تبیان، دستیار زندگی

به نام خدا

سلام

 

سکوت یعنی چه؟چرا علی ع سکوت کرد؟ولی امام حسین ع قیام کرد؟؟!!!

در چه مواقعی سکوت کنیم ؟؟؟؟

 

در این باره بیشتر اطلاعات کسب کنیم ...

منتظر همراهی شما خوبان هستم .

یاعلی مدد

 

 

به نام خدا

سلام

سکوت برای حفظ نظام جامعه اسلامی

امام علی علیه السلام در نامهای که به مردم مصر نوشته است، به این مطلب اشاره میکند و میفرماید:

أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بَعَثَ مُحَمَّداً صلی الله علیه وآله نَذِیراً لِلْعَالَمِینَ، وَمُهَیْمِناً عَلَی الْمُرْسَلِینَ.

فَلَمَّا مَضَی علیه السلام تَنَازَعَ الْمُسْلِمُونَ الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ. فَوَ اللَّهِ مَا کَانَ یُلْقَی فِی رُوعِی، وَلَا یَخْطُرُ بِبَالِی، أَنَّ الْعَرَبَ تُزْعِجُ هذَا الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ صلی الله علیه وآله عَنْ أَهْلِ بَیْتِهِ، وَلَا أَنَّهُمْ مُنَحُّوهُ عَنِّی مِنْ بَعْدِهِ! فَمَا رَاعَنِی إِلَّا انْثِیَالُ النَّاسِ عَلَی فُلَانٍ یُبَایِعُونَهُ.

فَأَمْسَکْتُ یَدِی حَتَّی رَأَیْتُ رَاجِعَةَ النَّاسِ قَدْ رَجَعَتْ عَنِ الْإِسْلَامِ، یَدْعُونَ إِلَی مَحْقِ دِینِ مُحَمَّدٍ - صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ - فَخَشِیتُ إِنْ لَمْ أَنْصُرِ الْإِسْلَامَ وَأَهْلَهُ أَنْ أَرَی فِیهِ ثَلْماً أَوْ هَدْماً، تَکُونُ الْمُصِیبَةُ بِهِ عَلَیَّ أَعْظَمَ مِنْ فَوْتِ وِلَایَتِکُمُ الَّتِی إِنَّمَا هِیَ مَتَاعُ أَیَّامٍ قَلَائِلَ، یَزُولُ مِنْهَا مَا کَانَ، کَمَا یَزُولُ السَّرَابُ، أَوْ کَمَا یَتَقَشَّعُ السَّحَابُ؛

فَنَهَضْتُ فِی تِلْکَ الْأَحْدَاثِ حَتَّی زَاحَ الْبَاطِلُ وَزَهَقَ، وَاطْمَأَنَّ الدِّینُ وَتَنَهْنَهَ.

«پس از یاد خدا و درود! خداوند سبحان محمّد صلی الله علیه وآله را فرستاد تا بیم دهنده جهانیان، و گواه پیامبران پیش از خود باشد، آنگاه که پیامبر صلی الله علیه وآله به سوی خدا رفت، مسلمانان پس از وی در کار حکومت با یکدیگر درگیر شدند،

در فکرم میگذشت، و در نه خاطرم میآمد که عرب خلافت را پس از رسول خدا صلی الله علیه وآله از اهل بیت او بگرداند، یا مرا پس از وی از عهدهدار شدن حکومت باز دارند، تنها چیزی که نگرانم کرد شتافتن مردم به سوی فلان شخص بود که با او بیعت کردند.

آنجا که دیدم گروهی از اسلام بازگشته، میخواهند دین محمد صلی الله علیه وآله را نابود سازند، پس ترسیدم که اگر اسلام و طرفدارانش را یاری نکنم، رخنهای در آن بینم یا شاهد نابودی آن باشم، که مصیبت آن بر من سختتر از رها کردن حکومت بر شماست، که کالای چند روزه دنیاست، به زودی ایّام آن میگذرد چنانکه سراب ناپدید شود، یا چونان پارههای ابر که زود پراکنده میگردد.

