تبیان، دستیار زندگی

بسم الله الرحمن الرحیم

با عرض ادب و احترام خدمت تمام تبیانیهای عزیز

من یک سوال هستش که خیلی فکرمو مشغول کرده اونم اینه که شیطان جن بود یا فرشته؟!!!

در قران دو آیه هست که در یکی میگه شیطان جنه در اون یکی میگه فرشته است.

در اینجا این دو آیه رو براتون میزارم:

سوره اعراف آیه 11 : " ... آن گاه به (( فرشتگان )) گفتیم که بر آدم سجده برید. همگی سجده برند مگر (( ابلیس )) که از سجده کنندگان نبود."
سوره کهف آیه 50 : " و چنین بود که به (( فرشتگان )) گفتیم بر آدم سجده برید. همه سجده برند مگر (( ابلیس )) که از (( جنیان )) بود و از (( این فرمان پروردگارش سرپیچی کرد )) ... "

در یک آیه ابلیس جزو فرشتگان محسوب می شه در آیه ی دیگه ابلیس جزو جنیان محسوب می شه !!! حتی اگر هم قبول کنیم که طبق آیات و روایات و نظر علما بالاخره ابلیس از جنیان بوده... پس سجده نکردن ابلیس چطور سرپیچی از فرمان خدا محسوب می شه؟؟ خداوند خیلی واضح در هر دو آیه به (( فرشتگان )) دستور سجده می ده... خوب چه دخلی به ابلیس داره؟؟!!!

سلام

شیطان نام عامی است كه در منابع دینی ما بر موجوداتی اطلاق می شود كه باعث گمراهی و یا ایجاد شر در عالم می شوند.[1] در این میانه البته شیطان بر موجودی خاص نیز گفته می شود. كه نام حقیقی او ابلیس می باشد.[2]

 بنابر آنچه كه در آیات قرآن و روایات اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ آمده است، ابلیس از آتش خلق شده[3] و از جنس جنیّان است.[4]

وی به علت عبادتی كه انجام داده بود داخل در صف ملائكه بود و چنانكه از برخی روایات برمی آید، بیش از شش هزار سال عبادت كرده بود و به تعبیر روایت معلوم نیست كه این سالها از سنخ سالهای این دنیا بوده و یا سالهای آخرت.[5]

در واقع او با عبادت خود توانسته بود خود را به مقام ملائكه مقرب الهی برساند. و چنان كه علامه طباطبایی از آیة 30 سورة بقره استفاده می كنند، این مقام مقام قدس بوده است.[6]

البته بر این اساس كه در قرآن كریم تعبیر «و كان من الكافرین» آمده است، یعنی او از كافران بود برخی نتیجه گرفته اند كه شیطان قبل از تمرد از فرمان الهی، كافر بود و با این نافرمانی كفر او آشكار گردید، و در واقع او به حسب ظاهری در صف ملائكه قرار داشته است،

نه آن كه واقعاً به مقام قرب الهی رسیده باشد

كه در این زمینه روایتی نیز از امام صادق ـ علیه السّلام ـ نقل شده است.[7]

به هر حال در داستان خلقت حضرت آدم ـ علیه السّلام ـ ، شیطان از دستور خداوند متعال مبنی بر سجده بر آدم سرپیچی كرد. وی خلقت خویش را با آدم مقایسه كرده و برتری خود را نتیجه گرفت.[8]

 در چند آیه قرآن كریم صفت كِبر، علت اصلی این عصیان معرفی شده است.[9]

پس با این سركشی شیطان از مقام پیشین خود سقوط كرده و از درگاه الهی رانده شد، و صفت رجیم را تا ابد با نام خود همراه كرد.[10]

در خطبه قاسعه كه خطبه 192 نهج البلاغه است نیز حضرت امیر به شیطان و میزان قدرت او فرمایشاتی دارند و تصریح می كنند كه گاهی شیطان تا جایی در انسان نفوذ می كند كه، با چشم او می بیند و با زبان او سخن می گوید.
آنچه ذكر شد بخشی از قدرتی است كه شیطان در راه گمراه كردن انسان ها با خود دارد و با تفحص بیشتر در روایات و كتب تفسیری می توان زوایای دیگری از قدرت شیطان را جستجو كرد. با توجه به این كه شیطان از جنس جن می باشد. می توان بخشی از قدرت او را ناشی از همین عامل دانست.

