• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن نجوم > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
نجوم (بازدید: 1384)
يکشنبه 8/6/1388 - 12:6 -0 تشکر 147565
هرمان جولیوس اوبرت

خلاصه مقاله:

هرمان جولیوس اوبرت (1989-1894) یكی از پیشگامان و تئوریسین‌های بزرگ تاریخ عصر فضا به شمار می‌رود. او به همراه تسیلكوفسكی و گودارد پدران دانش و مهندسی موشك‌های پرتابگر به حساب می‌آیند. اوبرت در جوانی نظرات و تحقیقات خود را به صورت چند كتاب منتشر كرد و در زمان جنگ جهانی دوم به طور مداوم در مراكز تحقیقات موشكی آلمان نازی به كار مشغول بود. بعد از جنگ، آمریكایی‌ها و سایر متحدان غربی آنها از دانش اوبرت و همكارانش استفاده زیادی كردند.

دوران كودكی و نوجوانی

[هرمان جولیوس اوبرت] در 25 ژوئن 1894 در شهر [هرمشتات ترانسیلوانیای] رومانی، متولد شد [1]. اصالت او مجاری-اتریشی بود، اما بیشتر عمر خود را در آلمان و رومانی گذراند. اوبرت به علوم موشكی بسیار علاقه‌مند بود و این علاقه از سن 11 سالگی در او به‌وجود آمد. مادر وی برای تشویق اوبرت، كتاب «از زمین تا ماه» نوشته [ژول ورن] را به او هدیه داد. هرمان این كتاب را چندین بار مطالعه نمود و علاقه زیادی به آن پیدا كرد. این كتاب در واقع اولین جرقه را برای شروع فعالیت او درباره علوم موشكی ایجاد كرد [2].
مطالعه كتاب مذكور و دیگر كتاب‌های مربوط به علوم موشكی در سال‌های بعد، اوبرت را به تحقیق و بررسی در خصوص جنبه‌های فنی این علم تشویق نمود. او علاقه زیادی به سفرهای فضایی داشت.
در سن 14 سالگی (1908) اوبرت موفق به ساخت یك راكت مدل كوچك دارای مخزن پیشران مایع داشت. البته او این كار را با امكانات و منابع بسیار محدودی انجام داد و حتی منابع لازم جهت آزمایش وسیله خود را در اختیار نداشت [2]. او سعی می‌كرد تا به مطالعه در زمینه‌های مختلفِ علاقه‌مندی خود، به‌خصوص ریاضیات بپردازد، زیرا می‌دانست برای پیشرفت در این راه به آنها نیاز دارد.

در همان اوان، اوبرت به این نتیجه رسید كه اگر نیروی پیشرانه راكت مدل ساخت خود را به طرز مناسبی تامین كند، موفق به پرواز خواهد شد. در ضمن دریافت كه باید پیشران (یا سوخت) بیشتری به راكت بدهد كه این امر باعث افزایش وزن می‌شد. یعنی هرچه پیشران بیشتر می‌شد، وزن راكت هم افزایش می‌یافت كه این خود یك مشكل به حساب می‌آمد.
اوبرت به این می‌اندیشید كه چرا نباید هنگامی‌كه مقدار زیادی از پیشران مصرف شد، از شرّ محفظه خالی آن رها شد؟ این فكر همان ایده جدایش و چند مرحله‌ای كردن راكت‌ها بود كه در دوران نوجوانی به ذهن اوبرت خطور كرد [1]. استفاده از این طرح از آن جهت مهم بود كه در مراحل مختلف وزن موشك را كم می‌كرد و به همین دلیل پارامترهای پروازی موشك تا حدود زیادی می‌توانست بهبود پیدا كند.

