تبیان، دستیار زندگی
در این مقاله، ویژگی های دانش آموزان مبتلا به اختلال کمبود توجه و فزون کنشی را خواهید یافت...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ویژگی های کودکان و دانش آموزان مبتلا به اختلال کمبود توجه و فزون کنشی

معلم

همواره کودکی که در محیط مدرسه پیشرفت تحصیلی رضایت بخشی ندارد ، ممکن است در یک نگاه محدود چنین تصور شود که کودک مورد نظر دانش آموز تنبل ، بازیگوش یا کند ذهن است . اما باید توجه داشت که ممکن است مشکل تحصیلی او به دلیل اختلال در فر آیند روا نشناختی یادگیری مطالب باشد .

از آنجایی که این کودکان اغلب در مدارس عادی مشغول به تحصیل هستند ، آشنایی با ویژگی ها و شناسایی دقیق این کودکان ( کودکان ناتوان در یاد گیری ) در فر آیند تعلیم و تربیت امری است لازم و ضروری .

بسیاری از دانش آموزان به رغم اینکه از ظر فیت هوشی متوسط یا بالاتر برخوردارند ،فقط به دلیل اینکه دامنه توجهشان فوق العاده کم است ، نمی توانند آنگونه که انتظار می رود پیشرفت تحصیلی داشته باشند. در حقیقت تفاوت قابل ملاحظه ای بین ظرفیت یاد گیری ( توانایی بالقوه ) و پیشرفت تحصیلی ( توانایی بالفعل ) در این دانش آموزان دیده می شود .

طراحی راهبردهای آموزشی و یادگیری

اختلال در توجه و عدم تمر کز ذهنی ، امروزه از شایعترین اختلالات رفتاری در بین دانش آموزان ، به ویژه در سنین دبستان است  .( 67% کودکان نا توان در یاد گیری در گرروه سنی 8تا 11 سال قرار دارند. ) و همواره بسیاری از والدین دانش آموزان و معلمان مدارس از کم توجهی یا بی توجهی بعضی از کودکان شکایت دارند و طالب مشاوره و راهنمایی هستند .

جامع ترین بررسی و مطالعه درباره ی ویژگی های دانش آموزان دارای اختلال کمبود توجه، توسط انجمن آمریکایی روان پزشکی، طراحی و اجرا شده که از سال 1980 تا کنون از سوی این انجمن و روان شناسان مختلف ، ملاک های زیر برای تشخیص " اختلال کمبود توجه " مورد استفاده قرار می گیرد :

الف) بی توجهی : سه مورد از موارد زیر در رفتار دانش آموز مبتلا به عدم توجه دیده می شود :

1- در اغلب مواقع در تمام کردن کار هایی که خود شروع کرده اند ، با شکست و نا کامی مواجه می شوند .

2-اغلب به نظر میرسد که به موضوع مورد نظر گوش نمی دهند .

3- به راحتی آشفته و دچار حواس پرتی میشوند .

4- در تمر کز حواس روی تکالیف مدرسه و کار هایی که نیاز به توجه جدی و ارادی دارد ، با مشکل مواجهند . در مواقعی که نیاز به توجه مستقیم و ارادی نیست ، مثل تما شای تلویزیون ، گوش دادن به رادیو ، بر نا مه های آزاد و زنگ تفریح احساس راحتی میکنند و مشکل کمتری دارند .

5- در انجام فعالیت های مربوط به بازی نیز با مشکل روبرو هستند .

ب) بر انگیختگی سریع : در کودکی که دچار اختلال کمبود توجه است ، حداقل سه مورد از موارد زیر قابل ملا حظه است :

1- قبل از فکر کردن ، کاری را که به نظرش میرسد بلا فا صله شروع می کند .

2- نمی تواند برای مدت قابل توجهی به یک کار خاص مشغول شود و به طور افراطی از یک فعالیت به فعالیت دیگر می پردازد .

3- بدون آنکه از نظر شناختی مشکل داشته باشد ، در نظم دادن به کار با مشکل مواجه است .

4- نیاز به نظارت و سر پرستی مداوم دارد .

5- مکررا در کلاس فر یاد می زند .

6- تحمل رعایت نوبت را در بازی ها و فعالیت های گروهی ندارد .

مادربزرگها و نوه های بیش فعال!

ج) بیش فعالی :اختلال کمبود توجه می تواند همراه با بیش فعالی یا بدون آن تشخیص داده شود . ( هر کودک بیش فعال بی تردید اختلال در توجه دارد ، ولی هر کودکی با اختلال عدم تمرکز لزوما بیش فعال نیست . ) در صورتی که این اختلال با بیش فعالی همراه باشد ( غالبا به همین صورت است ) دانش آموز مبتلا لااقل دو ویژگی از ویژگی های زیر را دارا خواهد بود :

1- مرتبا این طرف و آن طرف دویده و از روی چیز های مختلف بالا می رود .

2- نمی تواند ساکت و آرام بنشیند، مرتب وول خورده ، بی قرار و نا آرام است.

3- نمی تواند برای مدتی در جایی ثابت بنشیند .

4- هنگام خواب نیز مرتب به این طرف و آن طرف می چرخد.

5- همیشه در حال حرکت و انجام کاری است و قرار ندارد ، انگار به وسیله موتوری حرکت داده می شود.

د) شروع قبل از هفت سالگی : این اختلال اغلب قبل از هفت سالگی دیده می شود .

ه) طول مدت : تداوم این اختلال حد اقل 6 ماه است .

نکته قابل تذکر این است که همانطور که قبلا بیان شد ، کودکان ناتوان در یادگیری از هوش متوسط و یا بالاتر برخوردارند و صرف مشاهده یک ویژگی خاص از مجموعه ویژگی هایی که بدان اشاره شد ، نمی توان به یک کودک یا دانش آموز بر چسب اختلال در یادگیری زد. بلکه با دقت لازم در رفتار عمومی کودک و همکاری والدین کودک می توان احتمال ناتوانی خاص او را در یادگیری بررسی کرد .


منبع : اختلالات یاد گیری ، تالیف : دکتر غلامعلی افروز، 1385.

تجمیع: سمانه سادات موسوی

مرکز یادگیری سایت تبیان - تنظیم: نوربخش