ده شهاب سنگ به یاد ماندنی
هر روز صدها شهاب را می توان دید که در آسمان شب حرکت می کنند . به محض ورود به جو زمین ، اصطکاک موجب داغ شدن خرده سنگ های آسمانی می شود و رگه هایی از نور پدید می آورد که توسط چشم انسان دیده می شود بیشتر آنها قبل از آن که به سطح زمین برسند ، می سوزند و نابود می شوند . اما اگر یکی از آنها بتواند در این سقوط طولانی دوام بیاورد و با زمین برخورد کند، آنوقت دیگر به آن شهاب سنگ می گوییم . در زیر چند بر خورد شهاب سنگی مهم را مرور می کنیم .
۱) قدیمی ترین شهاب سنگ ثبت شده ، شهاب سنگ ان سی شیم (ensisheim) است که در ۷ نوامبر سال ۱۴۹۲ به زمین برخورد کرد . محل این برخورد شهر کوچک ان سی شیم در فرانسه بود . قبل از آن که این سنگ ۳۳۰ پوندی (۱۴۹ کیلوگرم) از آسمان در یک مزرعه گندم بیفتد ، یک صدای انغجار بلند منطقه را لرزاند ، تنها شاهد این حادثه یک پسر جوان بود. همانطور که اخبار این اتفاق منتشر می شد ، مردم شهر دور این سنگ جمع شدند و شروع به شکستن قطعاتی از آن برای یادگاری کردند . حتی ماکسیمیلیان شاه آلمان در مسیرش برای جنگ با فرانسه ، در شهر ان سی شیم ، توقف کرد تا این سنگ را ببیند او گفت که این سنگ هدیه ای از بهشت است و معتقد بود که این سنگ نشانه این است که او از نبردی که در پیش دارد ، پیروز بیرون می آید و البته همین طور هم شد . در حال حاضر ، قطعاتی از این سنگ آسمانی در موزه های سراسر جهان وجود دارد اما بزرگترین قطعه در کاخ موزه نایب السلطنه در ان سی شیم در معرض دید عموم قرار دارد .
۲) شهاب سنگ تونگوسکا(Tunguska) که در سال ۱۹۰۸ نزدیک رودخانه ی تونگوسکای روسیه منفجر شد . هنوز هم پس از ۱۰۰ سال مورد بحث است . این شهاب سنگ چیزی مثل گودال ایجاد شده توسط ضربه از خود بر جای نگذاشت . چیزی که باید با توجه به حالت طبیعی آن حتماً وجود می داشت . اما دانشمندان معتقد اند که در حدود ساعت ۷ صبح در ۳۰ ژوئن ، یک شهاب بزرگ در آسمان درخشید و به صورت یک توپ عظیم منفجر شد و تا شعاع ۱۳ مایلی جنگلها را در بر گرفت ، خانه ها را منفجر کرد و آدم ها و حیوانات را سوزاند .
دانشمندان منطقه را کاوش کردند و نه تنها اثری از شهاب سنگ که اثری از یک گودال هم هرگز پیدا نشد . نظریاتی که به توطئه مشکوک هستند، ادعا می کنند که چیزی که در آن روز واقعاً با زمین برخورد کرد یک سفینه فضایی بیگانه یا شاید حتی یک سیاه چاله بوده است .
۳) در ۹ اکتبر ۱۹۹۲، میسل نپ در حال پرسه زدن در پیکس کیل نیویورک بود که یک سقوط با صدای بلند او را از جا پراند . وقتی بیرون دوید تا بفهمد چه شده ، دید که یک سنگ به اندازه یک توپ فوتبال شورولت مالیبوی او را له کرده است و حفره ای در جلوی خانه اش به وجود آورده است . وقتی که میسل به پلیس خبر داد ، پلیس آن سنگ را ضبط کرد و نهایتاً به موزه تاریخ طبیعی آمریکا در منهتن تحویل داد .
