بهره برداری از ورزش اسكی روی چمن در فصول غیر زمستان

2-       قابلیت استفاده برای ورزش اسكی در فصل زمستان

3-       قابلیت اكوتوریستی برای اقامتهای ییلاقی

4-       قابلیت اكوتوریستی برای تورهای گروهی دانشجویی و دانش آموزی

5-       قابلیت پیك نیكی آن در درون درختزارهای فندق

6-       قابلیت فرهنگی ظرفیت اكوتوریستی آن تحت عنوان جشنواره فندق چینی

برای بهره برداری بهتر و بیشتر از پتانسیل های توریستی منطقه فندقلو می توان موارد زیر را در نظر داشت:

1-       احداث تله كابین برای رساندن مسافران از محل جاده قدیم گردنه حیران به بالای كوه ، تامسافران بتوانند از این منظره دره زیبای حیران را مشاهده كنند.

2-       احداث كمپینك های موقت در منطقه

3-       شناساندن این منطقه برای بهره برداری بهینه

از سال 83 طرح احداث تله كابین منطقه فندقلو شروع شد تا اینكه در اسفند 84 این طرح به بخش خصوصی واگذار گردید بخش خصوصی با جدیت درصدد انجام پروژه بود و حتی با كشور اتریش برای خرید تله كابین و سایر تاسیسات به توافق رسید اما با كارشكنی برخی نهادها اجرای این پروژه متوقف شده است

از مرداد امسال پروژه مجددا فعال شده است . علاوه بر پتانسیل های فوق با توجه به وزش باد در طول سال در منطقه جنگل فندقلو در سال 82 سازمان انرژی های نو ایران (سانا)طی طرحی اقدام به بررسی و اندازه گیری مقدار باد جهت احداث نیروگاه بادی در منطقه فندقلو نمود. نتایج حاصل از طرح نشان از مساعد بودن شرایط فیزیکی منطقه جهت احداث نیروگاه بادی بود و حتی طرح احداث این نیروگاه توسط سازمان انرژی های نو ایران تهیه و آماده شد ولی تاکنون به دلایل نامعلوم به مرحله اجرا درنیامده است .

دریاچه شورابیل:

دریاچه شورابیل به مساحت 120 هكتار و در دو كیلومتری جنوب اردبیل واقع شده است . سابق براین بخاطر شوری و لجن طبی خود مشهور بود.

مهمترین ویژگی كاربردی دریاچه شورابیل اختصاص به ظرفیت فراغتی آن برای اهالی اردبیل است ساخت و سازهای شتابزده در حاشیه دریاچه تاحدود زیادی عملكرد فراغتی آنرا كاهش داده است.

این دریاچه مستعد پیست قایقرانی روئینگ است چرا كه اولین شرط برای احداث این پیست، دریاچه ای است كه حداقل 2 كیلومتر مسیر مستقیم داشته باشد و این شرایط دریاچه شورابیل وجود دارد.

رعایت موارد زیر برای بهره گیری بهتر و بیشتر از امكانات این دریاچه ضروری به نظر می رسد:

1- خارج كردن ترافیك ماشین ها از تراسهای حاشیه ای دریاچه و انتقال آن به خط الراس تپه های اطراف

2- متوقف كردن پروژه های نیمه تمام مجتمع های توریستی چرا كه این طرحها براساس یك ارزیابی بدون پشتوانه مطالعاتی شروع بكار كرده و سپس نیمه تمام رها شده اند.

3-نوسازی تاسیسات فرسوده تفریحی

4-       بهسازی و بازسازی ورودی محوطه دریاچه

5-       اختصاص فضای پیك نیكی در حاشیه دریاچه

6-       احداث اسكله های متعدد قایقرانی

7-       حفظ و تقویت گیاهان آبزی حاشیه دریاچه به عنوان حریم های طبیعی زیستگاه پرندگان و احداث تعدادی جزایر مصنوعی در نقاط مناسب به عنوان زیستگاه زادآوری ، لانه سازی و جوجه آوری پرندگان .

8-       نور پردازی مهندسی

9-       احداث پارگینكهای كافی و …

دریاچه نئور :

دریاچه نئور در 48 كیلومتری جنوب شرقی اردبیل و در ارتفاع 2700 متری از سطح دریا قرارگرفته است . وسعت دریاچه بیش از 220 هكتار و مشتمل بر دو دریاچه كوچك (40 هكتار) و بزرگ (180 هكتار ) است كه در فصل پرآبی (بهار) به هم می پیوندند ودریاچه واحدی را تشكیل می دهند بیشترین عمق دریاچه 5/5 متر و میانگین ژرفای آن سه متر است. ماهی قزل آلای این دریاچه شهرت جهانی دارد . دریاچه نئور دارای جاذبه های بسیار مساعد توریستی است.

مهمترین قابلیت های اكوتوریستی دریاچه نئور عبارتنداز :

1-       قابلیت صیدگاهی ماهی قزل آلا در اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز.

2-       قابلیت قایقرانی ورزشی با استفاده از قایقهای غیرموتوری (بادبانی ،پارویی و پدالی)

3-       قابلیت پاتنیاژ و قایقرانی بادبانی در فصل زمستان كه سطح دریاچه یخ می بندد.

4-       قابلیت احداث پیست اسب سواری در امتداد ساحل دریاچه بصورت تور كه در این زمینه دریاچه دارای شرایط مساعد توپوگرافیك جزء در قسمتی از سواحل غربی است .

5-       قابلیت احداث پیست دوچرخه سواری در اطراف دریاچه

6-       قابلیت احداث رستوران شناور در نزدیكی سواحل شمالی دریاچه با غذای اختصاصی ماهی قزل آلای تازه كه از دریاچه صید می شود.

7-       قابلیت هم پیوندی با توریسم طبیعت گردی كه از مسیر ییلاقهای سوباتان و شكره دشت تالش وارد حوزه این دریاچه می شود و تقریباً اكثر آنان را مسافران خارجی تشكیل می دهند.

8-       قابلیت مسیرهای پیاده روی و كوه پیمایی از مبدا دریاچه به ارتفاعات و كوههای اطراف بویژه صخره های نویی داش وقره گل .

9-       قابلیت تورهای علمی برای آموزش دانشجویان و دانش آموزان ، بدلیل منشاء پیدایش دریاچه ویژگیهای لیمنوژیكی آب ، پوشش گیاهی .

10-     قابلیت اكوتوریستی برای اقامتهای ییلاقی

دریاچه نئور با وجود دارا بودن پتانسیلهای بسیار متنوع برای اكثر ساكنان استان ناشناخته مانده است و بجز آسفالت جاده خاكی آن اقدامی دیگری برای معرفی و استفاده بهینه از این پتانسیل ها برای جذب توریست بعمل نیامده است.

برای بهره برداری بهینه از این پتانسیل ساخت و ساز موارد زیر ضروری است:

1-       تفرجگاه و تفریحگاه برای ساكنین اردبیل

2-       تاسیسات پذیرایی و خدمات تفریخی برای مسافران آبدرمانی سرعین و دیگر آبهای معدنی نزدیك.

3-       ارودگاه اقامتی ساده و ارزان قیمت و سازگار با طبیعت

4-       تاسیسات و امكانات اقامتی و صیادی

5-       اقامتگاه ییلاقی با اجزای وابسته به آن برای افرادیكه علاقمند به اقامت ییلاقی در این منطقه خوش آب و هوا هستند.

مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی :

مجموعه بسیار ارزشمند و زیبای بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی یكی از ده اثر مهم و باستانی كشور به شمار می رود بنای ابتدایی بقعه به قبل از اسلام برمی گردد در حال حاضر مجموعه شامل 8 بخش اصلی مسجد جنت سرا، قندیل خانه ،حرم خانه، چینی خانه ،چله خانه، شربت خانه، گبند الله الله و شهیدگاه می باشد.

علاوه بر مقبره شیخ صفی و مرقد شاه اسماعیل اول، آرامگاه دیگر شاهزادگان، سرداران قزلباش از جمله شهدای جنگ چالداران و شیروان در این بقعه ومحل شهیدگاه قرار دارد.

طی قرون گذشته بسیاری ازآثار ارزشمند این بقعه به شیوه های گوناگون از محل بقعه خارج شده اند كه از جمله این آثار می توان به قالی زیبای اردبیل اشاره كرد . این فرش هم اكنون در موزه آلبرت هال لندن نگهداری می شود . بقیه آثار بقعه هم اكنون در موزه های مشهور جهان چون آرمتیاژ مسكو،لندن و … نگهداری می شود.

طی ماه گذشته یكسری CD از نسخه های نفیس و گران قیمت خطی بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی كه بیش از انقلاب به تاراج رفته و در موزه های شوروی سابق نگهداری می شده است در اختیار كتابخانه مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است.

در سال 72 طرح آزادسازی حریم بقعه در كنار نوسازی و اجرای طرح جامع بقعه شروع گردید وتاكنون ( مرداد 85) اجرای پروژه با توجه به عدم همكاری مجری پروژه (وزارت مسكن و شهرسازی ) پیشرفت محسوسی نداشته و چهره تاریخی شهر را دگرگون ساخته است.

 در سال 83 طرح احداث موزه تخصصی صفویه در محل بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی با هدف جمع آوری آثار تاریخی این بقعه از موزه های داخل و خارج کشور و شناساندن سلسله صفویه به عموم مردم و بویژه توریستها تصویب شد ولی با توجه به عدم تحصیص بودجه این طرح تاکنون به مرحله اجرا در نیامده است.

با توجه به اینكه مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی مراحل ثبت در فهرست میراث جهانی یونسكو را سپری می كند عدم تكمیل به موقع بقعه باعث تاخیر در ثبت آن در فهرست میراث جهانی یونسكو وهم چنین ناشناخته ماندن آن برای توریستها خواهد شد.

از دیگر آثار دیدنی اردبیل می توان به مجموعه پلهای تاریخی ،بازار اردبیل ، پیكره انسان نمای قورخو ده ده ، موزه مردم شناسی ،‌موزه حیات وحش ، جمعه مسجد ،روستای توریستی بیله دره، منطقه زیبای دربند و باغات گیلاس بخش هیر اشاره كرد.

سرعین، نگین گردشگری آذربایجان

شهر توریستی سرعین بدلیل وجود آبهای گرم متعدد كه اكثریت آنها دارای خواص درمانی است هم چنین برخورداری از شرایط ممتاز آب و هوایی ییلاقی باعث شده تا در فصل تابستان مورد توجه گردشگران قرار گیرد بطوریكه متوسط مراجعات توریستها در روزهای تابستان 30 هزار نفر و حتی در روزهای تعطیل و شرایط مساعد آب و هوایی حتی به 100 هزار نفر هم برسد.

پذیرایی مناسب و آبرومندانه از این تعداد مسافر داخلی و خارجی و غلبه برمشكلات ساختاری و نارسایی های زیربنایی شهر از اهمیت خاصی برخوردار است.

افزایش امكانات موجود در جهت سرویس دهی مناسب به گردشگران متناسب با افزایش جذب گردشگر به منطقه و افزایش تعداد روزهای اقامت توریستها باید مد نظر قرار گیرد.

امروزه مسئله جذب توریست در شهر توریستی سرعین با دو چالش عمده مواجه بوده که هر لحظه ادامه حیات آنرا تهدید می كند.