 چرا كه جنیّان با بسیاری از محدودیت های مادی كه انسان ها با آن رو به رو هستند، مشكلی ندارند.

1-طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، مؤسسة مطبوعاتی اسماعیلیان قم، 1371، ج 7، ص 321، ج 14، ص 221.
[2] . همان.
[3] . سورة اعراف، 12 و سورة ص آیة 76.
[4] . سورة كهف، آیة 50.
[5] . ری شهری، محمد، میزان الحكمة، دارالحدیث، بیروت، ج 4، ص 1450، حدیث 9365.
[6] . طباطبایی، همان، ج 8، ص 23.
[7] . همان، ص 59.
[8] . سورة اعراف، آیة 12، سورة ص، آیة 76.
[9] . كلمه استكبر در آیات 34 بقره و نیز آیة 74، سورة ص، كلمه تتكبر در آیة 13، سورة اعراف آمده است.
[10] . سورة ص، آیة 74.

* یا حقّ *

سلام خدمت شما برادر گرامی.

مفسّران درباره ی جن یا فرشته بودن شیطان بر دو نظرند.امّا آنچه به عنوان رأی امامیه(شیعیان) شهرت یافته،«جن بودن شیطان »است و شیخ مفید(رحمة الله علیه)و همفکران وی برای آن چند دلیل آورده اند:

1-تصریح خود قرآن:

* کان مِن الجِنّ فَفَسق عَن أمر رَبّهِ *

(و او از جنّیان بود پس از فرمان پروردگارش سر باز زد)

(50/کهف)

شکّی نیست که «کان»در این آیه به معنای «صار»(گردیدن)نیست(بر خلاف آنچه شیخ طوسی رحمة الله علیه می داند)

2-خداوند احکامی را برای نوع جن قرار داده که هیچ یک از آنها برای نوع فرشته قرار داده نشده است.نظیر همسانی با انسان و هم ردیف شدن او در آیاتی مانند آیه ی 56/سوره ی مبارکه ی ذاریات یا آیه ی 13/سوره ی مبارکه ی الرّحمن،برخورداری از زاد و ولد،تقسیم جن به دو طایفه ی مؤمن و کافر.(پس نمی توان جن را حتّی طایفه ای از فرشتگان شمرد).

3-آثاری که ویژه ی فرشتگان است و در جن وجود ندارد،نظیر ویژگی عصمت.

کوتاه سخن اینکه شیطان از جنّیان بود و به سبب عبادات زیادش کم کم در ردیف فرشتگان قرار گرفت،ولی او هرگز از جنس فرشتگان نبود.چرا که خودش خطاب به خدا گفت:"من از آتشم" و خوب می دانیم که فرشته از آتش نیست و این جن است که جنسش از آتش می باشد.

با سپاس

سلام،طبق مطالعاتی که من داشته ام در این باره فهمیدم که شیطان در اصل جن بوده  است و پس از دستوری که به فرشتگان داده میشود برای نابودی جنیان،فرشتگان با انها به جنگ می پردازند،عده ی زیادی از انها کشته میشوند وعده ای از ان ها به عنوان اسیر  به عرش برده میشوند که شیطان یکی از انها بوده است او در انجا بسان فرشتگان  اموزش می بیند  و به مقامات خوبی هم میرسدتا جایی که مجلس درس داشته و در مجلس درس او انقدر فرشته می امده که شمارش ان فقط برای خدای بزرگ ممکن بوده است و پس از این در جریان سجده به حضرت ادم از درگاه ایزدی رانده می شود.

