دوشنبه 24/1/1388 - 21:56
-0 تشکر
105797
ازدواج
|
آمار ۳۵ درصدی تعداد جوانان در تركیب جمعیتی كشور، وجود حداقل ۱۲ میلیون جوان در سن ازدواج و وقوع تنها ۸۴۱ هزار ازدواج در سال گذشته، اگر شرایط بحرانی ازدواج در كشور را تداعی نكند، حداقل زنگ هشدار را در اذهان عمومی به صدا در خواهد آورد.
به اعتقاد كارشناسان و صاحبنظران، مشكلات اقتصادی و فرهنگی، مهم‌ترین عوامل كاهش آمار ازدواج در كشور هستند كه گروه‌ها و نهادهای مختلف دولتی، علمی و دانشگاهی، اجتماعی و مردمی را در این حوزه وارد عرصه فعالیت كرده است، به طوری كه گروه‌های مرجع و متعهد مردمی، از جمله اساتید دانشگاه و حوزه، مدیران و مشاوران مراكز و موسسات مشاوره‌ای، ائمه جماعات و معتمدان محلی، با دریافت آموزش‌های لازم می‌توانند به عنوان اولین حلقه‌های ارتباطی با مردم نقش پررنگی در فرهنگ‌سازی و آگاهی بخشی به جامعه ، درباره حل بحران ازدواج ایفا كنند.
این موضوع خوشبختانه از دید سازمان‌های مسوول و متولی امر ازدواج، همانند سازمان ملی جوانان پنهان نمانده است و پیگیری جدی رویكرد اخیر این سازمان در توانمندسازی و حمایت از گروه‌های مرجع مردمی، نظیر آنچه هفته گذشته و با برگزاری اولین نشست سراسری اندیشوران عرصه ازدواج اتفاق افتاد، آثار و نتایج مثبت خود را در جامعه نشان خواهد داد.
در حاشیه این نشست سراسری كه اجلاس سراسری طلوع مهر نامگذاری شده بود، میزگردی با حضور برخی از چهره‌های فعال گروه‌های مرجع در حوزه ازدواج تشكیل شد و شركت كنندگان نظرات كارشناسی خود درباره ابعاد مختلف وضعیت ازدواج جوانان و راهكارهای موجود را مطرح كردند.
مجید امیدی ـ مدیر كل فرهنگی سازمان ملی جوانان ـ در این میزگرد نگاه و رویكرد این سازمان را در حوزه ازدواج جوانان مطرح و انتظارها و خواسته‌هایی كه سازمان ملی جوانان از گروه‌های مختلف در حل این معضل دارد را بازگو كرد.
● متاسفانه جوانان قبل از شناخت هم، عاشق می‌شوند
مدیر كل فرهنگی سازمان ملی جوانان با اشاره به انباشت مطالبات در میان جمعیت جوان كشور، گفت: متاسفانه در برخی از حوزه‌های جوانان با غفلتی كه صورت می‌گیرد، تمامی مطالبات از حاكمیت است. فضاسازی‌های صورت گرفته در این حوزه به نفع جامع نیست. گاهی فقط توپ را به زمین دولت و حاكمیت می‌اندازیم در حالی كه توان یك دولت قطعا محدود است و همه سرمایه‌های اجتماعی، فرهیختگان و فعالان فرهنگی كشور باید در این حوزه‌ها فعال باشند.
وی تصریح كرد: اگر مدیریت و برنامه‌ریزی برای جمعیت ۳۵ درصدی جوان كشور، مناسب باشد، این تركیب جمعیتی می‌تواند فرصت بسیار خوبی برای پیشرفت كشور باشد، اما در غیر این صورت قطعا یك تهدید و آسیب خواهد بود.
