عطارد سیاره ی فراموش شده

   شاید به خاطر کوچکیش باشد که بندرت مورد توجه قرار می گیرد .نه کوچکترین سیاره است و نه گرمترین(این عناوین به ترتیب به پلوتون و زهره تعلق دارد).حلقه های یخی و آتشفشان های فعال هم ندارد.شرایط لازم برای زندگی موجودات زنده را هم ندارد و نخواهد داشت.بیش از 28 درجه از خورشید فاصله نمی گیرد و به همین دلیل فقط در هوای گرگ و میش هنگام سپیده دم و یا اوایل شب با چشم غیر مسلح قابل رویت است که در این وضعیت ارتفاع بسیار کمی نیز دارد اما اخترشناسان حرفه ای عطارد را در روشنی روز که ارتفاع کمتری در آسمان دارد رصد می کنند.نگاه کردن تلسکوپ فضایی هابل به عطارد ممنوع است چون ممکن است که به چشمهای مشهورترین تلسکوپ تاریخ صدمه بزند.بهترین روش; استفاده از رادار است که میزان جزئیات تفکیک شده به اندازه ایست که تلسکوپ های مستقر در زمین از ماه نشان می دهند.

   تفاوت دمای شب و روز آن می تواند به بیش از 600 درجه ی سلسیوس در استوای آن برسد.سراشیبی ها و صخره های آن بیش از یک کیلومتر ارتفاع دارند که احتمالا در اثر انقباض سیاره هنگام سرد شدن آن ایجاد شده اند. برخوردهای شدید پوسته ی سیاره را با دهانه هایی پوشانده  که بزرگترین این برخورد ها دشت کالوریس را بر جای گذاشته که حدود 1300 کیلومتر قطر دارد .

سال عطارد 88 روز زمینی طول دارد که تقریبا 1.5 برابر طولانی تر از زمان چرخش سیاره است .سیاره ای بسیار چگال است.شکل گیری و تکامل عطارد تقریبا به طور کامل ناشناخته مانده و ماموریت های فضایی ممکن است نقشی کلیدی در حل این مسئله داشته باشنداما مجاورت عطارد با خورشید نزدیک شدن به آن را دشوار می کندو به شدت تحت تاثیر گرانش خورشید است و سرعت مداری اش نیززیاد است  با این وجود:

آیا می دانید چطور می توان به سطح این سیاره دست یافت؟

خدایا;باور می کنی که گاهی دلنگرانی هایم را به خاطر نزدیک شدن به تو دوست دارم.

موقعیت عطارد نسبت به زمین

عطارد نزدیکترین سیاره به خورشید و نیز کوچکترین سیاره خاکی است. هر سال در حدود سه بار به عنوان ستاره درخشان شامگاهی در نزدیکی افق غروب خورشید و نیز به عنوان یک ستاره صبحگاهی ظاهر می‌شود. بخاطر سرعت کم آن نسبت به زمین از لحاظ افسانه‌ای ، خدای روشنی نامیده شده است. در مواقعی ، عطارد در درخشندگی شبیه زحل می‌شود، اما معمولا بواسطه درخشندگی همسایه‌اش ، خورشید ، ناپدید می‌گردد.

حرکت عطارد

عطارد در یک مدار با ثابت خروج از مرکز (e=0.02056) و میل زیاد (7 درجه نسبت به دایرة ‌البروج) با نیم قطر اطول 0.03871Au و یک دوره تناوب مداری نجومی 87.96 روز به دور خورشید می‌گردد. بزرگترین زاویه کشیدگی این سیاره که از زمین مشاهده شده است، از ˚18(قرین خورشیدی) تا ˚28 (بعید خورشیدی) ، با متوسط 23 قرار دارد. تصور می‌شد که دوره تناوب چرخشی نجومی ‌عطارد یا (مانند زمین) 24 ساعت یا بطور همزمان 88 روز باشد. اما در اوایل سال 1960 میلادی برای اولین بار تپشهای راداری منعکس شده از سطح عطارد دریافت شدند و در سال 1965 میلادی جی.اچ. پتنژیل (G.H.Pettengill) و آر.بی. وایس مستقیما با استفاده از فنهای راداری دوپلری نشان داده‌اند که دوره تناوب چرخشی عطارد در حدود 59 روز است. 

