تبیان، دستیار زندگی

به نام خدا
سلام
این مبحث برگرفته از کتاب یکصد درس از زندگی امام علی ع است وقصد داره به شرح موضوعات این کتاب بپردازد البته به کمک مدیران محترم انجمن وکاربران خوب وفعال
برای اینکه در مباحث انجمن بهتر بتونیم بحث کنیم نیاز به آشنایی با این موضوعات است
وامیدوارم با ثبت این مبحث بهتر بتوانیم با معارف دینی اشنا شویم ودر مباحث بهترین نتیجه ها بگیریم

به نام خدا
سلام
درس اول :اقسام توحید

اقسام توحید

دانشمندان مسلمان در بحث های خویش درباره توحید، دسته بندی زیر رامورد توجه قرار داده اند:
 1 ـ تـوحـیـد در ذات؛ 2 ـ تـوحـیـد در صـفـات؛ 3 ـ تـوحـیـد در افعال؛ 4 ـ توحید در عبادت.


توحید در ذات

خداوند، وجودی یکتاست که همتا و همانند ندارد و به عبارت روشنتر، پس از اثبات وجود خداوند و صـفـات کـمالی او، مانند قدرت، علم، حیات و... دیگر نمی توان برای ذات پاکش، دوگانگی قائل شد.

 محال است دو خداوند همانند موجود باشند که دارای صفاتی چون نامحدود بودن، قادر بـودن، عـالم بـودن و... بـاشـنـد؛ زیـرا مـعنای دوگانگی، محدودیت است؛ یعنی هر یک از آن ها دارای چیزهایی خواهد بود که دیگری ندارد. لازمه این نیز نداشتن برخی کمالات و همچنین محدود شدن است و این با ذات الهی سازگار نیست.
در قرآن آمده است:
 «لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ» [1] .
چیزی مانند او نیست.
 «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً اَحَدٌ» [2] .
برای خدا هیچ مانندی نیست.
پـس، تـوحـیـد در ذات، یـعـنـی خـداونـد هـیـچ گـونـه شـریـک، هـمـتـا و مـثـل و مانندی ندارد.
همچنین، ذات او دارای جزء نیست و از چیزی ترکیب نیافته است، نه جزء عقلی دارد یـعـنی در تحلیل عقلی نیز از دو یا چند جزء ترکیب نشده است و نه جزء خارجی. از هر نظر بسیط است و ترکیب در ذاتش راه ندارد.
______________________________
1.شوری ایه 11
2توحید ایه 4.

خب این از بخش اول درس
اگر جایی ابهامی هست بفرمایید ....
چند سوال :
اینکه گفته شده خدا نه جز عقلی دارد ونه جز خارجی ،یعنی چه ؟؟
خدا از هر نظر بسیط است یعنی چه؟

بسم الله
با سلام و تشکر از بحث خوبتون
جز عقلی یعنی ماهیت.
ماهیت هم مرکب است از جنس و فصل
وقتی گفته میشه خداوند جزء عقلی ندارد یعنی ماهیت و جنس و فصل ندارد
حالا جنس و فصل یعنی چی؟
جنس یعنی همون خصوصیتی که چند چیز درش مشترکن.
مثلا انسان، شتر، اسب و خروس رو در نظر بگیرید.
همه اینا در خصوصت حیوانیت مشترکند . پس حیوان جنس اوناست
فصل هم یعنی خصوصیت ذاتیی که باعث فرق جنس میشه
مثلا عاقل بودن انسان رو از بقیه حیوونا جدا می کنه
ساهل بودن اسب رو
ناهق بودن الاغ رو
و ...
حالا پس وقتی چیزی ماهیت داشت یعنی ترکیب در ذاتش پیش اومده
ترکیب از جنس و فصل
حالا خداوند ترکیب عقلی هم نداره
چرا نداره؟؟
اگه خداوند ترکیب عقلی داشت با دیگر انواع می بایست جنس مشترک داشته باشه و برای اینکه بوجود بیاد و از سایر انواع متمایز بشه نیازمند به فصل خاصی بود.
همین نیاز به فصل یعنی احتیاج و احتیاج و نیاز با وجوب خداوند ناسازگاره
پس خداوند برای اینکه خداوند باشه (یعنی واجب الوجود) نباید نیازمند به چیزی باشه حتی به فصل

به نام خدا
سلام
با تشکر از توضیحات صدرا گرامی
ممنون میشم اگر درباره جز خارجی وبسیط بودن هم اگر توضیحاتی هست بفرمایید