1-       ترك زود هنگام توریستها بدلیل كمبود امكانات اقامتی و تفریحی

2-       نارضایتی توریستها وامكان كاهش تعداد آن با بروز مشكلات بهداشتی و احیاناً فرهنگی و اجتماعی

در راستای افزایش تعداد روزهای مراجعات مسافران به شهر از حدود 100 روز به كل طول سال امكانات مناسب باید فراهم گردد از جمله این امكانات ورزشی و تفریحی كه طی سالهای اخیر به بهره برداری رسیده است تله اسكی آلوارس می باشد ابتدا قرار بود تله كابین نیز در این منطقه احداث شود ولی از زمان آغاز عملیات پروژه (سال 79) تا سال 85 تله كابین احداث نگریده است.

علاوه براین با در نظر گرفتن جاذبه های تاریخی منطقه مانند روستای تاریخی كنزق در 2 كیلومتری شهر و افزایش امكانات زیربنایی د رآن بالاخص جاده ارتباطی آن، تقویت اردوگاههای تفریحی درنزدیكی شهر، با كمك گرفتن از جاذبه های توریستی موجود در اردبیل و شهرستانهای اطراف می توان به اهداف مورد نظر دست یافت.

برگزاری همایشها، سمپوزیوم ها، سمینار های استانی وكشوری در سرعین علاوه بر رونق اقتصادی و غنای فرهنگی نقش موثری در شناساندن قابلیت ها وجاذبه های آن به سایر مناطق خواهد داشت همانند سایر كشورهای خارجی با شركت در سمینارها ونمایشگاه های بین المللی و با ایجاد سایت های تبلیغاتی اینترنتی می توان به معرفی قابلیت ها و استعدادهای منطقه پرداخت اجرای این برنامه بدون مشاركت بخش خصوصی امكان پذیر نخواهد بود.

از سوی كارگروه گردشگری استان برنامه های زیر برای افزایش ورود توریست به منطقه سرعین اتخاذ شده است.

تهیه طرح جامع توریستی سرعین، طرح ساماندهی شهر و هم چنین مطالعه طرح احداث و اجرای پارك 12هكتاری و كمپینگ روستای توریستی ویند كلخوران و مسیر سلامت 7/1 كیلومتری افزایش مراكز تفریحی و ورزشی، احداث ترمینال مسافربری احیا و مرمت آثار باستانی از جمله تپه آناهیتا ، روستای كنزق و غارهای باستانی ،احداث وتكمیل مسیر ارتباطی سرعین، ویله دره، احداث بلوار و واحدهای اقامتی در روستای توریستی ویله دره ، تكمیل اردوگاههای تكمیل محور میمند به آلوارس احداث آموزشكده آبدرمانی وگیاهان دارویی،و … اجرای به موقع این طرحها جز بااختصاص بودجه مناسب و به موقع از سوی دولت ممکن نخواهد بود. طرح احداث دهكده توریستی سرعین كه از اسفند سال 83 آغاز گردیده و قرار براین بود كه در این دهكده یك باب هتل پنج ستاره، آبدرمانی مجهز ، شهربازی ،‌استخر روباز و … بامشاركت كشورهای تركیه ، سوئیس و … احداث شود كه متاسفانه پس از گذشت 18 ماه فقط محوطه آن دیوار كشی شده وتاكنون پروژه هیچ پیشرفتی نداشته است.

مجموعه‌ی كم‌نظیری از خانه‌های سنگی در دهكده‌ی صخره‌یی كلخوران اردبیل

در فاصله‌ی بیش از چهار كیلومتری سرعین، روستای ویند كلخوران با آثار باستانی مانند دهكده‌ای

صخره‌یی و شگفت‌انگیز، جاذبه‌ها و مناظر طبیعی در امتداد دره‌ی زیبای ورنیاب، گورستان‌هایی متشكل از سنگ قبرهایی دیدنی مربوط به دوره‌های گذشته قرار دارند كه در مجموع، این مكان را به‌صورت موزه‌ای تاریخی، هنری و طبیعی درآورده است.

دره‌ی زیبای ورنیاب دره‌ای طولانی است كه از دامنه‌ی تپه‌های روستای ورنیاب تا قسمت انتهای مزرعه‌های روستای ویند كلخوران ادامه دارد. در امتداد جاده‌ی روستای ویند كلخوران و در دامنه‌های تپه‌ها، گورستان‌هایی با سنگ قبرهای تراش‌خورده به‌دست انسان‌های خلاق و ساكنان پیشین این دیار وجود دارند كه عمده‌ی این سنگ قبرها به‌شكل حیوان‌هایی مانند قوچ، پلنگ و شكل‌ها و علامت‌های دیگری مانند سنگ قبرهای صندوقی‌شكل، مكعب‌مستطیل و نقش‌های هندسی با حجاری‌هایی روی آن‌ها و علایمی دیدنی‌اند كه هر یك از آن‌ها در نوع خود اثری درخور تحسین هستند.

بسیاری از این سنگ قبرها با توجه به علایم و اشكال آن‌ها مشخص و متمایز از دیگر سنگ قبرها هستند كه به احتمال زیاد با توجه به شباهت اشكال و نقوش آن‌ها به سنگ قبرهای منطقه‌های همجوار كه كارشناسان درباره‌ی آن‌ها تحقیق كرده‌اند، به دوران سلجوقی، تیموری و صفوی تعلق دارند.

علاوه بر جاذبه‌هایی كه به آن‌ها اشاره شد، در زیر تپه‌ها و صخره‌های اطراف این روستا، دهكده‌ای سنگی با مجموعه‌ای از خانه‌های سنگی منفرد به‌صورت یك پدیده‌ی معماری، تاریخی و باستانی استثنایی وجود دارد كه شكل كنده شدن خانه‌ها در زیر تپه‌های سنگی و رسوبی و نوع كنده شدن آن‌ها كه به خلق چنین آثاری منجر شده، در نوع خود كم‌نظیر است.

دهكده‌ی صخره‌یی ویند حدود پنج كیلومتری جنوب غربی سرعین و در نزدیكی جاده‌ی اردبیل قرار گرفته است. مناطقی كه خانه‌های سنگی در آن قرار گرفته‌اند، قوردی قیه، تپه‌ی چله‌خانه، قره قیه و مسجد یری نامیده می‌شوند.

سفال‌های پراكنده در سطح و داخل خانه‌های سنگی به دوره‌های مختلف تعلق دارند؛ سفال‌های مربوط به دوره‌ی اشكانی، سفال‌ها و قوس‌های جناغی در كنده‌های صخره‌یی شبیه به آثار ساسانیان و همچنین آثار و علایمی مربوط به دوران‌های اسلامی مانند سلجوقی، تیموری و صفوی كه از استمرار استفاده از این خانه‌های سنگی در طول تاریخ حكایت می‌كنند.

در تپه‌ی چله‌خانه، بیشتر خانه‌های سنگی در زیر زمین قرار دارند. البته سقف تعدادی از آن‌ها بر اثر عوامل مختلف فروریخته و یا به‌سبب پر شدن فضاهای داخلی، امكان بازدید از آن‌ها فراهم نیست.

تعداد قابل توجهی از خانه‌ها با ویژگی‌های منحصربه‌فرد سالم باقی مانده‌اند كه به دو مورد از آن‌ها می‌توان اشاره كرد؛ یكی از آن‌ها در فاصله‌ی یك‌صد متری از جاده‌ی شنی منتهی به ویند كلخوران قرار دارد كه در ورودی آن سكویی از سنگ به ارتفاع 60 سانتی‌متر از كف است كه دو ستون استوانه‌یی به قطر 50 تا 60 سانتی‌متر در دو طرف سكو قرار گرفته‌اند. همچنین جاچراغی‌ها و تاقچه‌های كوچكی در داخل این واحد وجود دارند.

در دو قسمت شمالی و جنوبی در ارتفاع 60 سانتی‌متری حلقه‌هایی از سنگ كنده شده‌اند كه مانند این حلقه‌های سنگی در قسمت پایین دیوار نزدیك كف وجود دارند، اما به‌دلیل پر شدن كف مشخص نیستند. هرچند اطلاعات دقیقی درباره‌ی كاربری آن‌ها در اختیار نیست، ولی از شكل ظاهری و ردیف كنده شدن آن‌ها چنین به نظر می‌رسد كه این حلقه‌های سنگی برای بستن دست و پای افراد و احتمالا اسرا و زندانیان به‌صورت پشت به دیوار بوده است.

بسیاری از این خانه و كنده‌های صخره‌یی این منطقه، پلانی مربع، مستطیل و بیضی‌شكل و غیر هندسی دارند كه همه نوع زیستگاه مانند اتاق‌های منفرد و حجیم در ابعاد مختلف با راهروهای مرتبط با هم و سقف‌های هلالی‌شكل و قوس‌های جناغی مسطح با تاقچه‌ها، جاچراغی و جای رختخواب وجود دارند كه در دل كوه‌ها و صخره‌های منطقه پراكنده‌اند و به لحاظ تعداد زیاد، تنوع آن‌ها و قابل توجه بودن از لحاظ تاریخی و باستانی به‌صورت یكی از كانون‌های علمی،‌ تفریحی و گردشگری ممتاز می‌توانند درآیند.

توده كوهستانی ساوالان:

توده كوهستانی ساوالان بزرگترین مجموعه اكوتوریستی استان اردبیل است و باید آنرا در كلیت خود یك جاذبه اكوتوریستی به شمار آورد مهمترین زمینه های اكوتوریستی و قابلیت های ساوالان را می توان در موارد زیر خلاصه كرد:

1-       قابلیت های اكوتوریستی چشمه های آب معدنی گرم وسرد

2-       قابلیت توریستی ییلاقی دامنه های اطراف

3-       قابلیت زیستگاهی دره موییل و شیروان دره سی

4-       قابلیت صخره نوردی د ركنار دره های فوق

5-       قابلیت اسكی و ورزشهای زمستانی در پیست آلوارس و دیگر پیستهایی كه می توانند در آینده مورد بهره برداری قرار گیرند.

6-       قابلیت انجام ورزشهای مهارتی زمستانی یا اسكی وحشی برروی دامنه های طبیعی خارج از محدوده پیست احداث شده.

7-       قابلیت اكوتوریستی براساس رویش انواع گلها و گیاهان معطر طبیعی (پونه) بولاغ اوتی ، شقایق و …

8-       قابلیت پیاده روی مسافران آبدرمانی سرعین و سایر چشمه های آب معدنی

9-       قابلیت كوهنوردی ورزشی ، حرفه ای و صعود به قله

10-     قابلیت پرواز با كایت بر فراز دشتهای اطراف

11-     قابلیت طبیعت درمانی از طریق احداث روستاهای مسكونی برای سالمندان

12-     قابلیت پژوهش و آموزش برای دانشجویان رشته های زمین شناسی ،یخچال شناسی، دریاچه آتشفشانی، آب شناسی، ژئومورلوژی ، زلزله شناسی.

13-     قابلیت تفرجگاهی در فصول بهار و تابستان.

14-     قابلیت استفاده برای تورهای اسب سواری

تقریباً نقطه ای از دامنه های ساوالان نیست كه به نوعی دارای ظرفیت اكوتوریستی نباشد به همین دلیل این توده كوهستانی كه منشاء اصلی پیدایش بسیاری از جاذبه های طبیعی استان ازآن سرچشمه می گیرد باید قبل از هرچیز بعنوان یك منطقه توریستی ثبت و تحت مقررات ویژه ای اداره شود.

آلوارس ساوالان:

روستای آلوارس در ارتفاعات جبهه جنوبی ساوالان با استعدادهای متنوع توریستی است مسیر اصلی آلوارس – دسترسی از طریق جاده سرعین – آلوارس است البته یك راه فرعی دیگر نیز از شهرستان نیر به آلوارس وجود دارد كه حدود 4 كیلومتر آن خاكی و سنگی است.