گرانش سیاره

جاذبه سطحی عطارد به قدری ضعیف است که قادر به نگهداری ذرات اطراف خود نیست. در نتیجه عطارد تقریبا فاقد جو است. چگالی فضایی اطراف عطارد حدود 1000 میلیارد برابر کمتر از چگالی جو زمین است.

مشخصه‌های فیزیکی

شعاع عطارد 24400 کیلومتر است. جرم آن 33x10²³kg می‌باشد که از اختلالات گرانشی بر روی فضاپیما محاسبه شده است. عطارد هیچ قمر طبیعی ندارد. چگالی متوسط آن 5420 کیلوگرم بر متر مکعب می‌باشد که نظیر یک سیاره خاکی است، اما برای اندازه عطارد زیاد است. از آنجا که گرانش کلی عطارد کمتر از زمین است (فشردگی آن کمتر است)، اما چگالی حجمی ‌آن در حدود چگالی حجمی‌ زمین می‌باشد، لذا باید در برگیرنده مقدار بیشتری از فلزات باشد.

حدس می‌زنیم که در داخل عطارد یک گوشته صخره‌ای و یک هسته بزرگ فلزی (شاید نیکل و آهن) وجود داشته باشد. عطارد هوا ندارد. در آن ، پس از سپری شدن روز بی‌درنگ شبی سرد فرا می‌رسد. از اینرو ، سطح آن در نتیجه فرسایش تغییر نمی‌کند. طی هزاران میلیون سال ، سطح عطارد مورد اصابت خرده سنگهای فضایی قرار گرفته است. به علت این بمباران مداوم اکنون سطح سیاره پر از گودال است. کف گودالها پوشیده از گرد و غباری است که از متلاشی شدن این خرده سنگها به‌وجود آمده است.

میدان مغناطیسی

درسال 1974 میلادی (1353 شمسی) سفینه فضایی مارنیر 10 از کنار عطارد گذشت. مارینر 10 یک میدان مغناطیسی ضعیف سیاره‌ای را با شدتی در حدود 220nT ، 1nT=10^-9T آشکار کرد. اگر چه این مقدار کوچک است. ولی برای قطع مغناطوسپهر در بادهای خورشیدی کافی است. در اینجا میدان مغناطیسی ، ذرات باردار (اکثرا پروتونها) را از باد خورشیدی اطراف سیاره منحرف می‌کند.

به نظر می‌رسد که میدان عطارد یک دوقطبی باشد که کم و بیش با محور چرخش سیاره ، در یک امتداد قرار گرفته است. دراین صورت ، بطور کلی میدان مغناطیسی عطارد شبیه میدان مغناطیسی زمین ولی ضعیفتر از آن است. حضور یک میدان مغناطیسی و همچنین چگالی زیاد سیاره دلالت بر آن دارد که عطارد مانند زمین دارای یک هسته فلزی است که عمدتا از آهن و نیکل تشکیل شده است. به نظر می‌رسد که این سیاره همانند یک آهنربای دائمی ‌است. میدان مغناطیسی زمین صدبار شدیدتر از میدان مغناطیسی عطارد است.

حوزه کالریس

حوزه کالریس به وسعت 1300 کیلومتر (800 مایل) بزرگترین حوزه ناشی از برخورد شهابسنگها به سطح عطارد است. حلقه‌های کوهستانی هم مرکز ناشی از برخورد شهابسنگهای عظیم ، این حوزه را محصور کرده‌اند. کف این حوزه پوشیده از گدازه سفت شده است، همچنین گودالهای کوچک و جوان نیز در کف این حوزه یافت می‌شوند. کالریس واژه‌ای لاتینی و به معنای گرما می‌باشد. این اسم به این دلیل انتخاب شده است که این حوزه هنگام نزدیک شدن عطارد به خورشید یک دور در میان ، رو به خورشید بوده و گرمترین نقطه سیاره می‌گردد.