امیدی ادامه داد: دولت در زمینه كاهش نرخ بیكاری و افزایش خانه‌دار شدن جوانان كارهای خوبی انجام داده است، در حال حاضر ۱۲ تا ۱۵ میلیون جوان در آستانه ازدواج قرار دارند و ۵/۲ تا سه میلیون نفر از آن‌ها بیكار هستند، اما چرا بقیه آنان كه خانه و كار دارند، ازدواج نمی‌كنند؟ این كه عده‌ای می‌گویند جوانان چون شغل ندارند، ازدواج نمی‌كنند، جفا به جامعه است. گاهی این موضوع در مسایل جناحی تبدیل به چوبی شده كه بر سر عده‌ای دیگر می‌زنند، ولی آن‌ها با این كار در واقع پایه‌های خانواده را متزلزل می‌كنند.
وی تصریح كرد: بخشی از اقبال نشان ندادن جوانان به ازدواج و افزایش سن ازدواج، آگاهی نداشتن است، متاسفانه در حال حاضر جوانان قبل از شناخت هم، عاشق می‌شوند و سرمایه‌گذاری عاطفی و عشقی می‌كنند.
امیدی با بیان این كه امروز ازدواج و مسایل جنسی جوانان مورد هجمه و خطر قرار گرفته است، درباره وضعیت جوانان دانشجوی كشور، اظهار كرد: یك قسمت از كارهایی كه باید برای ساماندهی وضعیت جوانان دانشجو انجام شود، تكمیل حلقه‌های ازدواج و تحكیم خانواده با استفاده از همكاری و تجربیات اساتید است.
● متاسفانه امروز نهاد خانواده از بسیاری از رفتارها و سنت‌های خوب و شریف خود كوتاه آمده است
مدیر كل فرهنگی سازمان ملی جوانان، ریشه بسیاری از معضلات جوانان امروزی را ارائه نشدن مهارت‌های لازم اعلام كرد و گفت: مهارت‌های لازم برای جوانان جامعه در اختیار آن‌ها قرار نگرفته است. از سوی دیگر در جامعه مدرن امروزی، متاسفانه نهاد خانواده از بسیاری از رفتارها و سنت‌های خوب و شریف خود كوتاه آمده است.
وی تصریح كرد: اطلاع‌رسانی، آگاهی بخشی و ارائه آموزش‌های لازم به خانواده‌ها، می‌تواند بسیاری از آسیب‌های اجتماعی فعلی را كنترل كند.
وی افزود: نهادهای اجتماعی و غیردولتی وظیفه ویژه‌ای در این خصوص بر عهده دارند.نهادهای معتمد مردم با ارتباط نزدیكی كه با آن‌ها دارند، می‌توانند نقش مهمی در فرهنگ‌سازی و ارائه آموزش‌های لازم ایفا كنند.
امیدی همچنین بر ضرورت اصلاح برخی روش‌های آموزشی و لزوم شتاب در ساماندهی حوزه‌های مرتبط با جوانان تاكید و اظهار كرد: باید در ساماندهی وضعیت جوانان سریع‌ترعمل كنیم، چرا كه برخی از مقاطع حساس را از دست داده‌ایم. به عنوان مثال آموزش و پرورش باید به عنوان نهاد ارائه كننده آموزش عمومی، اطلاعات و آموزش‌های لازم درباره ارتباط با جنس مخالف و ازدواج را در دوره‌های مختلف آموزشی ارائه كند، چرا كه نوجوان و جوانی كه از مدرسه وارد دانشگاه می‌شود، اغلب هیچ اطلاعی از این مسایل ندارد.
در ادامه این میزگرد، دكتر علی جوهری ـ روانشناس بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز ـ كه از معدود صاحبنظرانی است كه فوق تخصص درمان ناتوانی‌های جنسی اخذ كرده است، وضعیت جوانان و معضل ازدواج آنان را بیشتر از جنبه روابط جنسی مورد بررسی قرار داد.