مسیر این روستا با قابلیت هایی چون منظر جوامع روستایی و الگوی معشیت آنها(شاهسونها) ،آب وهوای ییلاقی ، قابلیت كوهنوردی ، پیاده رویی، شكار، وجود آبگیرهای زیبا (قزل گوللر) و… مساعد سرمایه گذاری جهت ایجاد زیر ساختهای صنعت توریسم است.

مهمترین تاسیسات و تجهیزاتی كه در آلوارس در نظرگرفته شده است . پیست اسكی روی برف است این پیست در صورت تكمیل بزرگترین پیست اسكی كشور مطابق با استانداردهای جهانی خواهد بود که تاکنون فقط فاز اول آن به طول 1400 متر احداث شده است.

منطقه اكوتوریستی برجلو- قینرجه

این منطقه در 47 كیلومتری اردبیل ، 4 كیلومتری شهر نیر قرارگرفته ودارای دو چشمه آب معدنی بوشلی (برجلو) و قینرجه است .محدوده آن دارای امكانات طبیعی فراوانی برای فعالیت های اكوتوریستی است.

این دو چشمه به دلیل قرار گرفتن دركنار جاده اصلی اردبیل ، سراب،‌تبریز دمای خوب آب و كافی ، موقعیت قرارگیری مناسب برای احداث و توسعه تاسیسات اقامتی پذیرایی،دارا بودن فضای كافی برای احداث تاسیسات جنبی و آشنایی نسبی مردم با آن، باید مورد توجه قرار گیرد.

از سال 84 طرح احداث دهکده توریستی سبلان و شهرک تخصصی آب در این منطقه شروع شده است که مانند سایر پروژه های عمرانی استان پیشرفت محسوسی نداشته است.

ساماندهی اطراف منطقه بولاغلار

-        مشخص كردن حریم پیك نیك رودخانه از اراضی زراعی اطراف آن و جلوگیری از كشت در حریم رودخانه

-        ساماندهی و بهسازی فضاهای جنگلی موجود در حاشیه رودخانه بعنوان فضاهای پیك نیك.

-        تكمیل راه دسترسی به كناره های رودخانه

-        مشخص نمودن حوزه صیدماهی قزل آلا

-        احداث مركز خدمات رسانی

-        بهسازی ورودی از 2 طرف پل نیر و نورپردازی حریم پیك نیك رودخانه

-

مسائل و مشكلات توسعه بخش توریسم اردبیل را می توان در دو بخش نظری و اجرایی طبقه بندی كرد.

 ذكر این نكته ضروری است كه سرزمین آذربایجان به ویژه منطقه اردبیل با توجه به پیشینه تاریخی درخشان وجود آب و هوای متنوع جاذبه های دیدنی قابلیت توسعه بخش اعظمی از انواع توریسم را دارا می باشد و این نكته را نباید از نظر دور داشت كه هر نوع توریسمی در مسیر توسعه خود در این منطقه دارای ملاحظات و محدودیتهایی است كه این محدودیتها شامل موارد طبیعی، فرهنگی، اخلاقی، اقتصادی و حتی سیاسی است می توان مهم ترین علت عدم توسعه صنعت توریسم و حتی توسعه همه جانبه را در منطقه اردبیل وجود بینش سانترالیستی در مسئولین مربوطه و عدم اختصاص بودجه مناسب و به موقع و وجود تبعیض نسبت به این منطقه دانست

مشکلات بخش نظری

 الف : در بخش نظری با وجود‌آگاهی كامل نسبت به اهمیت توسعه صنعت گردشگری و مقایسه وضعیت نه چندان مطلوب این منطقه با توجه به استعدادها و پتانسیل های فراوان نسبت به استانهای مركزی كه با وجود جاذبه های طبیعی اندك صنعت توریسم با استفاده از اعتبارات ملی توسعه داده اند. به دلیل سیاستهای اعمال شده از طریق مركز وهم چنین وجود زمینه خاكستری در اذهان برخی از مقامات كشوری و حوزوی ناشی از نگرانی تاثیرات سوء فرهنگی باعث شده تلاشهای بسیار اندك در امر توسعه توریسم این منطقه پاسخ لازم را ندهد.

این در حالیست كه بخش عمده گردشگران علاقه سفر به منطقه اردبیل با انگیزه طبیعت گردی، گردشگری روستایی، ورزشی و كمتر تفریحی دست به این اقدام می زنند علاوه براین چون صنعت گردشگری برای منطقه درآمد زاست در این عرصه نیز محاسبه هزینه و فایده ملاك اصلی تصمیم گیری است بویژه كه در شرایط كنونی بحران بیكاری منطقه اردبیل را تهدید می كند و توسعه صنعت گردشگری با كمترین سرمایه گذاری بالاترین اشتغالزایی را بدنبال خواهد داشت.

 مشكلات بخش اجرائی

1-       ترابری:

با اعلام سال 2006 بعنوان (سفر وحمل ونقل از تخیل ژول ورن تا واقعیت قرن بیست و یكم) از سوی فرانچسكو فرانجیانی رئیس سازمان جهانی توریسم (WTO) اهمیت ترابری و حمل و نقل در صنعت توریسم بیش از پیش مشخص تر می شود.

یكی از مولفه های اصلی و عمده در جذب توریست توجه به مسئله ترابری است كه از این لحاظ منطقه اردبیل در تنگنای بسیار شدید قرار داد اختصاص بودجه بسیار اندك برای احداث خط آهن میانه – اردبیل – مغان، نامناسب بودن اکثر جاده های استان ، عدم تجهیز فرودگاه اردبیل به دستگاه های ناوبری پیشرفته باعث بروز مشکلات عدیده ای در این بخش شده است استان اردبیل از ناوگان حمل ونقل جاده ای و هوایی خوبی برخوردار نیست :

الف: جاده های زمینی در فصول سرما خطرناك و حادثه خیز می باشند.

ب: نبود امكانات ریلی یعنی قطار كه از امنیت بسیار خوبی در فصل زمستان برخورد است.

ج: تعداد زیادی از پروازها نسبت به شهرهای دیگر   نبود امكانات فرودگاهی و نامساعد بودن شرایط جوی كنسل می گردد.

 .

2-       بازاریابی و معرفی جاذبه های گردشگری منطقه با استفاده از تكنولوژیهای جدید در داخل و خارج از كشور.

در این مورد نیز ارگانهای مربوط به گردشگری درمنطقه دارای نقایص متعددی هستند. نمایشگاه Arab Tourism Marketing)ATM ، بازاریابی گردشگری عرب ) كه اردیبهشت امسال و سال قبل در دبی برگزار شد از اردبیل هیچ نماینده ای در این نمایشگاه حضور نداشت .

هدف از برگزاری این نمایشگاه :

جذب سرمایه گذاری برای ساخت صد هتل سه ستاره در اقصی نقاط كشور.

1-       تشریح زیرساخت های توسعه صنعت گردشگری بود. در این نمایشگاه سرمایه گذاران صنعت هتل سازی، مدیران آژانس های هواپیمایی كشور امارات و سایر كشورهای عرب حوزه خلیج فارس و هم چنین خبرنگاران رسانه ها حضور داشتند.

2-       تامین خدمات مورد نیاز گردشگران شامل فراهم آوردن تسهیلات ورود وخروج، امكانات اقامتی خدمات بین راهی تورگردانان و راهنما امنیت و …

ارتقای كیفیت دفاتر خدمات مسافرتی تورگردانی و راهنمایان مستقر در مراكز مكانهای دیدنی موزه ها عمدتاً به میزان كیفیت وكمیت بازدیدكنندگان بستگی دارد اگر صنعت گردشگری توسعه یابد و فعالیت در بخشهای مذكور سودآور شود قطعاً امر ورود و خروج گردشگران ارتقاء خواهد یافت .

هتل های منطقه پاسخ گوی توریستهای ویژه وتاثیرگذاری نمی باشند و در برنامه های آتی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ساخت هتل 5 ستاره ای برای این منطقه در نظر گرفته نشده است. جاذبه های توریستی موجود در منطقه اردبیل و سرعین می توان در یك روز مورد بازدید قرار داد تجربه نشان داده است   مسولین باید برای اقامت بیشتر از یك روز فكر اساسی كنند یعنی امكانات و جاذبه های لازم را فراهم نمایند صرف داشتن آبهای گرم منطقه سرعین یا آب وهوای مساعد اردبیل نمی توان كلیه اقشار مردم را به این منطقه كشانید در حال حاضر و با توجه به شرایط موجود می توان با توجه و تمركز بیشتر برروی اكوتوریسم با ایجاد امكاناتی كه سرمایه زیادی نیز نمی خواهد، می توان با برنامه ریزی كوتاه مدت ، میان مدت و بلندمدت به اهداف مورد نظر دست یافت.

3-       توجه به امر بازاریابی

4-       پذیرایی مردمی توریست و عدم تطابق فرهنگی گردشگران خارجی با ارزشهای حاكم برمنطقه

برای حل مسئله فرهنگی پذیرش توریست می توان با آموزش صحیح در این مورد از طریق شبكه های استانی و سراسری و هم چنین مطبوعات فرهنگ سازی كرد.

5-       آموزش مدیران در بخش توریسم :

عمده ترین مشكل مدیریت بخش توریسم عدم وجود مدیران تحصیل كرده در امر توریسم می باشد و جای سئوال است كه در هیچ یك از دانشگاههای منطقه رشته های مدیریت جهانگردی و هم چنین مدیریت هتلداری تاسیس نشده است.

در استان اردبیل و با توجه به وجود آبهای معدنی شهرهای نیر،سرعین ، مشگین شهر، خلخال و گیوی لزوم احداث دانشكده آب درمانی بیش از پیش احساس می شود.

چندین پیشنهاد برای بهبود وضع توریسم منطقه :

1-       مشاركت بخش خصوصی و استفاده از سرمایه گذاری در این بخش و استفاده از تجربیات كشورهای پیشرو در حوزه توریسم ، كشور تركیه با توجه به همسایگی ایران و اشتراكات فرهنگی دینی و قومی می تواند بهترین منبع برای كسب تجربه باشد.

2-       تسریع در امر احداث و بهسازی جاده اردبیل – مغان ،جاده اردبیل – تبریز، جاده اردبیل - خلخال، راه آهن میانه – اردبیل – مغان و …

3-       تاسیس رشته های مرتبط با امر توریسم و آب درمانی در دانشگاه های منطقه

4-       خرید ماشین های تورگردانی با ظرفیت های 7 و 20 نفره.

5-       فرهنگ سازی

6-       بازاریابی : حضور مستمر در نمایشگاه های داخل و خارج از كشور، ایجاد سایت اینترنتی تهیه بروشور به زبانهای رایج اروپایی و آمریكایی و تبلیغ سایتهای توریستی منطقه از طریق كانالهای ماهوارهای

7-       تهیه و اجرای طرح جامع گردشگری در كنار تدوین برنامه های كوتاه مدت- میان مدت و دراز مدت برای بهره برداری هرچه سریع تر از پتانسیل های موجود

8-       تلاش در جهت ثبت آثار واجد شرایط در میراث جهانی یونسكو به عنوان نمونه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی ،ثبت كوه ساوالان به عنوان كوه مقدس.