هرمان معتقد بود برای توسعه و موفقیت در پیاده‌سازی ایده‌اش می‌بایست خارج از فرمول‌های ریاضی عمل كند. البته در نهایت هرمان با استفاده از فرضیات خود و مدل‌های كوچك و بزرگ به این نتیجه رسید كه می‌تواند به نوعی كارآیی راكت را افزایش دهد. بنابراین می‌توان هرمان اوبرت را یكی از پایه‌گذاران ایده جدایش در موشك‌ها و پرتابگرهای چندمرحله‌ای دانست.
در سال 1912 (18 سالگی) اوبرت در دانشگاه مونیخ ثبت‌نام كرد و در رشته پزشكی مشغول به تحصیل شد. بورسیه تحصیلی وی در دست اقدام بود كه با شروع جنگ جهانی اول در تحصیل او وقفه ایجاد شد. بنابراین اوبرت نیز مانند بسیاری دیگر، به صورت غیرمستقیم وارد جنگ شد و در واحدهای پزشكی به انجام وظیفه پرداخت [2].
تصویر 1- هرمان جولیوس اوبرت در جوانی

کسي که هيچ کار نمي کند،هيچ اشتباهي نمي کند. کسي که هيچ اشتباهي نمي کند،هيچ چيز ياد نمي گيرد. لوکا پاچيولي
يکشنبه 8/6/1388 - 12:10 - 0 تشکر 147566

زندگی كاری

بعد از جنگ، هرمان به این نتیجه رسید كه به صورت ناخواسته و بدون تمایل كامل وارد علوم پزشكی شده است. او در سال 1918 با [ماتیلدا هامل]، كسی كه به او در انجام كارهایش كمك می‌نمود و به فعالیت‌های اوبرت اعتقاد راسخ داشت، ازدواج كرد [2]. او در 1919 مجدداً به آلمان بازگشت و ابتدا در دانشگاه مونیخ و سپس در [گوتینگن] در رشته فیزیك مشغول به تحصیل شد.

از جمله مهم‌ترین مراكز موشكی كه اوبرت در آنجا مشغول بوده، می‌توان به «[وی‌اف‌آر]»، انجمن پرواز فضایی آلمان، اشاره كرد. اوبرت در سال 1920 ضمن فعالیت در این مركز، به همكاری با افراد محقق و علاقه‌مندی چون [ورنر فون‌براون] پرداخت [1].
تصویر 2- مركز پروژه موشك‌های بالستیك ایالات متحده، از راست به چپ: رابرت لوسر، ورنر فون‌براون، دكتر هرمان اوبرت، ژنرال هولگر تافتوی و دكتر ارنست اشتالینگر

در سال 1922 (28 سالگی) رساله دكترای او كه در مورد علوم موشكی (پرواز راكت‌ها) بود با بهانه [تخیلی، ایده‌آلیستی و رویایی بودن] مورد پذیرش قرار نگرفت، ولی این امر اوبرت را هیچ‌گاه مأیوس نساخت و او تحقیقات خود را در زمینه مورد علاقه‌اش به صورت خصوصی ادامه داد [3]. وی هرگز به تهیه یك رساله جدید و گرفتن مدرك دكترای خود نیاندیشید. البته رساله مذكور به او در جهت تهیه و آماده شدن اولین كتابش كمك زیادی نمود. او بعدها در مورد تمایلاتش توضیحاتی را ارائه داد و در یادداشت‌های خود چنین نوشت: «من از نوشتن رساله ای دیگر خودداری كردم و به خود گفتم: مهم نیست. من ثابت خواهم كرد كه می‌توانم بدون اینكه عنوان دكتر در كنار نامم قرار گیرد، از تعدادی از آنها ]منتقدان رساله‌ام[ دانشمند بزرگتری شوم» [1]. او از نظام آموزشی آلمان به شدت انتقاد كرد و وضعیت آن را به اتومبیلی تشبیه نمود كه چراغ‌های عقب آن بسیار درخشان و پرنور، اما جلوی آن فاقد چراغ‌های روشن است (توضیح). البته رساله اوبرت سرانجام توسط پروفسور [آگوستین مایر] از دانشگاه [بابس-بولیای] رومانی پذیرفته شد و او درجه دكتری را از این استاد دریافت كرد.