پس در میان آن آشوب و غوغا بپا خواستم تا آن که باطل از میان رفت، و دین استقرار یافته، آرام شد.»

نامه 62 نهج البلاغه

به نام خدا

سلام

سکوت برای حفظ وحدت

امام علی علیه السلام در یکی از سخنرانیها به برخی از علل و عوامل سکوت خود اشاره میفرماید:

فَإنْ أَقُلْ یَقُولُوا: حَرَصَ عَلَی الْمُلْکِ، وَإِنْ أَسْکُتْ یَقُولُوا: جَزِعَ مِنَ الْمَوْتِ! هَیْهَاتَ بَعْدَ اللَّتَیَّا وَالَّتِی! وَاللَّهِ لَابْنُ أَبِی طَالِبٍ آنَسُ بالْمَوْتِ مِنَ الطِّفْلِ بِثَدْیِ أُمِّهِ، بَلِ انْدَمَجْتُ عَلَی مَکْنُونِ عِلْمٍ لَوْ بُحْتُ بِهِ لَاضْطَرَبْتُمُ اضْطِرَابَ الْأَرْشِیَةِ فِی الطَّوِیِّ الْبَعِیدَةِ!

در شرائطی قرار دارم که اگر سخن بگویم، میگویند بر حکومت حریص است، و اگر خاموش باشم، میگویند: از مرگ ترسید!!

هرگز! من و ترس از مرگ؟! پس از آن همه جنگها و حوادث ناگوار؟!

سوگند به خدا، اُنس و علاقه فرزند ابیطالب به مرگ در راه خدا، از علاقه طفل به پستان مادر بیشتر است، اینکه سکوت برگزیدم، از علوم و حوادث پنهانی، آگاهی دارم که اگر باز گویم مضطرب میگردید، چون لرزیدن ریسمان در چاههای عمیق!!.

خطبه 5 نهج البلاغه

به نام خدا

سلام

سکوت به مقتضای مصلحت اسلام

باری، امیرالمومنین علی (ع) در مواضع مختلف نهجالبلاغه از خود، از جنگهایی که در معیت پیامبر (ص) داشتهاند و از اندوهها و احوال تلخی که بر ایشان گذشته، سخن گفتهاند. یکی از آن موارد در خطبهی شقشقیه است.

این خطبه قاعدتا نباید خطبهی عمومی باشد. بلکه میباید از بیانات نسبتا خصوصی ایشان در جمع پارهای از دوستان محرم و نزدیک باشد. چرا که آنچنان که از تاریخ میدانیم، مشی و داب امیرالمومنین (ع) این نبوده است که در ملا عام و در حضور عموم در باب خلافت و سیاست سخن آشکاری در مخالفت بگویند. ایشان در آن خطبه در بیان احوال خود میفرماید:

من کسی هستم که سیل معارف از من فرو میریزد و هیچ پرندهای نمیتواند به آن قلهای برسد که من بر آن جا دارم.

سپس توضیح میدهند که:

وضعیتی که پیش آمد مرا به تامل واداشت: آیا با دست بریده حمله کنم؟ یا با اندوهی عمیق بنشینم و صبر کنم؟ دیدم که صبر کردن خردمندانه تر است. نشستم و صبر کردم. سخن نگفتم و اقدامی هم نکردم.

به نام خدا

سلام

سکوت پر معنی

جای گفت و گو نیست که رحلت پیامبر گرامی (ص) جامعهی اسلامی و خاندان رسالت را با بحران عجیبی روبروساخت و هر لحظه بیم آن میرفت که آتش جنگ داخلی میان مسلمانان بر سر موضوع خلافت و فرمانروایی شعله ورشود و سرانجام جامعهی اسلامی به انحلال گراید و قبایل عرب تازه مسلمان به عصر جاهلیت و بت پرستی بازگردند.