9-       تكمیل طرحهای نیمه تمام گردشگری

10-     تكمیل موزه های موجود

11-     همكاری و هماهنگی مابین نهادهای مرتبط با امر توریسم

طرحهای ایجاد و توسعه مراكز وقطبهای جدید توریستی در منطقه اردبیل

-        كاهش وابستگی فصلی جریانهای گردشگری به فصل تابستان

-        افزایش تنوع در عرضه جاذبه ها وامكانات توریستی

-        فراهم آوردن امكان جابجایی گردشگران در داخل استان

-        طرح ساماندهی و بهسازی حوزه ورودی حیران بعنوان دروازه اصلی استان وایجاد تاسیسات رفاهی و پذیرایی درخور این ورودی به منظور اثرگذاری مثبت و مطلوب در مسافران ایجاد ذهنیت مثبت در آنها.

-        طرح توسعه و احداث تاسیسات اقامتی و پذیرایی و رفاهی چند منظوره در منطقه فندقلو بطوریكه بتوان از ظرفیت گردشگری تابستانی و زمستانی آن استفاده كرد.

-        طرح های موردی در مجموعه توریستی ساوالان و اجرای طرح منطقه توریستی ساوالان با كلیه تاسیسات وتجهیزات تعریف شده و پیشنهادی در آن.

-        طرح اجرایی توریسم اقتصادی در بازار قدیمی اردبیل وبازسازی كاروانسرای پیشنهادی برای ارائه خدمات پذیرایی و خرید درآن

-        طرح ساماندهی و نوسازی تاسیسات و تجهیزات حاشیه دریاچه شورابیل.

-        طرح توسعه و تجهیز حوزه دریاچه نئور بعنوان دومین قطب اكوتوریستی در نیمه جنوبی استان و پیوند دادن این مركز با توریسم ییلاقی ناشی از طریق احداث راه دسترسی به دامنه های شرقی كوههای تالش.

-        طرح توسعه و تجهیز مركز آبدرمانی سردابه، قینرجه وبوشلی.

-        طرح احداث استخر سرپوشیده ، و روباز در حوزه سرعین.

-        طرحهای توسعه پیشنهادی اسكی آلوارس و اطراف ساوالان.

-        طرح توسعه توریسم ییلاقی در دامنه های ساوالان.

-        طرح احداث اردوگاه توریستی در بولاغلار نیر.

-        طرحهای موردی در امتداد رودخانه بالغلو بصورت احداث اردوگاه و گمپینگ گردشگری

منابع و مراجع:

1-Tourism Planninig An Intergrated and Sustainable Development Aapproach

Edward Inskeep h

2- اقتصاد گردشگری ام كریشنامورتی و استاونگا اچ مینك Krishna Morthy .M. Stavenga Mink H ،ترجمه : دكتر محمد رضا فرزین

3-       راهنمایی محمدتقی – طرح جامع گردشگری استان اردبیل ،دانشگاه تهران ، موسسه جغرافیا.

4-       ماهنامه دیلماج- شماره ویژه توریسم وباستان شناسی شماره 15 آذر 84.

5- www.wto.org

6-       نشریه دانشجویی سایان – سال سوم شماره 11 آذر83.

7-       ماهنامه بازاریابی – ویژه نامه توریسم – شماره 42- اردیبهشت 84.

8-       مدیریت و برنامه ریزی – نشریه خبری – علمی و آموزشی و تخصصی خرداد و تیر 84 ،سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان اردبیل.

نویسنده:امید شکری

مقاله تجمیعی

منبع:http://uast2.blogfa.com/post-221.aspx

بسم الله الرحمن الرحیم

معرفی جاذبه های گردشگری،بناهای تاریخی و فرهنگ و آداب استان مازندران

شمال نیوز: استان مازندران با حدود 24 هزار كیلومتر مربع مساحت بین 47 دقیقه تا 38 درجه و 5 دقیقه عرض شمالی و 50 درجه و 34 دقیقه تا 56 درجه و 14 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ قرار گرفته است.

دریای مازندران در شمال، استان تهران، سمنان و قزوین در جنوب و استان‌های گیلان و گلستان به ترتیب در غرب و شرق آن قرارگرفته است. براساس آخرین تقسیمات كشوری با توجه به تفكیك استان گلستان از استان مازندران، این استان درحال حاضر با مركزیت ساری دارای 16 شهرستان به نام‌های آمل، بابل، بابلسر، بهشهر، تنكابن، جویبار، چالوس، رامسر، سوادكوه، قائمشهر، گلوگاه، محمودآباد، نكا، نور و نوشهر است و دارای51 شهر،44 بخش، 113 دهستان و 3697 آبادی می‌باشد.

استان مازندران

جغرافیای تاریخی استان

درباره تاریخ باستانی استان مازندران اطلاع زیادی دردست نیست و اساسا وضع اقلیمی آن اجازه نمی‌دهد ابنیه وآثار معماری پایدار بمانند. درجلگه های ساحلی مازندران آثار معتبری از ادوار قبل از اسلام به دست نیامده وحتی از شهرهای معتبر صدر اسلام (دوره‎‎ پادشاهان طبرستان ودیلم) هم به جز آمل وساری یادگاری بجانمانده است.

بعداز غلبه آریایی‌های مهاجم ومهاجرت بومیان، ساكنان جدید پس از مدتها ظاهر زیرفرمان هخامنشیان قرار گرفتند. دركتیبه بیستون سرزمین مازندران به نام پشتخوارگی ودر اوستا پزشخوارگر آمده است وبه نظرمیرسدكه مازندران جزو قلمرو اشكانیان بوده است. هم زمان بافتوحات مسلمانان از سلسله های پادوسبانان، آل باوند و افراسیابیان نام برده شده است كه در طبرستان یاقسمتی ازآن حكومت می كرده اندو استقلال نسبی داشته اند. مورخان درباره‎ اولین حمله‎ مسلمین به طبرستان وحدت نظرندارند. بنابه قول عده ای ازنویسندگـان درسال 30 هجری قمری ـ زمان خلافت عثمان ـ اولین بار سعد بن عاص حاكم كوفه درصدد فتح طبرستان برآمد و سرانجام سواحل طبرستان، رویان ودماوند رابه تصرف خود درآورد.

درزمان مروان بن محمد(132ـ 126 هـ .ق) آخرین خلیفهْ بنـی - امیه ،اهالی طبرستان علیه حكام عرب سربه شورش برداشتند. دردوره‎‎‎ خلافت ابوالعباس سفاح (136 ـ132 هـ .ق ) اولین خلیفه عباسی ـ یكی از عاملان وی رهسپار طبرستان شد وبا اهالی آن منطفه از طریق صلح و مدارا كنارآمد، لیكن دردورهْ ـ خلافت ابوجعفر منصور (158 - 136 هـ. ق) دومین خلیفه عباسی مردم طبرستان برای چندمین بار سر بـه شورش برداشتند. سرانجام طبرستان كاملاُ تحت اطاعت اعراب درآمده ولی بعد ازآن نیز در سرزمین طبرستان مانند سابق ،مسكوكاتی باخط پهلوی ضرب شد. سرانجام درسال 167 هجری قمری ونداد هرمز لا سلسله مستقلی در طبرستان تاسیس كرد.

درقرن چهارم وپنجم هجری، طبرستان میدان كشمكش سلسله‎ آل زیار و آل بویه از یك طرف و سامانیان و غزنویان ازطرف دیگر شده بود، اغلب اوقات طبرستان تحت اداره اموای آل زیاربود. درسال 426 هجری قمری، سلطان مسعــود غزنـــوی ازطریق گرگان وارد طبرستان شد و صدمات و خسارات جانی و مالی زیادی به اهالی آن سامان وارد آورد. هنوز این خرابه ـ ها ترمیم نشده بود كه طغرل اول مو‎ْسس سلسله سلجوقی به گرگان وطبرستان حمله ورشد ودرسال 606 هجری قمــــری طبرستان ازجمله كبود جامه به دست سلطان محمد خوارزمشاه افتادو اسپهید كیودجامه به نام ركن الدین كبودجامه و فرزندانش به دست سلطان محمد خوارزمشاه اسیر شدند.

زمانی كه سلطان محمد خوارزمشاه از نبرد با سپاهیان مغول فــرار می كرد، ركن الدین، مغولان را به جایگاه سلطان محمد هدایت كردوبه اثر این خوش خدمتی، از طرف مغولان به حكومت كبود جامه رسید و سرانجام توسط تیموریان بساط حكمرانی آنها نیز برچیده شد. بعد از درگذشت امیرتیمور، ســــادات ـ مرعشی با كسب اجازه از شاهرخ میرزا (850 – 807 هـ. ق) به مازندران برگشتند و به عنوان باج گزار این نواحی سلطنت كردند.

سرانجام در زمان سلطنت شاه عباس اول به طور كلی قدرت سادات مرعشی از بین رفت. پس ازبرچیده شدن بساط حكومت ملوك الطوایفی طبرستان كه تا سال 1006 هجری قمری ادامه داشت، این منطقه تحت نظارت شاه عباس اول و سلاطین بعدی سلسله صفوی تامین قرار گرفت. شاهان صفوی درطول هرسال به كرات به عنوان شكارویا پس ازاحـداث فرح‌آباد جهت استراحت به این منطقه سفرمی كردند.

نادرشاه افشار برای مقابله بادشمنان به ویژه دشمنان شمالی وروس هـا، درمازندران یك كارخانه كشتی سازی دایركردوبه رونق هرچه بیشتر منطقه افزود. ازدوره فتحعلی شاه قاجار، به منطقه سـر ـ سبز و زیباو دل انگیزمازندران، به عنوان یك منطقه استراحتی ـ تفریحی توجه گردیده و ناصرالدین شاه طی دوسفر دستور تعمیر راه ها و كاروان سراها را صادر كرد. دردوران ملطنت پهلوی منطقه مازندران مانند سایرمناطق كشور از راههای ارتباطی برخوردار شد و به علت شرایط محیطی و آب وهوای معتدل، چشم اندازهای زببا نزدیكی اش به تهران، محل استراحت و تفریح قسمت اعظم مردم كشور شد.

____________________

شهرستان ساری

بافت شهری ساری مركز استان مازندران رابه طوس بن نوذر نسبت می دهند كه در قرن اول هجری به دست فرخان بن دابویه از ملوك گاوباره تجدید بنا شده است. مسجد بزرگ ساری اولین بنایی بود كه مسلمین توسط ابوالخطیب، نخستین حاكم عباسی طبرستان، در سنه‎ْ 140 هجری قمری احداث كردند و سپس در همان مسجد جامع شهررا نیز بنا كردند. بنای این مسجد در زمان هارون الرشید به وسیله یحیی بن یحیی شروع و توسط مازیار بن قارون تمام شد. ساری بعد از اسپهبدان نیز تقریباُ تا به امروز مركز مازندارن بوده است و فرمانروایان طاهری، زیدی و آل باوند تا سال 635 هجری در آنجا حكومت كرده اند. این شهر در سال 298 هجری توسط اقوامی كه از دریای خزر و سواحل آن هجوم آورده بودند به آتش كشیده شدو در اوایل قرن چهارم در اثر سیل صدمات بسیار دید و خراب شد.

ساری در زمان سلطان محمد خوارزمشاه و نیز بعد از آن، در حمله مغول آسیب دید و درزمان مستوفی، شهر تقریبا ویرانه بود. در زمان شاه عباس اول بناهای مهمی در ساری ساختند. هنگامی كه زندیه طبرستان را فتح كردند مركز طیرستان، از ساری به بارفروش (بابل كنونی) منتقل شد. در دوره آغامحمدخان قاجار (1200 – 1211 هـ.ق) مركز مازندران مجددا از بارفروش به ساری منتقل گردید. زلزله سال 1220 هـ‌. ق باعث تلفات جانی زیادی شد و شهر بیش از پیش روبه ویرانی نهاد. در دوران اخیر با عبور راه آهن از كنار شهر و احداث خیابانها و ساختمانهای دولتی بار دیگر ساری رو به آبادانی نهاد و امروزه یكی از شهرهای زیبای استان مازندران و شمال كشور است.