● اساتید دانشگاه به آموزش سلامت جنسی كه می‌رسند، آن را پرانتز می‌گیرند و ارائه نمی‌كنند
دكتر جوهری با انتقاد از ارائه نشدن آموزش مسایل جنسی در مدارس و دانشگاه‌ها، اظهار كرد: در آموزش سلامت جنسی در جامعه، نهادهای مختلفی باید نقش ایفای كنند. نبود آگاهی و فرهنگ مناسب در زمینه آموزش جنسی، متاسفانه زمینه سوءاستفاده برخی افراد به ویژه متخصصان زنان و زایمان را فراهم كرده است.
وی افزود: جالب این است كه در كتاب‌های دبیرستان همه نوع آموزش وجود دارد، به غیر از آموزش‌های تشكیل خانواده و آموزش‌های اولیه جنسی. حتی این موضوع در دانشگاه‌ها هم به درستی آموزش داده نمی‌شوند، در حالی كه جای این گونه بحث ها در دانشگاه است، اما اساتید به این مسایل كه می‌رسند، آن‌ها را پرانتز می‌گیرند و ارائه نمی‌كنند.
● نیاز و میل جنسی از اولویت‌های اول جوانان برای ازدواج است
در ادامه، مجید امیدی ـ مدیر كل فرهنگی سازمان ملی جوانان ـ نیز با بیان این كه نیاز و میل جنسی از اولویت‌های اول جوانان برای ازدواج است، اولویت‌ها و نكات مهم در ازدواج برای خانواده‌ها را شغل، مسكن و هزینه‌های ازدواج اعلام كرد، در حالی كه این موارد، از نظر جوان‌ها در رده‌های آخر اولویت هستند.
● به جای رفتار جنسی، هویت جنسی ازدواج را به جوانان بیاموزیم
در ادامه میزگرد، كاظم حكمت آراء ـ مشاور دانشگاه‌های علوم پزشكی و آزاد شیراز و عضو شورای فرهنگ عمومی شیراز ـ شناخت و پاسخ به سه عامل چیستی، چرایی و چگونگی ازدواج را در حل معضلات مربوط به ازدواج بسیار موثر دانست و گفت: اولین مساله در ازدواج چیستی و تعریف صحیح از ازدواج است. اگر به ازدواج صرفا از دیدگاه روانپزشكی و ارضای جنسی نگاه شود به جایی می‌رسیم كه به عنوان مثال خودارضایی و همجنس‌بازی مانند جامعه غرب، رواج پیدا می‌كند و پذیرفته می‌شود.
وی افزود: اما اگر جوان بداند كه وقتی در یك خانواده قرار گرفت، دارای یك هویت خاص می‌شود و اگر به جای رفتار جنسی، هویت جنسی ازدواج را به آن‌ها بیاموزیم، بسیاری از مشكلات این حوزه حل خواهد شد.
حكمت آراء تصریح كرد: متاسفانه گاهی در جامعه این بحث مطرح می‌شود كه باید جوانان برای شناخت ابعاد جنسی، با هم ارتباط جنسی داشته باشند.اما آموزش جنسی در كشور نباید بر پایه آموزش‌هایی كه در دنیای غرب وجود دارد و بدون ارائه هویت جنسی، ارائه شود.
وی با بیان این كه دومین مساله مهم در ازدواج، دانستن چرایی ازدواج است، اظهار كرد: جوانان باید بدانند كه ازدواج وسیله‌ای برای كامل كردن دین و بستری برای خداگونه شدن است، كسی كه ازدواج می‌كند، حتی دعاهایش هم بیشتر برآورده می‌شود.
عضو شورای فرهنگ عمومی شیراز، با اشاره به این كه بسیاری از جوانان معیار صحیحی برای چگونگی ازدواج ندارند، گفت: در حال حاضر برخی خانواده‌ها، یك جوان را به خاطر یك یا دو معیار رد می كنند و یك نفر را با وجود این كه در بسیاری از معیارها مناسب نیست، به علت دارا بودن یكی از معیارها می‌پذیرند.
حكمت آراء تاكید كرد كه مساله اول ازدواج جوانان نداشتن شغل، مسكن و درآمد نیست، بلكه نداشتن یك فكر،اندیشه و جهان بینی است.
