با برگزاری اولین جلسه محاکمه متهمان ناآرامیهای اخیر، زمینه برای
مقایسه فنی این دادگاه و دادگاه غلامحسین کرباسچی در سال 77 فراهم شد.
به گزارش خبرنگار «آینده»، در هردو این دادگاه ها،
متهمان رجال سیاسی هستند و از سوی صداوسیما نیز مورد توجه قرار گرفته اند،
با این حال به نظر می رسد تجربه دادگاه غلامحسین کرباسچی به مراتب موفقتر
از این دادگاه بوده است.
حضور
کرباسچی با لباس معمولی در دادگاه، حضور و سخنرانی بهمن کشاورز، وکیل
مدافع او و در گرفتن بحثهای متقابل میان قاضی و متهم، موجب شد آن دادگاه
از نظر افکار عمومی آزاد و منصفانه جلوه کند.
همچنین اعتماد به نفس و جسارت کرباسچی در آن دادگاه که حتی با به کار
بردن تکیه کلام «بگذارید کلام منعقد شود» اجازه قطع سخنان خود
را به حجت الاسلام محسنی اژه ای، قاضی پرونده نمی داد و همه اینها موجب شد
تا افکار عمومی به آزاد بودن این دادگاه تا حدی اعتماد کند.
از سوی دیگر، مقاومت قاضی و متهم در عدم ورود به مسایل اخلاقی و
تمرکز بر محور اتهامات مالی، از دیگر ویژگیهایی بود که بر اعتبار دادگاه
کرباسچی افزود.
فرصت کافی برای آماده سازی کیفرخواست و مستندات اتهامات در
دادگاه کرباسچی، موجب شد عملا قاضی ادله حداقلی را برای محکوم کردن متهمان
داشته باشد و به همین دلیل زمانی که حکم محکومیت کرباسچی صادر شد، به رغم
برخی شبهات واکنش جدی در جامعه دیده نشد و حتی لیست مورد حمایت وی در
انتخابات شورای شهر دوم نیز با اقبال مواجه نشد.
اگرچه هواداران اصلاح طلبان، دادگاه کرباسچی را همان گونه که وی
در دادگاه تصریح کرد، پروژه ای برای انتقام دوم خرداد خواندند، اما فضای
باز و متقابل دادگاه موجب شد این دادگاه ضربه جدی به جایگاه کارگزاران
سازندگی وارد کند و به همین دلیل
در انتخابات مجلس ششم، مرحوم علیرضا نوری، برادر ناشناخته عبدالله نوری که
به زندان محکوم شده بود، با رای بالا به مجلس راه یافت، اما فهرست مورد
حمایت کرباسچی توفیق چندانی نیافت.
اما در دادگاه متهمان ناآرامی های پس از انتخابات به نظر می رسد
به دلیل تلاش برای برگزاری نخستین جلسه قبل از مراسم تنفیذ، تعدد ضابطین و
عدم هماهنگی کامل و همچنین شرایط ملتهب کشور، کیفیت این پرونده از
نظر فنی فاصله زیادی با دادگاه غلامحسین کرباسچی داشته باشد.
حضور متهمان با لباس زندان و ظاهری خسته که با توجه به کاهش شدید
وزن و حالت صورت، تحت فشار بودن آنها را تداعی می کند، عدم حضور وکیل
مدافع در دادگاه، فقدان حضور هیات منصفه در اتهامات سیاسی و پخش نشدن
تصاویر خام دادگاه موجب شده است تا اثرگذاری این دادگاه بر مخاطبان و
افکار عمومی، به مراتب کمتر از دادگاه غلامحسین کرباسچی باشد.
گفتنی است، در این گزارش، به ابعاد حقوقی این پرونده ها و میزان صحت
اتهامات پرداخته نشده است و این دو دادگاه، صرفا از زاویه اثرگذاری بر
مخاطب بررسی شده است.