قوانین مسابقه کمیکار
در این رشته ماشینهایی که نیروی محرکهی آنها توسط مواد و واکنشهای شیمیایی تأمین میشود شرکت میکنند و زمان و مسافت طی شده توسط هر ماشین رتبهی آن را تعیین میکند. هدف از انجام مسابقه نمایش توانایی کنترل یک واکنش شیمیایی است.
قوانین ساخت کمیکار
١. واكنشهای شیمیایی كه استفاده از آنها مجاز نمیباشد به شرح زیر است:
· واكنشهایی كه باعث پخش دود یا مه مواد سمی در فضای اطراف گردد.
· واكنشهایی كه با شعله همراه است.
· واکنشهایی که احتمال انفجار به علت خروج سریع گاز، مایع یا هر عامل دیگری در آنها وجود داشته باشد.
· واکنشهایی که منجر به حوادثی از قبیل انفجار، صدای ناهنجار، نشت و ریزش مواد و آب شود، سبب حذف سازه از مسابقه میگردد.
· واکنشهایی که خروجی آن ها به صورت جت گازهای داغ می باشد.
٢. استفاده از منابع انرژی به جز سوخت شیمیایی برای راندن ماشین مثل استفاده از باطریهای خشك و دیگر باطریهای تجاری و صنعتی موجود در بازار و به طور كلی نیروی محركه خارجی ممنوع میباشد.
٣. حركت ماشین بایستی به وسیلهی واكنش شیمیایی كنترل گردد و استفاده از وسایل كنترل از راه دور و موارد مشابه ممنوع است.
· مكانیزمهایی مثل هل دادن یا كوك كردن، چرخاندن چرخها به وسیلهی دست، استفاده از تكیهگاه و وارد كردن ضربه برای شروع حركت مجاز نمیباشد.
· استفاده از پیشران یا رانشانه که از تخلیهی گازها و مایعات برای نیروی محرکه بهره میبرند، ممنوع میباشد.
٤. استفاده از انواع ترمز مكانیكی و الكتریكی و استفاده از ابزارهای زمانی مكانیكی یا الكتریكی برای توقف واكنش یا قطع نیروی محركه واكنش اكیداً ممنوع میباشد.
· توقف ماشین روی خط پایان باید به وسیلهی محاسبات شیمیایی و تعیین مقدار مواد شیمیایی انجام شود.
· استفاده از هرگونه سنسور الکتریکی اعم از نوری، صوتی و.... خطا محسوب شده و موجب حذف تیم از مرحله عملکرد میگردد.
٥. استفاده از جرقه، شعله کبریت و ... برای شروع واکنش تنها در صورتی مجاز است که این اجزاء پس از ایجادجرقه از ماشین جدا شده و جزء ماشین محسوب نگردد.
٦. ابعاد ماشین باید به گونهای باشد که در جعبهای به ابعاد 30×40×50 سانتیمتر جای گیرد.
٧. مسئولیت انتقال ماشین، مواد شیمیایی و ابزار مورد نیاز از قبیل ترازو و وسایل آزمایشگاهی به محل مسابقه و رعایت موارد ایمنی با تیم شركتكننده خواهد بود.
قوانین برگزاری مسابقه
١. مسابقه در دو نوبت (قلقگیری و کارکرد) برگزار میشود.
· در قلقگیری، گروهها به ترتیبی که با قرعه کشی مشخص میشود، شرکت میکنند.
· نتایج این نوبت در داوری نهایی تأثیری ندارد.
· گروهها در این مرحله فرصت دارند تا به امتحان عملی ماشین خود بپردازند و عیوب احتمالی آن را رفع کنند.
٢. در دور دوم یا مسابقهی اصلی کارکرد ماشینها، گروههای شرکتکننده به ترتیبی که از نتایج قلقگیری به دست آمده، در مسابقه شرکت میکنند و نتایج این نوبت به عنوان رکورد نهایی آنها ثبت میشود.
· ترتیب تیمها به این گونه هست که تیم آخر در مرحلهی قلقگیری، تیم اول در مرحلهی رکوردگیری میباشد.
٣. هر ماشین باید در راستای یک خط مستقیم از نقطهی شروع تا نقطهی پایان حرکت کند.
· هر چه فاصله با خط پایان کمتر باشد امتیاز بیشتری به تیم تعلق میگیرد.
· مسیر طیشده با محاسبهی فاصلهی عمودی از خط پایان و کسر از کل مسیر به دست میآید.
٤. مسابقه در یک زمین به شکل قطاع دایرهای با زاویهی ٣٠ درجه و شعاع حداکثر ٣٠ متر، برگزار میگردد و انحراف ماشین از مسیر تنها در این محدوده مجاز است.
· در صورت انحراف و خروج ماشین از این محدوده، گروه از مسابقه حذف میگردد.
٥. هر گروه موظف است یک ظرف آب با وزن معین که در روز مسابقه توسط داور بین صفر تا ١ کیلوگرم مشخص میگردد، روی ماشین خود سوار کند.
٦. هر ماشین میبایست مسیر را با سرعت حدود ١٠ متر بر دقیقه طی کند.
· برای مثال مسیر ٢٠ متری باید در حداکثر ٢ دقیقه طی شود.
· صرف زمان بیشتر از این برای طی مسیر مسابقه موجب کسر امتیاز به ازای هر دقیقه ٢٠ امتیاز خواهد شد.
٧. گروه برنده، گروهی است که قدرمطلق فاصلهی سازهی آن از خط پایان کمترین باشد.
· عبور ماشین از خط یا نرسیدن به آن تأثیری در نحوهی امتیاز دهی ندارد.
٨. امتیاز بخش کارکرد ماشین به صورت نمره خام منهای نمرههای منفی حاصل از خطاها محاسبه میشود.
· نمره خام از فرمول زیر محاسبه میگردد:
امتیاز نهایی از مجموع ٧٠درصد مربوط به بخش کارکرد ماشین و ٣٠ درصد مربوط به مصاحبه میباشد. در بخش مصاحبه گروه موظف است به پرسشهای داوران دربارهی ویژگیهای سازهی خود پاسخ دهد. معیارهای داوران برای امتیازدهی در این بخش بر اساس مؤلفههای زیر میباشد.
· واکنشهای شیمیایی به کار رفته در ماشین
· سادگی در طراحی
· بهینهبودن هزینه مورد استفاده در ساخت
· دیدگاههای زیستمحیطی به کار گرفته شده
· اجزای مکانیکی
· محاسبات مهندسی مربوط به پارامترهای مکانیکی و شیمیایی ماشین
· منحنی کارکرد ماشین و ...
پیش از شرکت گروه در مسابقه، سازهی آن گروه توسط تیم داوری مورد بررسی قرار خواهد گرفت و در صورت هر گونه مغایرت با قوانین از شرکت آن در مسابقه جلوگیری به عمل خواهد آمد.
پژوهش های دانش آموزی تبیان - تهیه: مریم یزدان پرست
تنظیم: نوربخش