گودالها

سطح سیاره عطارد پوشیده از گودالهای شهابسنگی است که حدود 3.5 میلیارد سال پبش بر اثر بمباران شهابسنگها بوجود آمده‌اند. اندازه گودالهای موجود در عطارد از چند متر تا 1000 کیلومتر (600 مایل) متغیر است. گودالهای بزرگتر ، حوزه نامیده می‌شوند. گودالها دارای مشخصاتی نظیر قله‌ها و حلقه‌های کوهستانی ، دیوارهای تراس دار و رگه‌هایی درخشان از توف (موادی که بر اثر برخورد شهابسنگ به بیرون پرتاب می‌شوند) هستند. مشخصات یک گودال به اندازه ، سرعت و جهت شهابسنگی که آنرا بوجود آورده بستگی دارد.

تحول سطح

چون ماه و عطارد هر دو فاقد جوهای قابل توجهی هستند، آب و هوا ، سطوحشان را فرسوده نمی‌کند. هر دو جهانهای کوچکی با ناحیه داخلی سردتر از ناحیه داخلی زمین هستند. اکنون نه آتشفشانهای فعال زیادی دارند و نه دستخوش تحول سطحی دائمی ‌می‌شوند که زمین از انتقال یافتن صفحات پوسته‌ای تجربه کرده است. فقدان جو و کوتاه بودن زمان تحول پوسته‌‌ای هر دو به جرمهای کوچک ماه و عطارد مربوط می‌شود و جو آنها برای مدت طولانی حفظ نمی‌شود.

همچنین جرمهای کوچک دلالت بر این دارند که حرارت داخلی‌شان از تلاشی مواد رادیواکتیو نسبت به مقدار مشابه برای زمین کمتر است و جریان گرمایی‌شان به طرف بیرون چنان سریع می‌باشد که هر دو جسم به سرعت سرد خواهند شد. داخل زمین داغ است و شارش گرمایی به طرف بیرون آن ، جریانهایی در گوشته پلاستیکی ایجاد می‌کند و اینها تحول پوسته زمین را نیرو می‌بخشند. ماه و عطارد هر دو فاقد این ترکیب درونی داغ و گوشته پلاستیکی هستند.

منبع

هلال عطارد

رصد کردن سیاره عطارد دشوار است. نزدیک بودن مدار آن به خورشید سبب می‌شود که هیچگاه ˚27 دورتر از قرص خورشید دیده نشود. در نتیجه ، تنها قبل از طلوع و غروب آفتاب می‌توان آن را نزدیکی افق دید. حرکت مداری عطارد سریع است و به همین سبب ، در هر بار گردش به دور خورشید امکان دید آن به چند روز محدود می‌شود. عطارد نیز مانند ماه ، دوره هلالی دارد. از آنجا که هلالهای عطارد تنها به کمک تلسکوپ قابل روءیت است، اگر می‌خواهید عطارد را با تلسکوپ کاوش کنید، مواظب باشید که به طرف خورشید نشانه نروید.

منبع

چگونه می توان به سطح عطارد رسید؟

   این سیاره در فاصله ی 58 میلیون کیلومتری خورشید به شدت تحت تاثیرگرانش آن قرار دارد و تغییر سرعت قابل توجهی نیاز است تا بتوان از مدار زمین به مدار عطارد رسید.نخست باید فضاپیمای یک تنی با سرعت 11.2 کیلومتر بر ثانیه از سطح زمین بلند شود و تازه باید بعد از آن در حدود 18 کیلومتر بر ثانیه سرعت بگیرد تا با گردش سریعتر عطارد به دور خورشید هماهنگ شود.اگر چه به ما نزدیک است اما برای رسیدن به آن مقادیر زیادی انرژی لازم است.پس از مارینر 10 ناسا ماموریت های دیگر عطارد را کنار گذاشت چون در آن زمان کسی نمی دانست چگونه می توان فضاپیمایی را به مدار عطارد فرستاد بدون اینکه مقادیر فراوانی سوخت هزینه کرد ولی بعد این ماموریت ها دنبال شد.