 در سال 1923 (29 سالگی)‌، اوبرت موفق به انتشار كتاب 92 صفحه‌ای «[با راكت در فضای بین سیارات]» شد [1]. این كتاب كه برگرفته از همان رساله دكترای او بود باعث شهرت وی شد. اگرچه رساله وی در خصوص موارد فنی كمتر بحث كرده بود، ولی به واسطه تدریس او در مراكز مربوط (به خصوص در آلمان) به امور فضایی، كتابش به كمك همین مراكز انتشار یافت. تئوری‌های ارائه شده در كتاب اوبرت بسیار ارزشمند بودند. این كتاب به واسطه تئوری‌هایش در سراسر مراكز موشكی آلمان مورد توجه قرار گرفت و این امر باعث شد تا كتاب او به چندین زبان دیگر نیز ترجمه شده و پس از مدتی مطالب آن به طور عملی در وسایل پرنده فضایی به كار گرفته شوند.

امتداد این كتاب و سایر فعالیت‌های هرمان اوبرت در زمینه موشك، در سال 1929 به چاپ كتابی 429 صفحه‌ای با عنوان «[مقدماتی برای انجام سفر فضایی]» منتج شد كه یكی از موفقیت‌های بین‌المللی او به‌ حساب می‌آمد و از اهمیت علمی فوق‌العاده‌ای برخوردار بود. اوبرت كه چند سال قبل از انتشار این كتاب (سال 1925)، با [كنستانتین تسیلكوفسكی] و ایده‌ها و تئوری‌هایش آشنا شده بود، از دانش و تجربه او نیز در تدوین این كتاب جدید استفاده كرد. در این كتاب، تئوری ریاضی مربوط به علوم موشكی به‌خصوص در زمینه‌های علوم الكترونیك و پیشرانش راكتی تشریح شده بود. این كتاب امكان طراحی و ساخت یك راكت را فراهم می‌آورد و همچنین توان بالقوه انسان برای دستیابی به ایستگاه‌های فضایی و سفر به كرات دیگر را مورد بررسی قرار می‌داد. كتاب جدید اوبرت از طرف [اسنالت]، پیشكسوت در علوم راكتی فرانسه، «[كتاب مقدس فضانوردی علمی]» خوانده شد و مورد تشویق مالی ده هزار فرانكی قرارگرفت كه اوبرت از این پول برای توسعه فعالیت‌ها و تحقیقاتش استفاده كرد [4].

[فریتز لانگ]، سازنده فیلم‌های صامت پس از مطالعه كتاب اوبرت تصمیم گرفت فیلمی داستانی در مورد سفر فضایی بسازد و سرانجام فیلم «[دختری در فضا]» را در سال 1929 به روی پرده سینما برد. این فیلم اولین محصول تاریخ سینما بود كه تصاویری مجازی از محیط فضا را به تصویر می‌كشید. سازنده فیلم مذكور از آنجایی كه می‌خواست محصولش از نظر فنی و علمی بی‌نقص باشد، تصمیم به دعوت از اوبرت به عنوان مشاور علمی در فیلم خود گرفت. در سناریوی انتخاب شده، اوبرت و لانگ به كمك یكدیگر موفق به ساخت یك ماكت فضاپیما شدند كه خیلی واقعی به نظر می‌آمد. در جریان تهیه این فیلم چشم چپ اوبرت ضربه دید كه برای او بسیار ناراحت‌كننده بود اما خللی در راه تحقیقات و علاقه‌مندی‌اش ایجاد نكرد [1].

کسي که هيچ کار نمي کند،هيچ اشتباهي نمي کند. کسي که هيچ اشتباهي نمي کند،هيچ چيز ياد نمي گيرد. لوکا پاچيولي
يکشنبه 8/6/1388 - 12:15 - 0 تشکر 147568

همان‌گونه كه ذكر شد، اوبرت در مركز موشكی انجمن پرواز فضایی آلمان با ورنر فون‌براون همكار بود. كسی كه خود در آینده از پیشگامان، محققان و مهندسان بزرگ موشكی جهان برای دولت آلمان نازی و سپس ایالات متحده شد.