امامزاده عباس

مراكز دیدنی و تاریخی

* مجموعه صفوی فرح آباد
* برج رسكت
* برج سلطان زین العابدین
* پارك جنگلی میرزا كوچك خان
* پناهگاه حیات وحش دشت ناز
* امامزاده عباس
* بنای امامزاده یحیی

____________________

شهرستان آمل

شهر آمل از شهرهای بسیار قدیمی ایران در استان مازندران است. بعضی از مورخان و جغرافی نویسان سابقه‎ْ آن را به دوره پیشدادیان و كیائیان نسبت داده اند. شهر آمل با توجه به اشیاء و سكه هایی كه از آن به دست آمده در دوره ساسانی پایتخت یامركز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حكومت مهدی خلیفه عباسی، به دین اسلام گرویدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آنجا ساخته شد.

اوایل قرن هفتم حسام الدین اردشیر مركزیت را از ساری به آمل آورد و قصر خود را در آنجا برپا داشت. در سال 795 هـ. ق امیر تیمور گوركانی آمل و ساری را غارت كرد و فرمان قتل عام ساكنین آن ها را صادر كرد و سه قلعه مهم از جمله ماهان سر را با خاك یكسان كرد. از آن پس آمل روبه ویرانی نهاد. آمل جدید در جوار شمال آمل قدیم بنا شده است وامروزه یكی از شهرهای آباد و زیبای شمال ایران به شمار می رود.

خانه اربابی-گچبری-

مراكز دیدنی و تاریخی

* قلعه شاهندشت
* حمام اشرف آمل
* پل دوازده پله
* آرامگاه امامزاده ابراهیم
* امامزاده عبدالله
* چشمه های آب گرم آهن یا آب فرنگی
* آب معدنی استراباكو
* چشمه آب گرم آب اسك
* آب گرم رینه
* آبشارشاهندشت لاریجان
* دریاچه ساهون
* خانه اربابی

____________________

شهرستان بابل

بابل از شهرهایی است كه در دوران اسلامی نیز وجود داشته و به نام های مامطیران، مامطیر، بارفروش ده، بارفروش وبابل شناخته شده است. اولین نام این شهر مامطیر بود كه در قرن دهم هجری بارفروش ده در محل آن بنا شدو هنگامی كه محمدخالد حاكم آن بود بازار و عمارتی در آن بنا كرد. درسال 160 هـ .ق مازیار بن قارن مسجد جامع آن رابنا نهاد كه شامل مساجد، عمارت، مدارس، دكاكین، سراها، بیوتات و سایه بود.

بارفروش به عنوان مركز تجاری به ویژه در دوره صفوی از رونق، آبادی، وسعت و گستردگی برخوردار شد. شاه عباس اول فرمان داد باغ ارم را در قسمت جنوبی شهر بنا كنند. بابل در زمان فتحعلی شاه قاجار نیز اهمیت قابل توجهی پیدا كرد. قبل از انقلاب اكتبر روسیه، بابل از طریق بندر مشهدسر (بابلسر) با كشور روسیه ارتباط تجاری داشت و به یكی از مراكز مهم بازرگانی استان مازندران تبدیل شده بود. بابل امروزی شهری آباد و زیباست.

طبیعت بابل

مراكز دیدنی و تاریخی

* كاخ بابل
* پل محمدحسن خان
* قعه سلطان محمدطاهر
* امامزاده قاسم

____________________

شهرستان بابلسر

بابلسر در قدیم مشهدسر نام داشت. احتمالا این نام از واقعه شهادت امامزاده ابراهیم ابوجواب ملقب به اطهر، برادر امام رضا (ع) كه در آنجا مدفون است، اخذ شده باشد. شهر فعلی بابلسر بیش از صدسال قدمت دارد و در مصب رودخانه بابل استقرار یافته است. این شهر در گذشته به عنوان بندرو مركز تجارت ایران و روسیه رونق داشت. هنگامی كه تجارت بین ایران و روسیه رونق داشت. هنگامی كه تجارت بین ایران و روسیه تقلیل یافت و بنادر تركمن، نوشهر و انزلی آباد گردید، بندر بابلسر موقعیت خود را از دست داد، ولی در دوران اخیر بیش از نقاط دیگر شمال مورد توجه رضاشاه قرار گرفت و به صورت شهر كوچك، ولی زیبا درآمد كه اكنون یكی از بهترین و زیباترین گردشگاهها و استراحت گاههای شمال ایران به شمار می رود.

بابلسر

____________________

شهرستان بهشهر

ناحیه بهشهر كه سابقا خرگوران نام داشت توسط شاه عباس خریداری شد و به دستور وی شهری در آنجا احداث شد. ماده دولت اشرف برای تاریخ بنای این شهر در سال 1021هجری انتخاب شد و شهر جدید، اشرف البلاد نام گرفت كه اقامتگاه شاه عباس اول در مازندران بود. بعد از احداث شهر، شاه عباس چندین هزار گرجی را به شهر اشرف كوچاند. شاه عباس هرگاه به مازندران می آمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح می داد. احتمالا اولین گروه نمایندگان سیاسی انگلستان در اشرف البلاد به حضور شاه عباس رسیدند.

اشرف البلاد در اثر جنگهای داخلی حملات تركمن ها، افاغنه و حملات سپاهیان زند صدمات فراوان دید و به طور مكرر تخریب شد. نادر شاه هنگامی كه اعزام جنگ بالزگی ها بود مدتی را در این شهر سپری كرد. محمد حسن خان قاجار علاقه زیادی نسبت به آن داشت و غالبا در این شهر اقامت می كرد، سكنه این شهر از اقوام مختلف تشكیل شده بود، ازجمله مهاجران گرجی كه شاه عباس آن ها را از قفقاز كوچانده بود، همچنین گروهی از خانواده های طالشی لنگران كه از سواحل دریای خزر آمده بودند و جمعی هم از ثات ها كه یكی از قبایل ایرانی بود. بهشهر امروزی، شهری زیبا و جذاب است كه آثار طبیعی و تاریخی فراوان دارد.

رودخانه عباس آباد بهشهر

مراكز دیدنی و تاریخی

* كاخ صفی آباد
* عمارت وباغ صفوی
* دریاچه عباس آباد

____________________

شهرستان تنكابن

ناحیه تنكابن قبلا جزو گیلان بود و حد شرقی آن به نمك آبرود می‌رسید. خرم آباد (شهسوار) حاكم نشین نواحی قشلاقی و دو هزار حاكم نشین ییلاقی آن محسوب می‌شد. آثار و اشیایی كه در ناحیه كلاردشت و تپه های اطراف بر حسب تصادف به دست آمده است، نشان می دهند كه این منطقه در دوره های گذشته، آباد و از تمدن ویژه ای برخوردار بوده است.

كشتی محلی گیله مرد تنكابن-عكس -امیر مسعو سلطان احمدی

تنكابن یا شهسوار در گذشته‌های دور رستمدار هم خوانده می شد. پادوسبانان تا زمان شاه عباس اول حكومت محلی این منطقه را در اختیار داشتند. از دوران صفویه تا سال 1209 هـ. ق كه آغاز سلطنت آغامحمدخان قاجار است، این شهر فیض نامیده می شد. در دوره قاجاری نام آن مجدداُ تنكابن خواندند. پس از سقوط قاجاریه و با روی كارآمدن پهلوی اول نام این شهر شهسوار و با وقوع انقلاب اسلامی مجدداُ تنكابن شد. تنكابن امروزی شهری آباد و دیدنی است كه پارك ملی خشكه داران یكی از مكان‌های دیدنی این شهرستان می‌باشد.

____________________

شهرستان چالوس

چالوس از شهرها ی قدیمی استان مازندران است كه در جلگه میانی سواحل دریای خزر واقع شده است. نام این شهر در گذشته های دور سالوس یا شالوس بود كه در پیرامون آن دو شهر كوچك دیگر به نام كبیره و كچه نیز وجود داشته است. بعضی از علمای جغرافیانویس، چالوس را از آبادی های طبرستان دانسته اند. محمد بن اویس از امرای دوره تسلط خلفای عرب ـ به دستور خلیفه معتصم به حكمرانی چالوس منصوب شد.

محمدبن اویس خود در رویان (قسمتی از طبرستان) استقرار یافت و پسرش احمد را به حكومت چالوس گمارد. شهر چالوس در زمان حمله امیر تیمور تخریب شد و سپس تا قرن های متمادی به صورت روستایی كوچك درآمد. در دهه اول قرن حاضر (1310) با پشتیبانی دولت وقت آرام آرام به صورت شهری سازمان یافته در آمد و امروزه به شهری زیبا با امكانات فراوان جهانگردی تبدیل شده است.

پارك جنگلی نمك آبرود

مراكز دیدنی و تاریخی

* كاخ اجابت
* كاخ چای خوران
* آبشاراكاپل
* آبشارهریجان
* پارك جنگلی چالوس
* پارك جنگلی نمك آبرود
* دریاچه ولشت
* دریاچه سددریوك
* مرداب كندوچال

____________________

شهرستان رامسر

رامسر كه در دامنه جنگل وساحل دریای مازندران در فضایی سرسبز واقع شده است، از شهرهای قدیمی استان مازندران به شمار می رود. در برخی منابع و متون تاریخی، سابقه و پیشینه آن را حدود ده قرن ذكر كرده اند.

بازار میوه‌تره‌بار سنتی رامسر

خاندان های بزرگی در شهر رامسر می زیستند كه بیشتر آنها از سادات بودند. رامسر پیش از سال 1310 هـ .ق دهی آباد به نام سخت سر بود. از این سال به بعد تغییرات مهمی در آن صورت گرفت وهم اكنون این شهر تاریخی از بهترین تفرج گاههای شمال ایران به ویژه از دیدگاه مسافران و جهانگردان خارجی است. رامسر شهری مجهز و كاملاُ توریستی است كه آبشاررایج ده قلو یكی از مكان‌های دیدنی آن می‌باشد.

____________________

شهرستان سواد كوه

شهرستان سوادكوه كه از تركیب و توسعة فضاهای روستایی مناطق دره ای و كوهستانی شكل گرفته است، از مناظر زیبای طبیعی، اعتدال آب وهوا و پوشش گیاهی انبوه برخوردار است و باتوجه به آثار دیدنی و تاریخی پل ورسك، غارهای مختلف، پل شاپور شیرگاه به یكی از كانون های جذب گردشگران تبدیل شده است. طبیعت این شهر كوهستانی و دره ای و بسیار زیباست.

برج لاجیم

مراكز دیدنی و تاریخی

* محله قدیم آلاشت
* قلعه كنگو
* برج لاجیم
* پل ورسك

____________________

شهرستان قائم‌شهر

نام قدیم قائم شهر، علی آباد بود. علی آباد دهی بود كه بقعه ای داشت و زیارت گاه اهالی اطراف بود. این بقعه تا سال1326 هجری قمری باقی بود، ولی امروزه اثری از آن نیست، قصری از زمان شاه عباس درآن وجود داشت. این دهكدة قدیمی كه با پیوستن آبادی های دیگر به آن، به شهر مبدل شد، در سال 1314 هـ .ش شاهی نامگذاری شد، در دوره های اخیر مورد توجه قرار گرفت و به صورت شهر صنعتی در آمد. در برخی از متون تاریخی بین مسیر ساری به آمل از ناحیه ای به نام جمنو یا چمنو نام برده شده است كه گفته می شود بعداُ به علی آباد، شاهی وفعلاُ به قائم شهر معروف شده است و ظاهراُ قدمت آن به دوران ساسانی یا دوران اسپهبدان طبرستان می رسد.