وی در پاسخ به سوال ایسنا، مبنی بر این كه با وجود پتانسیل بسیار بالای دینی و فرهنگی جامعه، چه عاملی باعث فقدان اندیشه و ایدئولوژی در بین جوانان شده است، اظهار كرد: دین ما این جامعیت را دارد كه اندیشه و جهان‌بینی لازم برای جوانان را ارائه كند كه در این زمینه با اجتهاد مراجع تقلید می‌توان بسیاری از مشكلات را حل كرد.
● با توجه به شرایط فعلی، مجتهدان و فقها حتما در زمینه ازدواج و خانواده، فكری كرده‌اند
امیدی ـ مدیر كل فرهنگی سازمان ملی جوانان ـ در پاسخ به این سوال، اظهار كرد: به اندازه‌ای كه در فقه اسلامی و شیعی به سوال‌های حوزه خانواده و ازدواج پاسخ داده شده، در هیچ علم و مكتبی با این فرهیختگی، پاسخی ارائه نشده است. گاهی اوقات شاید بر عهده مراجع نباشد كه برخی مسایل را مطرح كنند، اما در عوض فقه شیعی به همه مسایل پاسخ داده است.
وی افزود: شرایط زمانی ما به وضعیتی رسیده كه مجتهدان و فقها حتما در زمینه ازدواج و خانواده، فكری كرده‌اند و با اطلاع‌رسانی از طرق مختلف، در اختیار مردم قرار می‌دهند.
● خلاء جدی در حوزه ازدواج، وجود الگوهایی است كه باعث گریز جوانان از ازدواج می‌شود
در ادامه این میزگرد، حجت الاسلام و المسلمین محمد مهدی جاوید ـ مدیر مدرسه علمیه رضویه استان فارس و عضو هیات مدیره سازمان فرهنگی هنری شهرداری شیراز ـ اظهار كرد: خلاء جدی در حوزه ازدواج، وجود الگوهایی است كه باعث گریز جوانان از ازدواج می‌شود. وقتی جوانان مشاجرات و اختلافات پدر و مادر خود را كه الگوی او هستند، می‌بینند، طبیعی است كه از ازدواج كردن دوری می‌كنند. متاسفانه برخی از والدین، خواسته یا ناخواسته باعث گسست خانواده و جوانان می‌شوند. وی افزود: بنابراین باید در اصلاح نهاد خانواده یك عزم جدی و عمومی در كشور داشته باشیم.
جاوید با بیان این كه جای ارائه مباحث دینی در ارتباط با خانواده و ازدواج در مواعظ و تربیون‌ها خالی است، خاطر نشان كرد: اگر احیانا در این زمینه كم كاری و كاستی وجود دارد، ناشی از نبود برنامه‌ریزی و كاربردی نشدن آن‌هاست، چرا كه اسلام در این زمینه رهنمودهای جامع و كاملی دارد كه اگر در جامعه ارائه شود، بسیاری از مشكلات حل خواهد شد.
● به علت تعارض علوم محض روانشناسی با دین، جوانان نمی‌دانند، علم محض درست می‌گوید یا شرع؟
مجید امیدی ـ مدیر كل فرهنگی سازمان ملی جوانان ـ در ادامه سخنان حجت الاسلام والمسلمین جاوید، با بیان این كه متاسفانه كمتر سعی كرده‌ایم كه خلاهای علم محض غربی را به وسیله اعتقادات و نمونه‌های دینی پر كرده و آن را به شكل تجمیع شده به جامعه ارائه كنیم، اعلام كرد: در ۲۰۰ مركز مشاوره فعال كشور، گاهی نگاهی كه علم روانشناسی و مشاوره محض به معضلات دارد، با دین و معارف جامعه تعارض دارد، به صورتی كه جوانان ما در حال حاضر دچار تضاد هستند كه علم محض درست می‌گوید یا شرع؟ وی تصریح كرد: متاسفانه در حال حاضر، برخی جوانان ما دینی فكر می‌كنند، اما سكولار عمل می‌كنند.