اوبرت و فون‌براون با همدیگر مشغول تحقیق بر روی موشك شدند كه این فعالیت به طراحی و ساخت موشك «[وی2]» آلمان در اواخر جنگ جهانی دوم منتج شد. اوبرت در سال 1929 با موفقیت یك راكت پیشران مایع آزمایشی ساخت كه «[كگلدوس]» نام گرفت [4].

در سال 1938 خانواده وی از رومانی به آلمان عزیمت نمودند و سرانجام در منطقه [پینیموند] مستقر شدند. اوبرت در آنجا به كمك همكارش، فون‌براون، مشغول ساخت اولین راكت عملیاتی جهان برای آلمان نازی شد. در سال 1941، او و فون‌براون رسما پروژه وی2 را آغاز كردند كه البته اوبرت در این پروژه هرگز جایگاه رسمی مناسبی پیدا نكرد.

اوبرت همچنین در مركزی به نام [واساگ] بر روی راكت‌های پیشران جامد دفاع هوایی كار می‌كرد. او در زمان آلمان نازی به دریافت نشان نیز مفتخر شد.
او در اواخر جنگ خانواده خود را به [فیوچ] در نزدیكی نورنبرگ منتقل كرد. در پایان جنگ جهانی دوم، اوبرت به همراه سایر دانشمندان و مهندسان موشكی آلمانی به اسارت نیروهای آمریكایی درآمد و مورد بازجویی قرار گرفت، اما سرانجام آزاد شد و در آلمان غربی سكونت گزید. او چهار فرزند داشت كه یك پسرش در جنگ جهانی دوم كشته شد و یك دخترش نیز در اثر انفجار یك كپسول اكسیژن مایع در محل كار او جان خود را از دست داد [1]. 
تصویر 3- هرمان اوبرت در حال تدریس
اوبرت در سال 1948 (54 سالگی) به عنوان مشاور مستقل و نویسنده در سوئیس مشغول به كار شد. در سال 1950 همان فعالیتی كه در واساگ برای آلمان نازی انجام می‌داد را این‌‌بار در خدمت نیروی دریایی ایتالیا كامل كرد [5]. در همین ایام، نظراتی را در مورد اشیای پرنده ناشناس ارائه نمود. او از طرفداران نظریه سفر موجودات فضایی به زمین بود. وی در سال 1953 به فیوچ بازگشت و در آنجا كتاب جدید خود تحت عنوان «[انسان در فضا]» را كه در آن ایده‌هایی را برای تلسكوپ‌های بازتابی فضایی، ایستگاه‌های فضایی، فضاپیمای الكتریكی و لباس‌های فضایی ارائه می‌داد، منتشر ساخت [3].