مراكز دیدنی و تاریخی

* دریاچه گل پل
* چنارامامزاده یوسف رضا

____________________

شهرستان محمود آباد

محمود آباد در گذشته پیش بندرآمل بود و به عنوان یكی از كانون های حمل ونقل كالاهای تجاری ایران و روسیه ایفای تقش می كرد. با توسعة بنادر نوشهر و انزلی از اهمیت آن كاسته شد. شهر محمودآباد امروزه یكی از شهرهای حاشیه ای دریای مازندران است كه از تفرجگاههای ساحلی مناسب به شمار می رود. این شهر به انواع خدمات جهانگردی و گردشگاهی تجهیز شده است كه سواحل دریای خزر از مكان‌های دیدنی آن محسوب می‌شود.

____________________

شهرستان نكا

در داده های متابع تاریخی و جغرافیایی تا دورة قاجار اطلاع دقیقی دربارة نكا وجود ندارد، ولی در منابع جغرافیا نویسان قرون اولیه اسلامی از شهری به نام مهربان یا میردان در نزدیكی نكا امروزی یاد شده است. نكا امروزی از توسعة محله یا روستای تاریخ محله در جنب پلی بر روی رودخانه نكا، طی70 سال اخیر بوجود آمده است. این شهر به علت عبور راه آهن سراسری و داشتن راه های ارتباطی مناسب، استقرار صنایع چوبی، انبارهای نفت و نیروگاه عظیم برق، به یكی از كانون های توسعه در استان مازندران تبدیل شده است. سواحل زیبا دارد و در نزدیك شبه جزیرة میانكاله قرار گرفته است.

تالاب لپو پلنگان

مراكز دیدنی و تاریخی

* دریاچه استخرپشت
* تالاب لپو پلنگان
* آبمعدنی قرمرض

____________________

شهرستان نور

نور در گذشته به سولده معروف بود و ازقدیمی ترین شهرهای مازندران غربی است. وجه تسمیة نور منتسب به رود نور است كه به دلیل زلالی آب و اتعكاس نور درآن به این نام خوانده شده است. شهر نور در زمانهای گذشته به سبب موقعیت طبیعی و سوق الجیشی از اهمیت ویژه ای برخوردار بوده است، وجود قلاع و استحكامات متعدد در این منطقه وكجور، مبین این ادعا است. نور امروزی شهری زیبا و توسعه یافته است.

خانه نیما یوشیج

مراكز دیدنی و تاریخی

* كاخ تمیشان
* خانه نیما یوشیج
* قلعه بلده
* آبشارسواسره
* غارپیرزن خالی
* پارك جنگلی نور

____________________

شهرستان نوشهر

نوشهر كه در سابق دهكده ای به نام خواجك یا خواچك بود، به علت وضعیت خاص ساحل و استعداد بندری كه محل رفت و آمد كشتی های تجاری بود، مورد توجه خاص حبیب الله خان سردار خلعتبری پدر محمد ولی خان تنكابنی قرار گرفت و روی به آبادانی گذاشت و به حبیب آباد معروف شد.

در سال 1305 به واسطة تغییرات زیادی كه در سیمای حبیب آباد به وجود آمد ،به ده نو تغییر نام داد و از آن پس با احداث ساختمانها و خیابانهای نوساز و توسعة شهر همراه با گسترش تاُسیسات متعدد بندری و احداث اسكله در سال 1318 نوشهر نامیده شد.

مراكز دیدنی و تاریخی

* پارك جنگلی سی سنگان
* دریاچه خضرنبی
* بنای امامزاده طاهرومطهر
مقاله تجمیعی

منبع:http://www.shomalnews.com

کلید واژه ها: استان مازندران;دریا;شمال;جغرافیای تاریخی;ساری; امامزاده عباس;بنای امامزاده یحیی; آمل;بابل;بابلسر;بهشهر ;رودخانه عباس آباد بهشهر;تنكابن; چالوس; رامسر; سواد كوه;قائم‌شهر;محمود آباد;نكا;نور;نوشهر

بسم الله الرحمن الرحیم

بقاع متبرک در شهرستان دیر(استان بوشهر)

کلید واژه ها:شهرستان دیر;بقاع متبرکه;امامزاده;زیارت

مقاله تجمیعی

در شهرستان دیر, بقاع متبرکه ای وجود دارد که قدمت زیادی دارند از قبیل امامزاده امیر دیوان,شاهزاده ابوالقاسم,امامزاده بی بی دولت,امامزاده سید جمال الدین,امامزاده سید ابراهیم,امامزاده سید محمد و امامزاده بی بی خاتون.هر ساله هزاران نفر از مشتاقان به زیارت این اماکن مقدس می روند. امامزاده امیر دیوان که در کوه های جاشک قرار دارد. امامزاده ابوالقاسم که در 11 کیلومتری غرب دیر واقع است.امامزاده سید جمال الدین در روستای بردستان قرار دارد.امامزاده شاه پیر غریب در شمال شرقی روستای سرمستان واقع گردیده.پیر دختر در شمال روستای بردستان و در قسمت غرب پل بردستان که به پیر دختر مشهور است.امامزاده بی بی حکیمه در محله سید صفای دیر و به فاصله 500 متری امامزاده سید صفا قرار دارد.بی بی حکیمه خواهر امامزاده سید صفا است.امامزاده سید صفا (سید شفا) در محله ای به همین نام در شرق دیر واقع است.شاهزاده محمد و خواهر ارجمندشان در دامنه و کنار چشمه در دو کیلومتری دوراهک قرار دارد.امامزاده سید ابراهیم فرزند سید جمال الدین در یکی از رواق های مسجد جامع بردستان است.

برگرفته از کتاب بندر دیر نگینی بر ساحل خلیج فارس جلد1 صفحات 413و414و415و416و417و418

نویسنده کتاب آقای عبدالحسین بحرینی نژاد و مرحوم حیدر دوراهکی

عنوان مطلب : تخت سلیمان تکاب برترین اثر باستانی ایران

کلید وازه ها : جاذبه های گردشگری ایران

روش تولید : تجمیعی

تخت سلیمان در چهل و پنج کیلومتری شمال شرق شهرستان تکاب در استان آذربایجان غربی قرار دارد.
محوطه باستانی تخت سلیمان به مساحت ۷۴ کیلومتر مربع چهارمین اثر تاریخی ایران است که در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.
تخت سلیمان و مجموعه آثار باستانی و تاریخی آن یکی از مهم ترین و مشهورترین مراکز تاریخ و تمدن ایران و جهان محسوب می شود
در این محل یکی از سه آتشکده مهم و معتبر عهد ساسانی یعنی آتشکده آذرگشسب بوده که خسرو پرویز دوم نیز کاخی در جوار آن بنا نهاده بود و ایامی از سال را در آن اقامت می کرد.
این اثر تاریخی اکنون به یکی از جاذبه‏های گردشگری ایران تبدیل شده و هرساله گردشگران ایرانی و خارجی از آن دیدن می کنند. همچنین ازهنگامی که بخشهایی از این اثرجهانی مرمت شده و در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیده، دوباره اهمیت خود را میان زرتشیان به دست آورده است.
مجموعه تخت سلیمان بر روی صفحه و تخته سنگ طبیعی به ارتفاع بیست متر از سطح دشت که عموماً از لایه های رسوبی دریاچه تشکیل شده است، قرار دارد. آثار این مجموعه تماماً داخل حصار و دیوار بیضی شکل آن که دور تا دور صفه گسترده شده، بنا شده است.
دریاچه ای که حداکثر عمق آن صد و ده متر می باشد در کنار آثار باستانی خود نمایی می کند آب این دریاچه به صورت چشمه جوشانی از طبقات تحت الارض فوران می کند و طبق محاسبه ای که انجام گرفته، در هر ثانیه صد لیتر آب از دل زمین می جوشد. آب دریاچه به وسیله دو جوی سنگی و رسوبی به بیرون از تخت جریان می یابد و اراضی زراعتی را سیراب می سازد.
در جبهه شمال غربی دریاچه ، ایوان رفیع ساسانی معروف به "ایوان خسرو" که از آجر قرمز و ملاط ساروج ساخته شده، قرار دارد.
منبع: میراث فرهنگی استان آذربایجان غربی با اندکی تغییرات

تهیه و تنظیم : جمشید غضنفری

عنوان مطلب:

یك روز برای یوش

کلید واژه ها :

یوش – سفر - خانه نیما

تولیدی، تلفیقی یا تجمیعی :

تجمیعی متن مطلب :

طراوت طبیعت روستایی در دل تاریخ

خستگی زندگی را به دركنید

جام جم آنلاین: گاهی اوقات احساس می‌كنید كلافه هستید. روزهای پشت سر هم و یكنواخت خسته‌تان كرده است و دیگر انگیزه و انرژی برای انجام كارهای همیشگی‌تان ندارید. شاید فكر می‌كنید برای رهایی از این احساس سنگین، راهی نیست جز صبر كردن تا شاید زمان آن سپری شود؛ اما نه. می‌توان تنها با گرفتن یك تصمیم ساده فضا را به نفع خود تغییر داد. تصمیم برای از اینجا رفتن، سفر و حركت.

مقصد این سفر كه می‌تواند وجودتان را از انرژی وصف ناشدنی پر كند جایی است كه با تاریخ و طبیعتی بكر در هم آمیخته شده: یكی از قدیمی‌ترین روستاهای استان مازندران. روستای یوش با قدمتی هزار ساله. حالا تنها كافی است اهل سفر باشید و بخواهید از هر آنچه چشم‌هایتان را نوازش می‌دهد، لذت ببرید.

یك روز برای یوش

اگر در استان تهران زندگی می‌كنید، كافی است یك روز تعطیلتان را برای بازدید از این روستای زیبا اختصاص دهید و اگر در استان دیگری ساكن هستید به نسبت فاصله‌تان تا استان مازندران راهی سفر شوید. این سفر مناسب افرادی است كه می‌خواهند حال و هوای سكون و روزمرگی را فراموش كنند؛ چرا كه مسیر رسیدن به مقصد مورد نظر یا همان روستای یوش همانند قدم زدن در تابلوی نقاشی باشكوهی است كه با نگاهی زیباشناسانه به تصویر كشیده شده است.

تنها یادتان باشد كه برای آغاز، آب و هوا را در نظر بگیرید و بدانید در هوای زمستانی تا رسیدن به روستای یوش، وجود زنجیر چرخ الزامی خواهد بود.

از كجا به كجا

راه دسترسی به روستای یوش 2 جاده چالوس و هراز است. افرادی كه از تهران قصد بازدید از این روستای تاریخی را دارند می‌توانند جاده چالوس را انتخاب كنند؛ چرا كه با طی حدود 125 كیلومتر، مسیر كوتاه‌تری پیش روی آنها خواهد بود.وقتی در پیچ و خم جاده چالوس راهی استان زیبای مازندران هستید، با گذر از سد كرج، روستاهای زیبای میانه راه و تونل كندوان به منطقه كوهستانی سیاه‌بیشه وارد می‌شوید. بسیاری این منطقه را با ماست‌های كیسه‌ای آویخته از سردر مغازه‌ها می‌شناسند كه در بیشتر ایام سال فضایی خنك آمیخته از مه و نم باران را دارد.

