با نام خدا و سلام
خصوصیات توبه کنندگان
1- اداء حق الناس
« إِذَا تَابَ الْعَبْدُ وَ لَمْ یُرْضِ الْخُصَمَاءَ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ » اگر کسی توبه کند اما طلبکاران خود را راضی نکرده باشد، تائب نیست.
یعنی باید حق الناس را اداء کند و سپس توبه کند. حق الناس به سه دسته تقسیم می شود:
1- مال؛ دزدی یا خسارت به اموال مردم
2- عرض؛ آبروی کسی را بردن، غیبت کردن، تهمت زدن
3- جان؛ کسی را کشتن
به فرموده پیامبر (ص)، تا صاحب حق را راضی نکرده باشد، توبه کننده واقعی نیست.
شخصی از امام باقر (ع) پرسید: آیا برای من توبه وجود دارد؟ امام فرمودند: « لَا حَتَّى تُؤَدِّیَ إِلَى كُلِّ ذِی حَقٍّ حَقَّهُ » مادامی که حق الناس را نداده ای،
برای تو توبه نیست.
2- اداء حق الله
رسول خدا (ص) ادامه دادند: « وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یَزِدْ فِی الْعِبَادَةِ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ » اگرکسی توبه کرد و عبادتش را بیشتر نکرد، این شخص توبه کننده نیست.
حق الله چیزی نیست که خدا به راحتی از آن بگذرد. واجبات و محرمات دین چیزی نیست که خدا از آن منصرف شود. حق الله، با خون سید الشهداء (ع)
امضاء شده است. در زیارت وارث می خوانیم: « اشهد انک قد اقمت الصلاة و اتیت الزکاة » شهادت می دهم که تو با خون خودت که در راه خدا ریخته
شد، نماز را به پا داشتی. خدا از این اقامه صلاة به راحتی نمی گذرد!
خداوند در سوره طه آیه 82 می فرماید: « وَ إِنِّی لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً » من برای کسی که توبه می کند و اعتقاد صحیح و عمل صالح
دارد، بسیار بخشنده هستم
.
گذشته را باید جبران کرد. اگر نمی توان همه اعمال عبادی را که فوت شده جبران کنیم، تا حدی که در توان هست باید جبران شود. مابقی آن را هم امید به
شفاعت اهل بیت (ع) داریم که جبران کند. اما باید همت بلند داشت که عمل واجبی بر زمین نماند.
3- ترک گناه گذشته
« وَ مَنْ تَابَ وَ لَمْ یُغَیِّرْ لِبَاسَهُ فَلَیْسَ بِتَائِبٍ » اگر توبه کند اما لباسش را تغییر ندهد، تائب نیست.
تغییر لباس به معنای ترک گناه گذشته است. خداوند می فرماید: « لِباسُ التَّقْوى ذلِكَ خَیْرٌ » تقوا، بهترین لباس است. در مقابل تقوا، گناه است که بدترین
لباس است.
امام صادق (ع) فرمودند: « الْمُقِیمُ عَلَى الذَّنْبِ وَ هُوَ مُسْتَغْفِرٌ مِنْهُ كَالْمُسْتَهْزِئِ » کسی که در بساط گناه اقامت دارد در حالیکه استغفار هم کرده، انگار خدا را
مسخره کرده است. خدا هم از مسخره کننده خود نمی گذرد. « ان الله لایحب المستهزئین ».