در سال 1955، فون‌براون، رئیس پروژه موشك‌های بالستیك ایالات متحده، از او برای همكاری دعوت نمود. وی دعوت فون‌براون را پذیرفت و تا سال 1958، با او بر روی موشك‌های بالستیك كار كرد [4]. سپس اوبرت مجددا به شهر فیوچ آلمان بازگشت و ایده‌هایش را در مورد ساخت یك كاوشگر كره ماه و برخی مطالب و موضوعات هوافضایی دیگر تحت عنوان كتاب «[توسعه فناوری فضایی در دهه آینده]» به رشته تحریر در آورد [1]. در سال 1960 به عنوان مشاور فنی در جهت توسعه و تكمیل موشك [پرتابگر اطلس] در ایالات متحده استخدام شد. وی در سال 1962 و در سن 68 سالگی بازنشسته شد. اوبرت از آنجایی كه یكی از پیشگامان عصر فضا بود، در ژوئیه 1969 جهت مشاهده پرتاب موشك حامل ساترن-5 كه فضاپیمای آپولو-11 را به سمت ماه پرتاب می‌كرد، به ایالات متحده دعوت شد.
صویر 4- فون‌بران، هرمان اوبرت را در مراسم تقدیر از وی همراهی می‌كند (19 اكتبر سال 1961).
 اوبرت در سال 1973 و با بالا گرفتن بحران نفتی در جهان، به تولید انرژی از طریق باد علاقه‌مند شد كه در این خصوص اقدام به طراحی ایستگاه‌های تولید برق به كمك باد نمود [1]. یكی از موارد جالب دیگر در دوره بازنشستگی اوبرت، وارد شدن او به حوزه مسائل گوناگون فلسفی بود. به عنوان مثال، او در خصوص پروژه‌های آینده برای بشریت، ضرورت پرسیدن سوال، آمادگی انسان برای درك مسائل آینده و اینكه خداوند یك ایده را در انسان خلق نمی‌كند، مگر آنكه بشر تعلیم و تربیت یافته باشد و مسایلی از این قبیل به بحث و تحلیل پرداخت. مهم‌ترین كتاب این دوران از زندگی او [مبانی برای حاكمان آینده] نام داشت [5]. او در این كتاب با جمع‌بندی همه نظراتش سعی كرد تا نشان دهد كه بروز اشتباهات ممكن است به سقوط حكومت‌های دموكراتیك بیانجامد و بر آموزش سیاسی درست و بی‌غرض رأی‌دهندگان تاكید كرد [2].

کسي که هيچ کار نمي کند،هيچ اشتباهي نمي کند. کسي که هيچ اشتباهي نمي کند،هيچ چيز ياد نمي گيرد. لوکا پاچيولي
يکشنبه 8/6/1388 - 12:18 - 0 تشکر 147571

دوران پایانی زندگی و جمع‌بندی

اوبرت سرانجام در 29 دسامبر 1989، در سن 95 سالگی، در بیمارستانی در نورنبرگ آلمان درگذشت [1]. این دانشمند بزرگ در حالی از دنیا رفت كه كمك عظیمی به علوم موشكی، پرواز فضاپیماها و كشفیات فضایی در قرن بیستم نمود. هرمان اوبرت رومانیایی، كنستانتین تسیلكوفسكی روسی و [رابرت گودارد] آمریكایی را در واقع می‌توان پیشكسوتان و پایه‌گذاران كشفیات علوم موشكی و فضانوردی به حساب آورد. جالب توجه است كه اگرچه این سه نفر به بخشی از نتایج علوم موشكی و موارد مربوط به جاذبه زمین دست یافتند، اما بخش بزرگی از این امور را فقط با اتكا بر كارهای علمی مستقل خود به ثمر رساندند.

ارزش تحقیقات اوبرت برای همیشه جاودان خواهد ماند. در حال حاضر، موزه‌ای به نام او در فیوچ آلمان، در نزدیكی نورنبرگ، تاسیس شده و كلیه آثار، عقاید و كارهای علمی وی در آنجا به نمایش عموم گذاشته شده است. انجمنی نیز به نام او بنیان نهاده شده است كه تعداد زیادی از دانشمندان، محققان و ستاره‌شناسان دنیا عضو آن هستند. دهانه‌ای در كره ماه نیز به نام اوبرت نامگذاری شد [3]. او معتقد بود انسان باید در سراسر زندگی دارای هدف باشد و هدفمند زندگی كند.

بر روی سنگ قبر هرمان جولیوس اوبرت چنین نوشته شده است: «درود بر كسانی كه تشنه و گرسنه عدالتند» [3].
تصویر 5- مجسمه یادبود هرمان اوبرت در رومانی
http://www.isa.ir

کسي که هيچ کار نمي کند،هيچ اشتباهي نمي کند. کسي که هيچ اشتباهي نمي کند،هيچ چيز ياد نمي گيرد. لوکا پاچيولي
برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.