تبیان، دستیار زندگی

سال 1311 در مجموعه شهربانی مرکز، زندانى با عنوان توقیف­گاه ساخته ­شد. در همان سال دستور ساخت زندانى که در حال حاضر موزه عبرت است، صادر گردید. طراحی و نظارت این زندان را آلمانی­ها به کمک معماران داخلی بر عهده داشتند. این زندان از طراحی بسیار پیچیده و مخوفی برخوردار است. قرینه سازی یکی از اصولی­ترین امور فنی آن است؛ به گونه­ای که ساختمان را دارای چندین لایه حفاظتی کرده تا امکان فرار از آن­جا را به صفر برساند. هنگام مرمت ساختمان جهت بازسازی برای موزه عبرت یکی از کارگران حدود سه ساعت در این ساختمان گم شد، چون نمی­دانست کجا باید برود. آرى! این مکان دقیقاً برای زندان ساخته شده است. سال 1316 زندان و شکنجه­گاه یاد شده (موزه عبرت کنونی) به بهره برداری ­رسید. سال 1320 رضاشاه از حکومت عزل گردید، و محمدرضا در رأس حکومت قرار ­گرفت. از سال1320 تا 1332 محمدرضا شاه یک سازمان مخفی و مخوف به اسم کوک داشت که تقریباً همان کار پلیس مخفی رضاشاه را انجام می­داد.

پس از سقوط دولت مصدق, آمریکایی­ها تصمیم گرفتند ایران را به عنوان پایگاه خود در خاورمیانه حفظ کنند. در همین راستا, ضداطلاعات ارتش (رکن 2 آمریکایی­ه) را راه اندازی ­کردند؛ پس از آن نیز به فکر تأسیس دستگاه امنیتی افتادند. با اعزام 10 مستشار آمریکایی به ایران طراحی دستگاه امنیتی عملی شد. اسفندماه 1335 سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) تأسیس گردید. لایحه تأسیس ساواک از سوی دربارشاه به مجلس وقت ارسال شد. این لایحه بدون مخالفت و هیچ­گونه تغییر به تصویب مجلس وقت ­رسید.