فضاپیما باید با پرواز از کنار زهره و عطارد کسر کوچکی از انرژی مداری آنها را بگیرد تا در نهایت در مداری به دور عطارد  قرار بگیرد .اما اگرچه در این روش در سوخت صرفه جویی می شود به همان نسبت زمان از دست می رود.تقریبا 5 سال طول می کشد که به عطارد رسید.علاوه بر این فضا پیما باید چندین مرتبه با کمک گرفتن از گرانش سایر سیارات شتاب بگیرد .با این حال باز به مقادیر زیادی سوخت سنتی نیاز است که سبب می شود فضاپیما جرم زیادی داشته باشد.اما دانشمندان معتقدند این کار ارزش انجام دادن را دارد.

سلام

چند معما در عطارد

چگالی زیاد سیاره ی عطارد:با اینکه فقط کمی بزرگتر از ماه است چگالی آن تقریبا نزدیک به چگالی زمین است.در سیارات بزرگتر گرانش موجب تراکم ماده ی اولیه ی آنها و افزایش چگالی می شود;ولی اندازه ی کوچک عطارد نشان می دهد که ماده ی تشکیل دهنده ی سیاره باید شامل کسر بزرگی از عناصر چگال مانند آهن باشد.دانشمندان چندین نظریه برای توجیه این چگالی زیاد ارائه کرده اند.اگر عطارد نزدیک خورشید شکل گرفته باشد فقط عناصری مانند آهن که قادر بوده اند در دماهای بالا در سحابی خورشیدی متراکم شوند می توانسته اند در ترکیب سیاره قرار بگیرند.یا شاید گرمای سوزان خورشید هسته ی سیاره را سوزانده و جدا کرده باشد وفقط خاکستر آهن و نیکل را باقی گذاشته باشد.حتی ممکن است یک برخورد شدید; پوسته ی سبکتر وهمچنین گوشته ی واقع در زیر آن را جدا کرده و هسته ی فلزی را آشکار کرده باشد.نظر شما چیست؟

در سال 1991 تصاویر رادار مناطقی با بازتابندگی زیاد را در اعماق دهانه های نزدیک قطب های عطارد نشان داد. دانشمندان مشتاقند بدانند این ماده چیست.بهترین حدس اینست که در قطب ها یخ آب فقط چند سانتی متر زیر سطح سیاره پنهان شده است.بر خلاف زمین محور عطارد دقیقا 90 درجه نسبت به مدار سیاره به دور خورشید زاویه دارد.بنابراین در محل قطب ها خورشید همیشه روی افق می ماندو قسمت های پایینی دهانه های عمیق قطبی هرگز نور خورشید را نمی بینند.یخی که در آنجا از برخورد دنباله دارها یا از منابع دیگر جمع شده باشد هرگز ذوب نخواهد شدو روی یکی از داغترین منظومه های شمسی باقی خواهد ماند.

میدان مغناطیسی عطارد:این که چرا عطارد کوچک باید از لحاظ مغناطیسی فعال باشد.سیارات باید هسته ی مایع داشته باشند تا میدان مغناطیسی خود را حفظ کننداما هر چه سیاره کوچکتر باشد سریعتر سرد می شود بنابراین عطارد باید هسته ای به سردی ماه داشته باشد اما می بینیم که میدان مغناطیسی دارد. این امر ممکن است ناشی از وجود عناصری مثل گوگرد که وقتی با آهن ترکیب می شوند نقطه ی ذوب آنرا پایین می آورند و هسته را مذای نگه می دارند.نظر شما چیست؟

سلام

از خانم ژرفا تشکر میکنم بابت مطالب عالی که در مورد عطارد قرار دادین.

در مورد سوال اولی که مطرح فرمودین، تو ویکی پیدا خوندم:

تیر بر خلاف اندازهٔ کوچکی که دارد،بسیار سنگین است و از این جهت ستاره شناسان معتقدند، در زیر پوستهٔ سنگی نازک این سیاره،هستهٔ مرکزی بزرگی ساخته شده از آهن،وجود داشته باشد.

به نظر منم هسته آهنی داره این سیاره که خاصیت مغناطیسی داره.

در مورد سوال دوم هم فکر کنم، چون خیلی نزدیک به خورشید هست، شاید حرارت خورشید هسته این سیاره رو گرم نگه داشته!

میدونم نظراتم خیلی اشتباه بود، همینطوری ذهنیت خودم رو گفتم، ببخشید اگر خیلی غیر کارشناسانه بود!!!