آیا یک شهاب سنگ دایناسور ها را از روی زمین محو کرد ؟
۴) بر حسب خسارت ، یک شورولت مالیبوی قرمز رنگ در برابر یک جمعیت چیزی نیست . اما بسیاری از دانشمندان معتقدند که یک شهاب سنگ مسئول انقراض دایناسورها بوده است . این نظریه می گوید که در حدود ۶۵ میلیون سال قبل یک سیارک با عرض ۶ مایل (۸۸۵۰) متر با زمین بر خورد کرد گودالی به عرض ۱۱۰ مایل (۱۶۰ کیلومتر) ایجاد کرد و مقدار زیادی از خاک و گرد را وارد جو کرد . دانشمندان معتقدند که این برخورد چندین سونامی بزرگ ، آتش سوزی های فراگیر، باران اسیدی و گرد و غبار را موجب شد . گرد و غبار هم نور خورشید را برای چندین هفته یا ماه از زمین دریغ کرد . چرخه غذایی را مختل کرد و نهایتاً دایناسورها را از زمین محو کرد . این تئوری بحث انگیز است اما طرفداران این نظریه به گودال عظیم Chixulub در یوکاتان مکزیک به عنوان محل بر خورد شهاب سنگ اشاره می کنند . اما مخالفان این نظریه معتقدند که این گودال ۳۰۰ هزار سال یا بیش از ۳۰۰ هزار سال قبل از انقراض دایناسورها ایجاد شده است . برخی هم معتقدند که چند برخورد شهاب سنگی مجزا موجب محو شدن دایناسور ها از روی زمین شده است (یعنی به جای یک برخورد بزرگ چندین برخورد موجب این پدیده شده است ) احتمالاً دانشمندان برای چند قرن آینده در مورد این موضوع به بحث خواهند پرداخت. حداقل تا زمانی که یک شهاب سنگ بزرگ به زمین برخورد کند و همه مارا از زمین محو کند .
۵) وقتی که در ۲۶ مارس سال ۲۰۰۳ کولبی ناوارو پشت کامپیوترش نشست ، اصلاً فکر نمی کرد که یک شهاب سنگ دارد می آید تا به سقف خانه ی او در پارک فارست ایلیونویز برخورد کند ، چاپگرش را خرد کند ، به دیوار برخورد کند و برگردد و نهایتاً در کنار قفسه ی بایگانی جا خوش کند . این سنگ حدوداً چهار اینچی (حدودا ۱۰ سانتی متر ) قسمتی از یک بارش شهابی بود که منطقه ی شیکاگو را هدف قرار داده و به حداقل ۶ خانه و ۳ اتومبیل صدمه زده بود . دانشمندان می گویند که قبل از آن که این سنگ بزرگ چند تکه شود ، احتمالاً به اندازه ی یک خودرو بوده است . باید خدا را به خاطر این الطافش شکر کرد .
شهاب سنگ ها همیشه تکه های بزرگی از سنگ نیستند .
۶) شهاب سنگ هوبا که در مزرعه ای در نامیبیا در سال ۱۹۲۰ یافت شد ،سنگین ترین شهاب سنگی است که تا کنون یافت شده است.این سنگ که حدود ۶۶تن وزن داشت ،ظاهراً ۸۰ هزار سال قبل در این مکان افتاده است .علی رغم چثه عظیم این سنگ هیچ گونه گودالی برجای نگذاشته است که این باعث شده تا دانشمندان به این نتیجه برسند که این سنگ با زاویه ای کم وطولانی وارد جو زمین شده است.برطبق گزارش ها این سنگ تاسال ۱۹۲۰ همچنان نامکشوف بود تا این که یک کشاورز گاو آهنش به آن برخورد کرد. با گذشت سال ها ،فرسایش وتخریب ونمونه برداری های علمی این سنگ را به ۶۰ تن رساند ،اما در سال ۱۹۵۵ دولت نامیبیا این سنگ را به عنوان یک اثر ملی شناخت و هم اکنون این سنگ یک جاذبه توریستی معروف است.