با این نشانه‌ها وقتی به منطقه سیاه‌بیشه رسیدید، بهتر است سرعت را كم كنید تا به پل زنگوله در این منطقه برسید. حالا باید كمی چشم بچرخانید تا تابلویی سبز رنگ در كناره جاده نمایان شود. 35 كیلومتر تا خانه نیما یوشیج. روستای زیبای یوش.

http://www.jamejamonline.ir/Media/images/1388/12/08/100868562141.jpg

آرامش و سكوت تا خانه نیما

وقتی كنار تابلوی سبزرنگ، سرعت كم كردید، به راهی فرعی وارد خواهید شد كه شما را از فضای آمیخته با ترافیك خودروها، دود و صدای اگزوز قدرتمند اتوبوس‌های سنگین به جاده‌ای مملو از آرامش می‌كشاند. از اینجا به بعد تا خانه نیما یوشیج، شاعر شعر نوی ایران در روستای یوش، جاده آسفالته باریك و دو طرفه‌ای كشیده شده است كه می‌توان در سكوت و آرامش آمیخته در آن با سرعت متوسط رانندگی كرد و پس از گذشت حدود یك الی یك ساعت و نیم به مقصد رسید.در یوش آنها كه ارزش اعتبار قدمت هزار ساله خاك خود را خوب می‌شناسند، به سوالات شما به زبان مازندرانی و با لهجه یوشی پاسخ می‌دهند

مدت زمان رسیدن به روستای یوش بستگی به آن دارد كه چقدر بتوانید در برابر وسوسه زیبایی‌های طبیعت اطراف مقاومت كنید، چقدر بتوانید توقف نكنید، عكس نگیرید، نفس نكشید و به تابلوی بكری كه خداوند پیش رویتان به تصویر كشیده است، زل نزنید.

عبور از كنار هم

هنگام طی جاده مارپیچ منتهی به یوش، ممكن است خودروهایی از كنارتان عبور كنند كه برای تماشای خانه تاریخی نیما یوشیج، جاده هراز را انتخاب كرده‌اند. آنها 30 كیلومتر مانده به شهرستان آمل، جاده منتهی به بلده و محل زندگی شاعر پرآوازه ایرانی را انتخاب كرده‌اند تا پس از تماشای كندوهای عسل و كوه‌های قد علم كرده، با سكوت و آرامش راهی مقصد شوند.

... و زندگانی چه هوسناك است

در این فضا به روستای یوش نزدیك و نزدیك‌تر می‌شوید. مصرع‌های بریده بریده اشعار نیما در ذهنتان می‌چرخند. دیگر به منطقه بلده وارد شده‌اید؛ جایی كه مقصد ما جزئی از آن به شمار می‌آید. حال می‌توان از دور دره‌ای گسترده و زیبا را دید كه رشته‌كوه‌های البرز گرداگرد آن را فرا گرفته است. روستای یوش دقیقاً در میانه این دره واقع شده است؛ جایی كه از شمال به كوه‌های سرنو، مازوبند و علی‌چال و از جنوب به كوه‌های سرخ‌بند و اشلی محدود می‌شود.از اینجای مسیر به بعد، بر خنكی هوا افزوده خواهد شد. آب و هوای یوش بسته به زمانی كه قصد عزیمت كرده‌اید تحت تاثیر اقلیم كوهستانی است؛ یعنی زمستان‌های سرد و بهار و تابستان‌های معتدل دارد.

لطفاً پیاده شوید

وقتی به دامنه روستا می‌رسید ناخودآگاه به دنبال تابلو و نشانه‌ای می‌گردید تا نشان دهد از چه راه و مسیری می‌توانید به خانه نیما برسید. جای نگرانی نیست. نشانه‌ها فراوانند. از هم‌اكنون می‌توانید حین رهسپار شدن به خانه نیما از سایر جاذبه‌های این روستای تاریخی بهره‌مند شوید؛ رودخانه یوش، ارتفاعات زیبا، باغ‌های میوه، چشمه‌های بالامحله، پایین‌محله و چشمه‌سر، گنبد كیاداوود، خانه‌های تاریخی میرزا مهدی‌خان و باغ شاه و بالاخره خانه نیما یوشیج.مردمان بومی این منطقه را نیز می‌توان میان كوچه‌های باریك و گذرگاه‌های تنگ این روستا دید. آنها كه ارزش اعتبار قدمت هزار ساله خاك خود را خوب می‌شناسند،می توانند به سوالات شما به زبان مازندرانی و با لهجه یوشی پاسخ دهند... اینجا محل هیچ نگرانی و اضطرابی نیست.

چند ساعتی تا بازگشت

قبل از بازگشت، نیاز است محلی برای استراحت بیابید تا اگر قصد سفر یك‌روزه كرده‌اید، انرژی دوباره كسب كنید. بنابراین چنانچه مایلید از زیبایی‌های طبیعت این تابلوی نقاشی كه در آن حضور دارید، بیشتر بهره‌مند شوید، بهتر است از كوچه باغ‌های یوش برای گستردن زیرانداز استفاده كنید و از مغازه كوچك محلی آنجا تنقلاتی بخرید.با وجود این، اگر با تنقلات راه به جایی نمی‌برید، بهتر است یوش را به سمت بلده ترك كنید تا آنجا از چند مركز پذیرایی محلی بهره‌مند شوید.

نام نویسنده و منبع مطلب :

جام جم آنلاین

آماده سازی برای تبیان:سعید سخایی

تپه میل در حدود 12 کیلومتری جنوب شرقی شهر ری به سوی ورامین و در 2 کیلومتری جنوب قلعه نو بخش کهریزک شهرستان ری بر فراز تپه ای بلند در روستای قلعه نو بقایای کاخ یا آتشکده ای واقع است که به مناسبت دو پایه بزرگ موجود از بنای قدیمی، به تپه میل مشهور گردیده است.اولین نظریه‌ای كه در مورد بقایای بنای واقع در روی تپه ذكر شده، فرضیه آتشكده بودن آن است . بر روی تخته سنگی در نزدیكی بنا نیز، این چنین نوشته شده است: "این محل كه به نام تپه میل خوانده شده بقایای آتشكده معظمی از دوره ساسانیان است" (حدود 1800 سال پیش ) هر چند به موجب پاره‌ای اسناد، ظاهرا قدمت بنا آتشکده در ری به زمان‌های پیش از زرتشت می‌رسد زیرا مورخان ری را از آن زمان‌های دیرین‌ و پیش از ظهور زرتشت شهری مذهبی و مركز مغان می‌دانسته‌اند. صحرای جنوب ری را از قدیم یزدان می‌نامیدند، به مناسبت آتشكده‌ای كه جایگاه پرستش یزدان بوده است. و آنچه از متن‌های تاریخی به دست آمده است حكایت از آن دارد كه آتشكده باستانی ری در فاصله میان ری و سیروان (در نزدیکی ری) واقع بوده است یعنی محدوده کنونی تپه میل. در تاریخ طبری آمده است: "برای ری آتشگاهی بود كه از آن قدیمی‌تر نبود". اما با حمله اسکندر آتشکده ها ویران شد و بت پرستی که ایین یونانیان بود در کشور رواج یافت و به عهد ساسانیان، دین زردشت دین رسمی اعلام شده و آتشکده ها دوباره بنا می شوند. ( آتشکده در مذهب زرتشت در حکم معابد در مذاهب دیگر بوده است). اما فرضیه كاخ بودن این بنا نیز وجود دارد. بنا خارج از پهنه ری دوران ساسانی بوده است. لذا می‌توان گفت كاخی بوده است جهت پذیرایی و استراحت در زمان شكار. این نوع كاخ در ایران دوران ساسانی متداول بوده است مثل كاخ سروستان فارس! اما احتمال آتشكده بودن بنا بسیار قوی‌تر است.معماری بنا بقایای معماری تپه میل دارای ساختاری، متشکل از گل، خشت، لاشه سنگ و گچ می باشد. طرح كلی بنا به‌صورت تالار ستونداری است كه یك قوس میانی و دو قوس در طرفین دارد. كه از یك سو به قوس میانی باز می‌شوند و ازسوی دیگر با ورودی‌های كم‌عرض‌تر به راهروی باریكی راه می‌یابند كه این راهرو حالت رواق را برای قسمت‌های اصلی دارد. جهت بنا شرقی‌غربی است كه در جبهه شرقی آن ایوانی چهار ستون مدور می‌بینیم كه در حال‌حاضر پایه‌های دو ستون آن بر پاست. متأسفانه بیشتر قسمت‌های غربی از بین رفته است. در واقع در سمت غرب فقط آثار باقی مانده است كه تا سطح بالای سقف تونل وجود داشته و بقیه از میان رفته است. مهمترین ویژگی تزیینی بنا گچبری‌هایی است كه بر روی دیوارهای تالار اصلی نقش بسته است. امروز این تكه‌های گچبری كه جدا شده‌اند در نزدیكی بنا نگهداری می‌شود. این نقش‌های زیبای گچبری به سه دسته طرح‌های هندسی، طرح‌هایی با درخت مو، دایره‌ای كه در وسط آن یك گل رز است، طرح شاخه برگدار و میوه‌دار و نقوش حیوانات تقسیم می‌شود. تخته‌ای منقش به صلیب شكسته متعلق به دوره ساسانی و "گردونه مهر" با مساحت 800 در 900 متر در اطراف بنا به دست آمده است كه به گیاهی مانند مو و برگ‌های مواج شبیه است و بخش دیگری از آثار تاریخی به دست آمده از این محوطه باستانی را شامل می شود.بنا به گفته بسیاری از كارشناسان و صاحب‌نظران میراث فرهنگی تپه میل كم از تپه آكروپولیس یونان كه هر ساله بازدیدكنندگان بسیاری را به خود جلب كرده ، ندارد .منابع جغرافیای تاریخی ری (رگا) تالیف آقای عباس قدیانیری باستان تالیف دکتر حسین کریمان

تپه چشمه علی چشمه علی تپه ای است كه چشمه ای درآن قرار دارد که انسانهای غارنشین پس از ترك زندگی غارنشینی در كنار آن مستقر شده اند. این تپه، شش هزارسال قبل محل سكونت آریایی ها بوده است. گفته می شود این منطقه از استان تهران و ساكنان آن از نخستین ساكنان شهر محسوب شده كه بعدها به شكل های مختلف در تپه دروس، قیطریه و بسیاری از نقاط استان پراكنده شدند.
نهر «سورین» یا «چشمه علی» یكی از زیباترین و قدیمی ترین آثاری است كه در ظاهر منسوب به خاندان بزرگ سورن است. (خاندان سورن، از خاندانهای بزرگ عهد اشکانیان و ساسانیان بوده است بعد از پادشاه بالاترین مناصب و مراتب، منصب سورنا بوده است). حدود 8 هزار سال پیش از اسلام ساكنان چشمه علی در میان بارویی بزرگ ساكن شدند و ری برین یا ری علیا شكل گرفت. هم اكنون دیوار بزرگی به عنوان نماد قلعه دراطراف این چشمه كشیده شده است و جلوه ای زیبا به این اثر تاریخی و گردشگری داده است.
چشمه علی كه از آن به عنوان یكی از جاذبه های فرهنگی این شهر یاد شد علاوه بر دارا بودن پتانسیل فرهنگی به خاطر وجود نشانه هایی از زندگی مردمان ایران زمین در حدود 8 هزار سال پیش، به عنوان یكی از جاذبه های گردشگری طبیعی شهر ری به شمار می رود.شایان ذکر است شهرری در دوره قاجاریه به علت دارا بودن جاذبه های زیبا برای تفریح و سیاحت یکی از تفرجگاههای مهم این دوره بود ، از اینرو فتحعلیشاه قاجار اغلب به ری و چشمه علی برای گردش و تفریح می رفت. وی در سال (1248 هجری قمری) مصادف با 1210 هجری شمسی)، دستور داد در بالای صخره چشمه علی صفحه ای را هموار و تمثال وی را با برخی از شاهزادگان منقوش و بعضی از اشعار را دور آن کتیبه کنند. که بدون شک این منظره یاد بودی از شکار هایی است که در دشت ری میکرده است.