● جوانان اغلب به ازدواج نگاه مادی و جنسی دارند كه باید اصلاح شود
فرزاد محمودیان ـ عضو هیات علمی گروه اخلاق پزشكی دانشگاه علوم پزشكی و مدرس معارف اسلامی دانشگاه شیراز ـ در ادامه این میزگرد، نوع نگاه به فرهنگ ازدواج را یكی از آسیب‌های جدی حال حاضر كشور در امر ازدواج دانست و اعلام كرد: جوانان اغلب به ازدواج نگاه مادی و جنسی دارند كه باید اصلاح شود، ازدواج در واقع رفع نیاز درونی است كه بخشی از آن مسایل جنسی است.
وی افزود: باید این فرهنگ به وجود بیاید كه روابط مشترك، پر كردن خلاهای عاطفی و نیازهای روحی است كه منجر به ازدواج می‌شود. تا زمانی كه نگاه جوانان به ازدواج، ارضای غرایز جنسی است ما مشكل خواهیم داشت.
عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشكی شیراز، آموزش صحیح را نیازمند ایجاد سه مولفه ترویج علم، تغییر نگاه و كسب مهارت دانست و اظهار كرد: باید این سه مولفه را به جوانان آموزش دهیم. متاسفانه در حال حاضر بسیاری از ازدواج‌هایی كه انجام می‌شود، به زودی به جدایی منتهی می‌شود. اگر قرار است ازدواج این گونه باشد، بهتر است كه اصلا صورت نگیرد.
● ساماندهی وضعیت ازدواج نیازمند مدیریت جامع است
وی خاطر نشان كرد: بحث ازدواج در كشور نیازمند یك مدیریت و ساماندهی جامع است. یكی از ضعف‌های مهم در فقدان ساماندهی امور جوانان، نبود آگاهی لازم در جامعه است كه این فقدان آگاهی به ویژه در دختران علت اصلی بسیاری از آسیب‌های ازدواج است.
● واسطه‌های ازدواج فعال نیستند
در ادامه این میزگرد، مدیر كل فرهنگی سازمان ملی جوانان خواستار فعالیت بیشتر واسطه‌های امر ازدواج در جامعه شد و اظهار كرد: در شرایط حاضر، واسطه‌ها و افرادی كه كمك می‌كردند تا جوانان علاقمند با هم ازدواج كنند، فعال نیستند و متاسفانه این سنت در حال از بین رفتن است. از سوی دیگرخانواده‌ها هم اغلب در مقابل خواست طبیعی و حسی جوانان برای ازدواج در یك سن مشخص، مقاومت و مخالفت می كنند.
وی سپس خطاب به كارشناسان و صاحبنظران اجتماعی، گفت: ما برای حل آسیب‌هایی كه در حوزه ازدواج جوانان وجود دارد، به دنبال مدل و راهكار هستیم. باید برای هر سطح و طبقه‌ای مدل خاص خود را داشته باشیم. مدل و راهكار برای جوانان یك روستا با مدل جوانان شهری باید متفاوت باشد.
● طرح ازدواج‌های نیمه‌مستقل، راهكار كمی یا كیفی؟
در ادامه میزگرد، نظر شركت‌كنندگان درباره طرح اخیر شكل‌گیری ازدواج‌های نیمه‌مستقل كه از سوی سازمان ملی جوانان به عنوان راهكاری برای برون رفت از وضعیت نامناسب ازدواج جوانان مطرح شده است، مورد پرسش قرار گرفت.
براساس این طرح، خانواده‌ها جوانان عقد كرده خود را با ارائه امكانات و تسهیلات كافی تا زمانی كه توانایی استقلال یافتن از خانواده‌های خود را كسب كنند، مورد حمایت قرار می‌دهند و در عین حال، ارتباط شرعی آنان را به رسمیت خواهند شناخت.