۷) در شب کریسمس سال۱۹۶۵ بزرگترین شهاب سنگ بریتانیا هزاران تکه را به صورت بارش شهابی برروی شهر بارون در لستر شیر فرستاد . موزه ها سریعاً شروع به پیشنهاد پول در قبال دریافت تکه های شهاب سنگ کردند وموجب شدند که شهر آرام قبلی پر از شکارچیان شهاب سنگ وماجراجویان از سراسر جهان شوند. در دهه های بعد این اثر طبیعی ادامه یافت تا موجب شیفتگی مشتاقان شهاب سنگ شود وهم اکنون می توان تکه های شهاب سنگ را به صورت اینترنتی خرید.
۸) اگر به خاطر شهاب سنگ ۱۶۰ فوتی (حدوداً ۵۰ متری ) که ۵۰ هزار سال پیش در کویر شمالی فرود آمد نبود، شاید الآن آریزونا چیزی برای گفتن نداشت . این شهاب سنگ گودالی به عرض ۱ مایل (۱۶۱۰متر) وعمق۱۷۰ فوت(حدوداً ۱۷۴ متر) ایجاد کرد. امروزه این مکان به نام گودال بارینریا یا گودال شهاب شناخته می شود که یک مکان توریستی معروف به حساب می آید.دانشمندان معتقدندکه شهاب سنگی که این گودال را بوجود آورده ،با سرعت ۲۸۶۰۰مایل بر ساعت (حدود۴۶ هزار کیلومتر برساعت) با زمین برخورد کرده است . این برخورد انفجاری ۱۵۰ مرتبه قوی تر از انفجار اتمی هیروشیما ایجاد کرده است.احتمالاً خود شهاب سنگ درطی انفجار ذوب شده است وغباری از نیکل وآهن گداخته در محیط اطراف پراکنده کرده است .
۹) رد فورت دام در آفزیقای جنوبی محل بزرگترین گودال ناشی از برخورد روی زمین است با ۱۸۶ مایل (۳۰۰ کیلومتر عرض). وقتی که در حدود ۲ میلیارد سال قبل این گودال بوجود آمد گودال chixulub در مکزیک در مقایسه با ان بیشتر شبیه یک جوجه شد.امروز گودال اصلی که توسط یک شهاب سنگ ۶ مایلی ایجاد شده است ، دچار فرسایش شده است اماچیزی که باقی مانده است گنبدی است که بوسیله فروریختن دیوار های گودال به وجود آمده است. این فرو ریزی دیوار ها موجب حرکت روبه بالای سنگ ها ی گرانیت از مرکز محل برخورد شهاب سنگ شده است (وگنبد را بوجود آورده است).
۱۰) دومین شهاب سنگ بزرگ پس رد فورت دام، ساد بری بیسین است که گودالی به ابعاد ۴۰ مایل (۶۴کیلومتر) طول ،۱۶ مایل (۲۶ کیلومتر) عرض و۹ مایل (چهارده کیلومتر) عمق دارد .این گودال بوسیله برخورد یک شهاب سنگ عظیم الجثه که یک میلیارد وهشتصد وپنجاه میلیون سال قبل به زمین برخورد کرده است ،بوجود آمده است . این گودال که در استان انتاریو در کانادا قرار دارد در واقع محل زندگی حدود ۱۶۲ هزار نفر است. درسال ۱۸۹۱ شرکت مس کانادا شروع به استخراج مس از بیسین کرد، اما به زودی معلوم شد که این گودال علاوه بر مس ،نیکل هم دارد که ارزشمند تر از مس است. این موجب شد تا معدنچی ها روش کاررا تغییر دادند. امروزه شرکت بین المللی نیکل ، از بیسین ومعادن آن ۱۰ درصد کل نیاز نیکل جهان را تأمین می کند.
