تبیان، دستیار زندگی

• توضیح‌ کلی‌

آکنه‌ (جوشهای‌ غرور) عبارت‌ است‌ از یک‌ بیماری‌ التهابی‌ مزمن‌ پوست‌ که‌ در دوران‌ نوجوانی‌ شایع‌ است‌، اما گاهی‌ به‌ طور متناوب‌ در سراسر زندگی‌ رخ‌ می‌دهد. مشخصة‌ این‌ بیماری‌ عبارت‌ است‌ از بروز جوشهایی‌ روی‌ صورت‌، قفسة‌ سینه‌ و کمر. این‌ بیماری‌ در مردان‌ شایع‌تر از زنان‌ است‌.

Acne

ادامه تاپیک را بخوانید

• علایم‌ شایع

نقاط‌ سرسیاه‌ به‌ اندازة‌ سر سوزن‌، نقاط‌ سرسفید شبیه‌ نقاط‌ سرسیاه‌، جوشهای‌ کوچک‌ چرکی قرمزی‌ و التهاب‌ در اطراف‌ جوشها
در آکنة‌ شدید ممکن‌ است‌ کیست‌ و آبسه‌ دیده‌ شود. کیست‌ به‌ صورت‌ تورمی‌ بزرگتر و سفت‌تر از جوشهای‌ معمولی‌ در پوست‌ پدیدار می‌شود. آبسه‌ نیز به‌ صورت‌ یک‌ ناحیة‌ عفونی‌ متورم‌ ، ملتهب‌ و دردناک‌ به‌ هنگام‌ لمس‌ و حاوی‌ چرک‌ است‌.

• علل

غدد چربی‌ پوست‌ به‌ دلایل‌ نامعلوم‌ دچار انسداد می‌شود، اما احتمالا تغییرات‌ هورمونهای‌ جنسی‌ در دوران‌ نوجوانی‌ نقش‌ دارد. وقتی‌ که‌ چربی‌ داخل‌ غدد چربی‌ نتواند به‌ بیرون‌ پوست‌ راه‌ یابد، این‌ چربی‌ تجمع‌ یافته‌ و توسط‌ باکتری‌هایی‌ که‌ به‌ طور طبیعی‌ در غده‌ وجود دارند عفونی‌ می‌شود. بر خلاف‌ برخی‌ عقاید رایج‌، عواملی‌ چون‌ عدم‌ رعایت‌ پاکیزگی‌ یا غذاها نقشی‌ در ایجاد آن‌ ندارند. البته‌ تمیزی‌ می‌تواند آن‌ را تخفیف‌ دهد، اما فعالیت‌ جنسی‌ هیچ‌ تأثیری‌ روی‌ آن‌ ندارد.

• عوامل‌ افزایش‌ دهنده‌ خطر

مواجهه‌ با هوای‌ بسیار گرم‌ یا سرد
استرس
پوست‌ چرب
اختلالات‌ غدد درون‌ ریز
استفاده‌ از بعضی‌ داروها مثل‌ کورتیزون‌، هورمونهای‌ مردانه‌، یا قرص‌های‌ ضد بارداری‌
سابقة‌ خانوادگی‌ آکنه
بعضی‌ مواد آرایشی

• پیشگیری

در حال‌ حاضر روشی‌ برای‌ پیشگیری‌ از آن‌ وجود ندارد.

• عواقب‌ مورد انتظار

درمان‌ در اغلب‌ موارد مؤثر است‌، و خود بیماری‌ نیز معمولاً پس‌ از دوران‌ بلوغ‌ و نوجوانی‌ خود به‌ خود بر طرف‌ می‌شود.
البته‌ علی‌رغم‌ درمان‌ خوب‌ و مناسب‌، آکنه‌ گاهی‌ شدت‌ می‌یابد.

• عوارض‌ احتمالی

داشتن‌ تصوری‌ بد از ظاهر خود
بروز جوشگاههای‌ دائمی‌ یا حالت‌ حفره‌ای‌ روی‌ پوست‌ صورت‌