نهضت اسلام، نهضت جوان و نهال نوبنیادی بود که هنوز ریشههای آن در دلها رسوخ نکرده و اکثریت قابل ملاحظهای از مردم آن را از صمیم دل نپذیرفته بودند. هنوز حضرت علی (ع) و بسیاری از یاران با وفای پیامبر (ص) از تغسیل و تدفین پیامبر فارغ نشده بودند که دو گروه از اصحاب مدعی خلافت شدند و جار و جنجال بسیاری به راهانداختند.

به نام خدا

سلام

این دو گروه عبارت بودند از:

1- انصار، به ویژه تیره خزرج، که پیش از مهاجران در محلی به نام سقیفهی بنی ساعده دور هم گردآمدند و تصمیم گرفتند که زمام کار را به سعد بن عباده رئیس خزرجیان بسپارند و او را جانشین پیامبر سازند. ولی چون در میان تیرههای انصار وحدت کلمه نبود و هنوز کینههای دیرینهی میان قبایل انصار، مخصوصاً تیرههای اوس و خزرج، به کلی فراموش نشده بود، جبههی انصار در صحنهی مبارزه با مخالفت داخلی روبرو شد و اوسیان با پیشوایی سعد کحه از خزرج بود مخالفت نمودند و نه تنها او را در این راه یاری نکردند بلکه ابراز تمایل کردند که زمام کار را فردی از مهاجران به دست بگیرد.

2- مهاجران و در رأس آنان ابوبکر و همفکران او. این گروه، با اینکه در انجمن سقیفه در اقلیت کامل بودند، ولی به علتی که اشاره شد توانستند آرایی برای ابوبکر

گرد آورند و سرانجام پیروزمندانه از انجمن سقیفه بیرون آیند و در نیمه راه تا مسجد نیز آراء و طرفدارانی پیدا کنند و ابوبکر، به عنوان خلیفهی پیامبر، بر منبر رسول خدا (ص) قرار گیرد و مردم را برای بیعت و اطاعت دعوت کند.

به نام خدا

سلام

سکوت تلخ

سومین بخش از مسائل مربوط به خلافت که در نهجالبلاغه انعکاس یافته است مسأله سکوت و مدارای آنحضرت و فلسفه آن است.

مقصود از سکوت، ترک قیام و دست نزدن به شمشیر است، و الا چنانکه قبلا گفتها یم، علی از طرح دعوی خود و مطالبه آن و از تظلم در هر فرصت مناسب خودداری نکرد.

علی از این سکوت به تلخی یاد میکند و آنرا جانکاه و مرارتبار میخواند:

«و اغضیت علی القذی و شربت علی الشجی و صبرت علی اخذ الکظم و علی امر من طعم العلقم».

خار در چشمم بود و چشمها را بر هم نهادم، استخوان در گلویمگیر کرده بود و نوشیدم، گلویم فشرده میشد و تلختر از حنظل در کامم ریخته بود و صبر کردم.

به نام خدا

سلام

منطقی ترین سکوت

علی ع خود تصریح میکند که سکوت من حساب شده بود؛ من از دو راه آنرا که به مصلحت نزدیکتر بود انتخاب کردم:

«و طفقت ارتإی بین ان اصول بید جذاء او اصبر علی طخیة عمیاء، یهرم فیها الکبیر و یشیب فیها الصغیر و یکدح فیها مؤمن حتی یلقی ربه، فرأیت ان الصبر علی هاتا احجی فصبرت و فی العین قذی و فی الحلق شجی».

در اندیشه فرو رفتم که در میان دو راه کدام را برگزینم؟ آیا با کوته دستی قیام کنم یا بر تاریکیای کور صبر کنم، تاریکیی که بزرگسال در آن فرتوت میشود و تازه سال پیر میگردد و مؤمن در تلاشی سخت تا آخرین نفس واقع میشود، دیدم صبر بر همین حالت طاقتفرسا عاقلانهتر است پس صبر کردم در حالیکه خاری در چشم و استخوانی در گلویم بود.

.

به نام خدا

سلام

سکوت جاهل

لَوْ سَکَتَ مَنْ لا یَعْلَمُ سَقَطَ الاِْخْتِلافُ.

اگر نادان سکوت کند، اختلاف از میان برخیزد.