● ازدواج نیمه مستقل زمینه بیشتری برای جدایی زوج‌ها فراهم می كند
دكتر جوهری ـ روانشناس بالینی و عضو هیات علمی دانشگاه جندی شاپور اهواز ـ در این زمینه ابراز عقیده كرد: چون جوانان در برخی خانواده‌ها قبل از ازدواج رسمی، ارتباط جنسی ندارند و شناخت كافی جنسی از هم پیدا نمی‌كنند، بعد از ازدواج دچار مشكل و اختلاف در این زمینه می‌شوند، بنابراین در صورت طولانی شدن دوران وابستگی به خانواده‌ها در زوج‌های عقدی، در صورت بروز چنین اختلافاتی به علت این كه تعهدات كمتری از دوران پس از ازدواج دارند، برای جدایی از هم مستعدتر هستند، بنابراین من با این طرح كاملا مخالف هستم.
وی افزود: اما اگر در این دوران روابط جنسی برقرار نشود و یا این حمایت‌ها در دوران نامزدی و پیش از عقد صورت گیرد، قابل بررسی است.
● طولانی شدن دوران عقد به هیچ وجه به نفع زوج‌ها نیست
حجت الاسلام و المسلمین جاوید ـ مدیر مدرسه علمیه رضویه استان فارس و عضو هیات مدیره سازمان فرهنگی هنری شهرداری شیراز ـ در این باره با تاكید بر لزوم فرهنگ‌سازی‌های مناسب در اجرای این گونه طرح‌ها، گفت: این فرهنگ جامعه است كه پسر و دختر هنگام عقد زندگی رسمی ندارند. اگر بتوانیم با اجرای این طرح، به این دوران رسمیت بیشتری ببخشیم، تا زوج‌ها مسوولیت بیشتری از زندگی را بپذیرند، خوب است، اما باید توجه داشته باشیم كه طولانی شدن دوران عقد به هیچ وجه به نفع زوج‌ها نیست و سبب گسست آن‌ها می‌شود.
وی افزود: این دوران نباید بیش از شش ماه تا یك‌سال باشد، در غیر این صورت مشكلاتی برای خانواده‌ها ایجاد می‌كند.
حكمت آراء ـ مشاور دانشگاه‌های علوم پزشكی و آزاد شیراز و عضو شورای فرهنگ عمومی شیراز ـ نیز درباره طرح ازدواج‌های نیمه مستقل ابراز عقیده كرد كه این طرح می‌تواند، انگیزه‌ای برای افزایش سازگاری و سازندگی زوج‌ها باشد، اما از سوی دیگر خانواده‌ها این مساله را به راحتی قبول نمی‌كنند. ضمن این كه زوج‌ها پس از مدتی از هم دلسرد می‌شوند و چون یك زندگی برزخی و بلاتكلیف دارند، احتمال جدایی در رابطه آن‌ها افزایش می‌یابد.
● اجرای این طرح به سلامت جنسی جوانان به ویژه دختران آسیب وارد می كند
محمودیان ـ عضو هیات علمی گروه اخلاق پزشكی دانشگاه علوم پزشكی و مدرس معارف اسلامی دانشگاه شیراز ـ نیز در این باره، میزان موفقیت اجرای طرح را قابل ارزیابی عنوان و اظهار كرد: می‌توان از یك گروه جامعه آماری كه چنین شرایطی را تجربه كرد، تحقیق كرد كه آیا زندگی موفقی داشته‌اند یا نه. اما فكر می‌كنم این طرح، راهكار مناسبی برای حفظ سلامت جنسی جوانان نباشد، چرا كه جوانان در ابتدای رابطه، علاقه و اشتیاق زیادی به ارتباط جنسی دارند كه به نظر می‌رسد، با اجرای این طرح به سلامت جنسی جوانان به ویژه دختران آسیب وارد می‌شود.
| | |
/کجايند ان مردان بي ادعا/