به نام خدا
سلام

توحید در صفات

صـفـات خـداونـد، عین ذات اوست، نه زائد بر ذات. این که می گوییم خدا عالم است به این معنا نـیـسـت کـه عـلم خـداونـد مـانـنـد عـلم انسان از ذات او جداست و بر آن عارض می شود
و در نتیجه، خـداونـد مـتـعـال، ذاتـاً، دارای هـیـچ یـک از صـفـات کـمالی نیست و برای آگاهی یافتن از اشیا و آفـریـدنـشـان نـیـازمند به صفات خارج از ذات خود است.
لازمه چنین معنایی این است که خداوند، نـاقـص و نـیازمند باشد؛ زیرا آفریدن به قدرت و علم نیاز دارد و چون صفات خداوند جدای از ذات اسـت، پـس نـیازمند به آن صفات است و گفتیم که نیاز از ساحت مقدس خداوند به دور است. پس، نادرستی چنین معنایی آشکار است.
مـراد مـا از تـوحـیـد در صـفات، این است که ذات خدا، عین علم و علمش، عین ذات اوست و هیچ گونه دوگـانـگـی مـیـان ذات الهـی و صـفـاتـش نـیـسـت و هـرگـز نـمـی تـوان مرزی میان ذات و صفات قـائل شـد؛ زیرا اگر مرزی میان ذات و صفات قائل شویم، نتیجه این می شود که خداوند از دو جـزء «ذات و عـلم» ترکیب شده است و ترکیب، مستلزم نیاز است و نیاز با خداوند، که از هر جهت غنی است، سازگار نیست.
پـس، بـه اختصار می توان گفت: توحید صفاتی یعنی درک و شناختن یگانگی ذات خداوند با صـفـات کـمـالی اش، یـا یـگـانه دانستن ذات حضرت حق با صفاتش، و این یکی از مراتب والای توحید است.

به نام خدا
سلام

درمورد توحید درصفات هم اگر توضیحات گنگ بود حتما سوال کنید بالاخره مدیر محترم زحمت پاسخگویی میکشند
برداشتیکه من از این بخش کردم اینه مثلا وقتی میگن فلانی مهربانه
خب بعضی ها ادمها هستند اگر چه ادای ادمهای مهربان رو درمیارن اما در ذاتشون مهربانی نیست
ممکنه تو رو یک رفتاری داشته باشه وپشت سرش یک جور دیگه
اما خداوند فرق میکنه اگر گفته میشه خداوند ارحم الراحمین هست در ذاتش هم مهربانترین است

بسم الله
با سلام و تشکر
خب جز خارجی نسبت به جز عقلی واضح تره
وقتی میگیم خدا جز خارجی نداره یعمی نمیشه در وجود خداوند اجزاء و ترکیبات واقعی را پیدا کرد.
که مثلا این جزء خداوند غیر از جز دیگرش باشد
اولین اشکالی که به جزء دار بودن خداوند میشه گرفت ترکیب خداوند است و ترکیب هم منافات با وجوب وجود او دارد.
زیرا هر مرکبی به اجزائیش محتاج و نیازمند می باشد

با سلام مجدد

خب شاید نشه اینجوری گفت چون اگه واقعا اون ادم باز هم مهربون باشه ولی مهربونی عین ذاتش نیست. بلکه صفت امکانی هست براش.

 در انسان تنها صفتی که عین ذات انسان هست صفت امکانش هست

یعنی انسان همواره ممکن الوجود است و دیگه هیچ صفتی عین ذاتش نیست

به نام خدا
سلام
با تشکر از توضیحات شما
منظور من هم همین بود هم ادمهاییکه مهربانند وهم انهاییکه وانمود میکنند مهربان در ذاتشون این صفت نیست
که با توضیحات شما کامل تر شد
موفق باشید

به نام خدا
سلام

توحید در افعال

خـداونـد در کـارهـا بـه کـمـک و یـاور نـیـازمـنـد نـیـسـت و در انـجـام آن مـسـتقل و یگانه است.
اگر خداوند کاری را به وسیله اسباب انجام می دهد، آن اسباب را نیز خود آفـریـده و بـدانـهـا سـبـبـیـّت بـخـشـیـده اسـت،
نـه ایـن کـه بـه اسـبـابـی مـستقل از ذات و مخلوقات خود نیازمند باشد.
موجودات در وجود و آثار وجود، هیچ استقلالی از خود نـدارنـد و چـنـان کـه خـداوند در ذاتش شریک ندارد، در افعالش نیز شریک ندارد.
از این رو، در قرآن کریم گاهی افعال موجودات به خدا استناد داده شده است؛ مانند آن جا که می فرماید:
«وَ اَرْسَلْنَا الرِّیاحَ لَواقِحَ فَاَنْزَلْنا مِنَ السَّمآءِ مأًا...» [1] .
و بادها را باردار کننده فرستادیم. پس، از آسمان آبی فرو فرستادیم....
انـسـان نـیـز یـکـی از مـخـلوقـات خـداونـد اسـت و گـرچـه او، خـود، فـاعـلِ افـعـال خـویـش و درسـرنـوشـت خـود مـؤثـر اسـت،
ولی بـه هـیـچ وجـه از قدرت و اراده خداوند مـسـتقل نیست و خداوند به او اراده و قدرت بخشیده است تا افعالش را با اراده و قدرت انجام دهد.

از ایـن رو، کارهای ارادی انسان را نیز هم می توان به خداوند نسبت داد و هم به خود او؛ چنان که قرآن کریم خطاب به پیامبر (ص) می فرماید:
«وَ ما رَمَیْتَ اِذْ رَمَیْتَ وَ لکِنَّ اللّهَ رَمی» [2] .
تو نبودی که تیر انداختی آن زمان که تیر انداختی، بلکه خدا بود که تیر انداخت.
_____________
1.حجر ایه 22
2.انفال ایه 17

بسم الله

با سلام

عالی نوشتید

موفق باشید