بحار الانوار ج 2 ص 122

.

به نام خدا

سلام

سکوت و سخن نابجا

لاَ خَیْرَ فِی الصَّمْتِ عَنِ الْحُکْمِ کَمَا أَنَّهُ لاَ خَیْرَ فِی الْقَوْلِ بِالْجَهْلِ.

.نهج البلاغه ح 463ص 1302

نه سکوت از بیان حق، خوب است و نه سخن گفتن جاهلانه.

سلام گلهای خوبم 

بحث جالب و قشنگیه

من هم در حال مطالعه کتاب سیری در نهج البلاغه شهید مطهری هستم

میتونی از این کتاب هم کمک بگیری

این قسمت رو ببینید چقدر قشنگ توضیح داده این  استاد بزرگوار 

مردی را در نظر بگیرید كه مجسمه شجاعت و شهامت و غیرت‏
است ، هرگز به دشمن پشت نكرده و پشت دلاوران از بیمش می‏لرزد ، اوضاع و
احوالی پیش می‏آید كه مردمی سیاست پیشه از موقع حساس استفاده می‏كنند و
كار را بر او تنگ می‏گیرند تا آنجا كه همسر بسیار عزیزش مورد اهانت‏
قرار می‏گیرد و او خشمگین وارد

183

خانه می‏شود و با جمله‏هائی كه كوه را از جا می‏كند شوهر غیور خود را مورد
عتاب قرار می‏دهد و می‏گوید :
پسر ابو طالب چرا به گوشه خانه خزیده‏ای ؟ تو همانی كه شجاعان از بیم‏
تو خواب نداشتند اكنون در برابر مردمی ضعیف سستی نشان می‏دهی ، ایكاش‏
مرده بودم و چنین روزی را نمی‏دیدم .
علی خشمگین از ماجراها از طرف همسری كه بی‏نهایت او را عزیز می‏دارد
این چنین تهییج می‏شود ، این چه قدرتی است كه علی را از جا نمی‏كند ، پس‏
از استماع سخنان زهرا با نرمی او را آرام می‏كند كه : نه ، من فرقی‏
نكرده‏ام ، من همانم كه بودم ، مصلحت چیز دیگر است تا آنجا كه زهرا را
قانع می‏كند و از زبان زهرا می‏شنود : « حسبی الله و نعم الوكیل » .
ابن ابی الحدید در ذیل خطبه 215 این داستان معروف را نقل می‏كند :
روزی فاطمه سلام الله علیها علی ( ع ) را دعوت به قیام می‏كرد ، در همین‏
حال فریاد موذن بلند شد كه اشهد ان محمد رسول الله علی ( ع ) به زهرا
فرمود آیا دوست داری این فریاد خاموش شود ؟ فرمود : نه ، فرمود سخن من‏
جز این نیست

دو موقف ممتاز

علی ( ع ) در كلمات خود به دو موقف خطیر در دو مورد اشاره می‏كند و
موقف خود را در این دو مورد ، ممتاز و منحصر به فرد می‏خواند یعنی او در
هر یك از این دو مورد خطیر تصمیمی گرفته كه كمتر كسی در جهان در چنان‏
شرائطی می‏تواند چنان تصمیمی بگیرد . علی در یكی از این دو مورد حساس‏
سكوت كرده است و در دیگری قیام ، سكوتی شكوهمند و قیامی شكوهمندتر ،
موقف سكوت علی همین است كه شرح دادیم .
سكوت و مدارا در برخی شرائط بیش از قیامهای خونین نیرو و قدرت تملك‏
نفس می‏خواهد . مردی را در نظر بگیرید كه مجسمه شجاعت و شهامت و غیرت‏
است ، هرگز به دشمن پشت نكرده و پشت دلاوران از بیمش می‏لرزد ، اوضاع و
احوالی پیش می‏آید كه مردمی سیاست پیشه از موقع حساس استفاده می‏كنند و
كار را بر او تنگ می‏گیرند تا آنجا كه همسر بسیار عزیزش مورد اهانت‏
قرار می‏گیرد و او خشمگین وارد