تپه چشمه علی از سال( 1315 ـ1312هـ.ش) توسط هیأتی از نمایندگان موزه هنرهای زیبای شهر بوستون و بنیاد فرهنگی دانشگاه فیلادلفیا به سرپرستی دكتر اشمیت مورد كاوش قرار گرفت و آثاری متعلق به 7هزارسال پیش از آن به دست آمد كه برخی از آنها زینت بخش موزه های ایران و جهان است.

اگر به ری، بلوار چشمه علی و خیابان 22 بهمن گذر كردید حتماً خاطره ای زیبا برایتان به یادگار خواهد ماند.
منبع کتاب ری باستان جلد اول و دوم تالیف دکتر حسین کریمان- کتاب جغرافیای تاریخی ری(رگا) تالیف عباس قدیانی – مقاله تلفیقی

به نام خالق و دوستدار زیبایی ها عنوان یا تیتر مطلب : تالاب چغاخور پاره ای از بهشتکلید واژه ها: تالاب ،چغاخور، چهار محال و بختیاری ، گردشگریتولیدی یا تلفیقی یا تجمیعی: تلفیقیمتن مطلب: ایران دارای حدود 40 تالاب با ارزش است كه در گردهمایی سال 1349 كنوانسیون رامسر تالاب چغاخور به عنوان یك تالاب بین المللی شناخته شد .تالاب زیبای چغاخور که مساحت و اعتبار بین الملی دارد وچون نگینی مسافران محور های ارتباطی شهرکرد - خوزستان را به خود جلب می کند. این تالاب با 85 گونه گیاه و آبزی منطقه سیاحتی بکری است .هرسال بطور میانگین 2 میلیون و 400 هزار گردشگر از این تالاب دیدن می کنند و از تماشای مواهب الهی بهره می برند. موقعیت جغرافیاییتالاب بین المللی و زیبای چغاخور با مساحتی حدود 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب و ارتفاعات پربرف رشته کوه کلار ، از ارتفاعات مرکزی زاگرس در استان چهار محال و بختیاری و در 25 کیلومتری بروجن و نزدیكی شهر بلداجی استان چهارمحال و بختیاری قرار دارد .
این تالاب در مسیر جاده شهركرد - خوزستان واقع است و از شهركرد 65 كیلومتر فاصله دارد و تا شهر اصفهان نیز فاصله ای در حدود 125 کیلومتر دارد.. مساحت آبى تالاب از ۱۳۶۰ هكتار قبل از احداث سد بر روى آن تا 2300 هكتارى بعد از احداث سد و مساحت منطقه شكار ممنوع ۲۵۰۰ هكتار برآورد شده است.
مساحت حوزه تالاب نیز حدود 11 هزار و 500 هكتار است كه قسمت اعظم آن را كوه كلار در برگرفته است . طبیعت تالاب
فضای وسیع ،چشم انداز بکر و هوای لطیف ،همچنین حضور گونه های ارزشمند جانوری و گیاهی تالاب چغاخور را به یكی از قطب های مهم گردشگری در استان چهارمحال و بختیاری تبدیل کرده است.

این دریاچه در فصول سرد سال کاملاً یخ می بندد ولی در بهار تابستان هوا بسیار خنک و مفرح می باشد مرغزاری وسیع تالاب چغاخور را در بر گرفته و رشته كوه زیبای كلار با ارتفاع 3830 متر از سطح دریا مشرف بر تالاب است انعکاس زیبای طبیعت چشم نواز این ارتفاعات در آب دریاچه چشم انداز بسیار زیبایی را برای مشتاقان طبیعت فراهم می آورد.

در زمان های کم آبی 300 هکتار از وسعت تالاب سر از آب بیرون می آورد و پوشیده از علوفه می شود .
وسعت این مرغزار در ماههای اردیبهشت تا مهر كه سطح آب رو به كاهش است افزایش می یابد. نزدیكى به امامزاده حمزه على و همچنین امكان دسترسى به جاده آسفالت در كوتاهترین زمان از جمله مزایای تالاب چغاخور است .در حاشیه این تالاب بی نظیر تالاب گندمان و سولگان با ارزش های بی نظیر طبیعی و گردشگری نیز چشم نوازند .

آب و هوا و منابع تامین آبتالاب چغاخور ، آب و هوایی معتدل و زمستان های سرد دارد و از نقاط ییلاقی چهارمحال و بختیاری محسوب می‌شود .

آب این دریاچه بیشتر از نزولات جوى و همچنین چشمه ساران ارتفاعات پیرامون و از جمله چشمه اورگان و نیز آب ناشی از ذوب برف ها و یخچال های ارتفاعات کلار تأمین می گردد.
در بهترین شرایط و موقعیت بارندگی، عمق آب تالاب به 3 متر می‌رسد. پوشش گیاهیپوشش گیاهى تالاب را گونه هاى حاشیه اى، نم پسند، شناور و غوطه ور تشكیل مى دهند كه از آن جمله مى توان بید، مرغ ،جگن، پلى گونیوم، سازو وغیره را نام برد. پوشش جانوریمساحت منطقه شكار ممنوع تالاب 2500 هكتار است که 5 محیط بان ثابت و سیار در این منطقه از فعالیت غیرمجاز صیادان و شکارچیان جلوگیری می کنند .

پرندگان
از پاییز تا بهار هر سال هزاران پرنده بومی و مهاجر در این تالاب به سر می‌برند و تخم‌گذاری می‌كنند .
پرندگان مهاجر از کشورهای آسیای میانه و منطقه سیبری و شمال اروپا خود را به این تالاب می رسانند .

این تالاب زیستگاه انواع مرغابی ، غاز و اردك ، آنقوت، چنگر و انواع حواصیل، لك لك سفید ، کشیم، باکلان، فلامینگو، شكارى ها، پلوه، حواصیل، اكراس، قو، سلیم و كاكایى ها و خروس كولی است .اگرت ها ، باکلان ها و حواصیل های مهاجر ، پرندگان ماهی از 25 گونه کپور ماهیان رودخانه ای تالاب تغذیه می کنند .اردک ها ، غازها و غازنماها هم از گیاهانی که در سطح آب شناورند یا کنار ساحل می رویند ، تغذیه می کنند .همچنین این تالاب زیستگاه اردک بلوطی که از طرف اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) فهرست پرندگان دارای اهمیت جهانی قرار گرفته است نیز می باشد .
تالاب چغاخور هر سال در دو نوبت میزبان پرندگان مهاجر است . در شهریور پرندگان حین برگشت از مناطق گرمسیر به اروپا ، دو هفته در این تالاب می مانند ، همچنین در صورت مساعد بودن اوضاع آب و هوایی معمولا از آبان تا اسفند در این جا زمستانگذرانی می کنند. .

جمعیت پرندگان مهاجر در تالاب چغاخور حتی درسالهای خشکسالی روبه افزایش است و عواملی از جمله وفور مواد غذایی برای پرندگان ، نبود عامل تهدید کننده انسان و راه نیافتن فاضلاب های صنعتی به تالاب در کاهش نیافتن پرندگان مهاجر این تالاب موثر است.

خزندگان و پستانداران
از دیگر گونه هاى جانورى این منطقه مى توان به خزندگانى چون انواع مارها، بزمجه ها، لاك پشت آبزى و پستاندارانى نظیر گراز، شغال، سمورسنگى، شنگ، روباه، خرگوش، گرگ، اشاره کرد .

ماهیانگونه های ماهی موجود در این تالاب دارای ارزش ژنتیکی و کنترل بیولوزیکی ، زینتی ، مطالعاتی ، صید تجاری و غذایی هستند
ماهیهای تالاب عبارتند از ماهى گورخرى ، زرده پر، عروس و ماهیان تحمیل شده به تالاب (ماهیان غیر بومی که توسط انسان وارد تالاب و تکثیر شده است) مانند كپور ، فیتوفاك، آمور و شیرماهی .
تالاب چغاخور محل زادآوری بخشی از کپورماهیان رودخانه کارون است . ( ماهیانی که در آب های شور زیست و برای زادآوری به آب های شیرین مهاجرت می کنند ) .

تالاب چغاخور همجنین زیستگاه اختصاصی ماهیان گوره خری است . لازم به ذكر است وسعت زیستگاهى بسیار خوب و فقدان یا كم بودن منابع آلاینده، وجود گونه هاى ماهى در تالاب داراى ارزش ژنتیكى و كنترل بیولوژیكى، زیستى، مطالعاتى، صید، تجارى و غذایى، زیست گونه منحصر به فرد ماهى گورخرى (از خانواده گامبوزیا) در این تالاب را مهیا کرده است. امکانات و تسهیلات هرسال به‌طور میانگین دو میلیون و 400 هزار گردشگر از این تالاب دیدن می‌کنند. راه دسترسی آسفالته، آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی، فضای سبز، سكوی نشیمن، دسترسی به واحد اقامتی و پذیرایی، پاركینگ از امکانات مناسب برای رفاه طبیعت گردان این منطقه است.همچنین ساخت دهكده سیاحتی چغاخور در فضایی به وسعت 20 هكتار از زمینهای حاشیه تالاب از دیگر برنامه های مسئولین در جهت ایجاد رفاه بیشتر برای گردشگران می باشد.. این دهكده سیاحتی در 2 بخش عمومی و خصوصی ساخته می شود و در بخش عمومی آن بیش از 13 هكتار فضای سبز، 2/6 هكتار مسیرهای تردد و بیش از 4 هكتار فضای سرپوشیده ایجاد خواهد شد. ساخت رستوران، چایخانه، سیاه چادر، استراحتگاه مسافران، هتل و زمین ورزشی از جمله امكانات پیش بینی شده در دهكده سیاحتی چغاخور به شمار می رود. در این دهكده 173 واحد مسكونی ساخته می شود كه از این تعداد 150 پلاك به صورت ویلایی و 23 پلاك به صورت انبوه سازی خواهد بود تا در اختیار گردشگران داخلی و خارجی قرار گیرد.

راههای دسترسی راه هاى دسترسى به تالاب از طریق جاده آسفالته بروجن، ناغان و شهركرد، ناغان در ضلع شرقى و شمال غربى و راه آسفالته سرد روستاهاى حاشیه در ضلع غربى در جنوب شرقى تالاب امكان پذیر است. " طبیعت سرمایه ماست مسئولانه برخورد کنیم!" نام نویسنده : بی تا شیخ زاده منابع 1. شبکه خبری تابناک. سیر و سفر در تالاب چغاخور.مورخ: ۱۳۸۸/۱۰/۱۲. 2. روزنامه گسترش.تالاب چغاخور، ظرفیت نهفته در صنعت اکوتوریسم ایران.تاریخ چاپ: سه شنبه, 15 دی 1388. 3. سایت جامع گردشگری ایران.تالاب بین المللی و زیبای چغاخور. http://www.anobanini.ir/travel/fa/chaharmahal-b/1385/11/post_4.php#more 4. رحیمی، ابراهیم و مهدی رئیسی. تعیین میزان سرب و کادمیوم در گوشت ماهیان صید شده از تالاب جغاخور استان چهارمحال و بختیاری. مجله دامپزشكی ایران: دوره چهارم شماره 4 زمستان 1387. 5. http://www.iranview.ir 6. http://www.ibcpars.net/ibcpars00059.htm