درود

از جهت دیگری هم می تونیم بگیم شیطان از جن بوده! خب مگه فرضته ها نیکی و پاکی خالص نیستن و مقام عصمت برخوردار نیستن؟ یعنی فرشته ها تماما فقط طاعت خداوند هستند و اختیار گناه ندارند! در نتیجهع اگه شیطان از فرضتگان بود نمی تونست از دستور خداوند سرپیچی کنه....

بسم الله الرحمن الرحیم

با عرض سلام خدمت تمام دوستان گرامی

دوستان مثل اینکه خوب منظور من رو متوجه نشدند.

من در بالا گفتم که اگه میگین شیطان جن بوده که شکی درش نیست منم میگم جنه پس چرا خدا نگفته که هم جنیان هم فرشتگان بر آدم سجده ببرند و فقط گفته فرشتگان سجده کنند بعد هم شیطان مورد مواخذه قرار گرفته که چرا مثل فرشتگان سجده نکرده انسان رو مگه خدا به غیر از گروه فرشتگان گروه دیگری رو مشخص کرده در آیات بالا؟!!!

مثلاً تا من به فلانی نگم یک کاری رو بکن اون از کجا میخواد بفهمه که من کارش دارم و میخوام ازش تا اون کار من رو انجام بده؟!!!

منظور من اینه که خدا تست هوش میخواسته از شیطان بگیره یا تفسیر این آیه شامل هم گروه جن و هم گروه فرشته میشه؟

با سلام. بحث خیلی جالبی بود.به نظر من ابلیس می تونه جن باشه.چون من از بچگی شنیدم که فرشته ها خوبن.اما ابلیس ....

نمیدونم.شاید هم فرشته بود.اگه متوجه شدین به من هم بگین.

منکه میگم ابلیس جن بود ولی به خاطر عبادتهاش هم مقام ملائک شده بود و در آخر هم که از درگاه خدا و از قرب خدا رانده شد که اونم به خاطر سرپیچی از فرمان خدا (سجده نکردن بر آدم)

سلام؛

پیروِ «مثلاً تا من به فلانی نگم یک کاری رو بکن اون از کجا میخواد بفهمه که من کارش دارم و میخوام ازش تا اون کار من رو انجام بده؟!!! »

خطاب امر به ابلیس هم بود، ... و او سر باز زد

• 34بقرة :أبی و استکبر
• 12اعراف: قال ما منعک الا تسجد اذ أمرتک
• 50کهف: ففسق عن أمر ربه
• 116طه:    أبی
• 31حجر: أَبى‏ أَنْ يَكُونَ مَعَ السَّاجِدينَ

خود ابلیس متوجه بود کی به کیه... از قبل برای کار خودش توجیه داشت ؛ متوجه بود و عمداً سر باز زد... ابلیس از سجده بر خدا لآدم (برای؛ به خاطر آدم) إبا کرد... اونو تحقیر کرد، سجده رو...امر الهی رو...

کم هم نیاورد...

• 12أعراف: انا خیر منه (کجایی خدا!؟ من صد رحمت بهش دارم...)
• 61إسراء: أأسجد لمن خلقت طیناً ( یه مشت گرد و خاک بی خاصیت... اون وقت من بیفتم به پاش؟! )
• 62إسراء: أرأیتک هذا الذی کرمت علیّ ( بگو ببینم چی داره که من ندارم؟! زود باش دیگه...)
• 33حجر: لَمْ أَكُنْ لِأَسْجُدَ لِبَشَرٍ خَلَقْتَهُ مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ ( ببین ... من کسی نیستم که واسه یه سیاه بوگندو حتی سر خم کنم. )

این قدر شوکه شده بود ... هیچ خط و نشونم نکشید...