183

خانه می‏شود و با جمله‏هائی كه كوه را از جا می‏كند شوهر غیور خود را مورد
عتاب قرار می‏دهد و می‏گوید :
پسر ابو طالب چرا به گوشه خانه خزیده‏ای ؟ تو همانی كه شجاعان از بیم‏
تو خواب نداشتند اكنون در برابر مردمی ضعیف سستی نشان می‏دهی ، ایكاش‏
مرده بودم و چنین روزی را نمی‏دیدم .
علی خشمگین از ماجراها از طرف همسری كه بی‏نهایت او را عزیز می‏دارد
این چنین تهییج می‏شود ، این چه قدرتی است كه علی را از جا نمی‏كند ، پس‏
از استماع سخنان زهرا با نرمی او را آرام می‏كند كه : نه ، من فرقی‏
نكرده‏ام ، من همانم كه بودم ، مصلحت چیز دیگر است تا آنجا كه زهرا را
قانع می‏كند و از زبان زهرا می‏شنود : « حسبی الله و نعم الوكیل » .
ابن ابی الحدید در ذیل خطبه 215 این داستان معروف را نقل می‏كند :
روزی فاطمه سلام الله علیها علی ( ع ) را دعوت به قیام می‏كرد ، در همین‏
حال فریاد موذن بلند شد كه اشهد ان محمد رسول الله علی ( ع ) به زهرا
فرمود آیا دوست داری این فریاد خاموش شود ؟ فرمود : نه ، فرمود سخن من‏
جز این نیست .
اما قیام شكوهمند و منحصر به فرد علی كه به آن می‏بالد و می‏گوید احدی‏
دیگر جرات چنین كاری را نداشت .

184

قیام در برابر خوارج بود .
" « فانا فقات عین الفتنه و لم یكن لیجترا علیها احد غیری بعد ان ماج‏
غیهبها و اشتد كلبها » " .
تنها من بودم كه چشم این فتنه را در آوردم ، احدی غیر از من جرات بر
چنین اقدامی نداشت ، هنگامی دست به چنین اقدامی زدم كه موج تاریكی و
شبهه ناكی آن بالا گرفته هاری آن فزونی یافته بود .
تقوای ظاهری خوارج طوری بود كه هر مؤمن نافذ الایمانی را به تردید وا
می‏داشت ، جوی تاریك و مبهم ، و فضائی پر از شك و دو دلی به وجود آمده‏
بود . آنان دوازده هزار نفر بودند كه از سجده زیاد پیشانیشان و
سرزانوهاشان پینه بسته بود ، زاهدانه می‏خوردند و زاهدانه می‏پوشیدند و
زاهدانه زندگی می‏كردند . زبانشان همواره به ذكر خدا جاری بود ، اما روح‏
اسلام را نمی‏شناختند و ثقافت اسلامی نداشتند ، همه كسریها را با فشار بر
روی ركوع و سجود می‏خواستند جبران كنند . تنگ نظر ، ظاهر پرست ، جاهل و
جامد بودند و سدی بزرگ در برابر اسلام .
علی به عنوان یك افتخار بزرگ می‏فرماید : این من بودم كه خطر بزرگی را
كه از ناحیه این خشكه مقدسان متوجه شده بود درك كردم ، پیشانیهای پینه‏
بسته اینها و جامه‏های زاهدانه و زبانهای دائم الذكرشان نتوانست چشم‏
بصیرت مرا كور كند ، من بودم كه دانستم اگر اینها پا بگیرند چنان اسلام‏
را به

185

جمود و تقشر و تحجر و ظاهر گرائی خواهند كشاند كه دیگر كمر اسلام راست‏
نشود .
آری این افتخار تنها نصیب پسر ابوطالب شد ، كدام روح نیرومند است كه‏
در مقابل قیافه‏های آنچنان حق به جانب تكان نخورد ؟ و كدام بازو است كه‏
برای فرود آمدن بر فرق اینها بالا رود و نلرزد ؟ !

186