· 16أعراف: فبما أغویتنی لأقعدن لهم صراطک المستقیم ( حالا که زور میگی ، حقمو که خوردی ... سر راه در کمینشون می شینم ... منتظرم تا به هم برسیم...)

· 17أعراف: لآتینهم من بین أیدیهم و من خلفهم و عن أیمانهم و عن شمائلهم ( همچین کلافه شون کنم ... خیال کردی)

· 62إسراء: لأحتکنّ ذریّته ( می زنم نابودشون می کنم ... وایسا)

واضحه که شیطون جن بود:

· الحجر30و31: فَسَجَدَ الْمَلائِكَةُ كُلُّهُمْ أَجْمَعُونَ إِلاَّ إِبْليسَ ...

· الکهف50: ... فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ كانَ مِنَ الْجِن ...

یا اینجوری بگیم:

· 1. الف- الحجر 27: وَ الْجَانَّ خَلَقْناهُ مِنْ قَبْلُ مِنْ نارِ السَّمُومِ

ب- الرّحمن15: وَ خَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مارِجٍ مِنْ نارٍ

2.[قال إبلیس:] الف- الأعراف12: ... خَلَقتَنی مِن نارٍ ...

ب- ص76: ... خَلَقتَنی مِن نارٍ ...

حدیث ¹:

امام صادق علیه السّلام می فرمایند:

ملائکه قبل از داستان حضرت آدم - علیه السّلام – ابلیس را از جنس خود می پنداشتند ( گمان می کردند که او نیز در شمار ملائکه قرار دارد ) ولی خدای تعالی او را می شناخت و با تحریک حمیّت و عصبیّت او، آن چه را که در نفس او پنهان بود، آشکار ساخت و در نتیجه صراحتاً گفت « (من از او بهترم) مرا از آتش و او را از گِل آفریدی » ² .³

کلاً اینجوری بود...:

أعوذ بالله من الشَّیطان الرجیم

---

1. ذیل آیه12 سوره أعراف؛ نقل از تفسیر روایی رضوان [؛ تفسیر، تأویل و شأن نزول آیات در پرتو روایات، سید جواد رضوی، گروه فرهنگی قدسیان، انتشارات پارسایان.] ، ص152.

2. العیّاشی، ج 2، ص 9، ح 5.

3. و فی العیّاشی عن داود بن فرقد عن ابی عبد الله - علیه السّلام – قال: إنّ الملائکة کانوا یحسبون أنّ إبلیس منهم و کان فی علم الله أنه لیس منهم فاستخرج الله ما فی نفسه بالحمیّة فقال: « خَلَقتَنی مِن نارٍ و خَلَقتَه مِن طینٍ ».

در تفسیر عیّاشی از داود بن فرقد از امام صادق - علیه السّلام - روایت کرده که فرمود: ...

السلام؛

شاید اینم به درد بخوره...

پیشنهاد می کنم ً هر سؤالی دارید یه سری به تفاسیر بزنید -اونایی رو که نزدید- حتماً جواب می گیرید؛ تفاسیری مثل المیزان فی تفسیر القرآن از علامه طباطبایی؛ تفسیر نور آقای قرائتی؛ تفسیر نمونه زیر نظر آقای مکارم -حفظه الله-؛ تفسیر تسنیم آیت آلله جوادی آملی و غیر اون. من همه رو با هم تو یه مجموعه در حد 50 مگی اخیراً دانلود کردم به اضافه تفاسیر حضرت امام و شهید مطهری و یه تفسیر دیگه،  روی گوشیمم ریختمشون تا دم دست باشه ( به صورت html بود) ... جدا از این که خود این تفاسیر به صورت جاوا برای موبایل تهیه شده . یه کم تو اینترنت بگردی پیدا می کنی. واسه قرآن با تفسیر نمونه برو به www.makarem.ir - یا شایدم makaremshirazi.ir فکر کنم هر دو تاش جواب بده- قسمت دانلود نرم افزار. ببخشید....

و السلام.