درمان

• اصول‌ کلی

اگر پوست‌تان‌ چرب‌ است‌، به‌ ترتیب‌ زیر آن‌ را تمیز نمایید: به‌ آرامی‌ صورت‌ خود را با صابون‌ غیرمعطر برای‌ 5-3 دقیقه‌ ماساژ دهید. اما نواحی‌ شدیداً جوش‌دار و دردناک‌ را ماساژ ندهید (زیرا باعث‌ گسترش‌ عفونت‌ می‌شود). پوست‌ را به‌ آرامی‌ تمیز نمایید. صورت‌ خود را 2-1 دقیقه‌ بشویید و از صابون‌ پاک‌ کنید. گاهی‌ صابون‌ آنتی‌باکتریال‌ کمک‌کننده‌ است‌. پس‌ از شستشوی‌ پوست‌ از الکل‌ برای‌ پاک‌ کردن‌ چربی‌ استفاده‌ نمایید. هر روز حولة‌ صورت‌ را عوض‌ نمایید. باکتری‌ها این‌ توانایی‌ را دارند که‌ به‌ سرعت‌ در حوله‌های‌ مرطوب‌ رشد کنند.
موهایتان‌ را حداقل‌ دو بار در هفته‌ با شامپو بشویید. اجاره‌ ندهید که‌ موهایتان‌ روی‌ صورت‌ بیاید، حتی‌ در شب‌ و به‌ هنگام‌ خواب‌ مو باعث‌ پخش‌ چربی‌ و باکتری‌ها می‌شود. برای‌ پیشگیری‌ یا درمان‌ شورة‌ سر از شامپوی‌ ضد شوره‌ استفاده‌ نمایید. از شوینده‌های‌ کرم‌ دار پرهیز کنید.
پس‌ از ورزش‌ شدید، عرقتان‌ را بشویید و در اسرع‌ وقت‌ چربی‌ صورت‌ را پاک‌ نمایید.
از مواد آرایشی‌ روغنی‌ سنگین‌ استفاده‌ نکنید. مواد آرایشی‌ غیرروغنی‌ نازک‌ که‌ به‌ صورت‌ لوسیون‌ هستند بسیار بهتر هستند.
از مصرف‌ مرطوب‌کننده‌ها خودداری‌ نمایید مگر با نظر پزشک
به‌ هیچ‌ وجه‌ پوست‌ خود را فشار ندهید، نخارانید، یا مالش‌ ندهید. زمانی‌ که‌ پوست‌ با این‌ حرکات‌ آسیب‌ ندیده‌ باشد بهتر و زودتر خوب‌ می‌شود. البته‌ پزشک‌ ممکن‌ است‌ بسته‌ به‌ صلاحدید، نقاط‌ سر سیاه‌ را بردارد.
هنگام‌ مطالعه‌ یا تماشای‌ تلویزیون‌، دستتان‌ را زیر صورت‌ نگذارید.
با توجه‌ پزشک‌ مقداری‌ در معرض‌ اشعة‌ ماوراءبنفش‌ قرار بگیرید.
شاید بعد از التیام‌ آکنه‌ و برای‌ بر طرف‌ کردن‌ جوشگاههای‌ نازیبا، جراحی‌ زیبایی‌ توصیه‌ شود.

• داروها

آنتی‌بیوتیک‌ها، خوراکی‌ و موضعی‌، برای‌ مبارزه‌ با عفونت‌
تزریق‌ کورتیزون‌ به‌ داخل‌ ضایعات‌
ایزوترتینویین‌ (اگر باردار هستید به‌ هیچ‌ عنوان‌ نباید استفاده‌ شود)
بنزیل‌ پراکسید 5/2%، 5% یا 10% ممکن‌ است‌ کمک‌کننده‌ باشد.
رتین‌ ـ آ باعث‌ افزایش‌ حساسیت‌ پوست‌ به‌ آفتاب‌ می‌شود.
آکوتان‌ نیز باعث‌ افزایش‌ حساسیت‌ پوست‌ به‌ آفتاب‌ می‌شود و حداقل‌ سه‌ ماه‌ مانده‌ به‌ شروع‌ بارداری‌ مصرف‌ آن‌ باید متوقف‌ شود. توجه‌: اگر باردار هستید، از هیچ‌ داروی‌ خوراکی‌ برای‌ آکنه‌ استفاده‌ نکنید.

• فعالیت

هیچ‌ محدودیتی‌ برای‌ آن‌ وجود ندارد.

• رژیم‌ غذایی

غذا علت‌ آکنه‌ نیست‌، اما بعضی‌ غذاها آن‌ را بدتر می‌کنند. یادداشتی‌ از غذاهایی‌ که‌ می‌خورید داشته‌ باشید. برای‌ اینکه‌ بفهمید به‌ کدام‌ غذا حساسیت‌ دارید، آن‌ غذاهایی‌ را که‌ شک‌ دارید آکنة‌ شما را بدتر می‌کنند از رژیم‌ خود حذف‌ کنید. بعد آنها را دوباره‌ یکی‌ یکی‌ به‌ رژیم‌ غذایی‌ اضافه‌ نمایید. اگر مشخص‌ شد که‌ آکنه‌ 3-2 روز بعد از اضافه‌ کردن‌ یک‌ غذا تشدید می‌شود، آن‌ غذا را به‌ کلی‌ از رژیم‌ خود حذف‌ کنید. اما اگر این‌ اتفاق‌ نیفتاد، می‌توانید آن‌ را در رژیم‌ غذایی‌ نگاه‌ دارید. آکنه‌ معمولاً در تابستان‌ بهتر می‌شود، بنابراین‌ بعضی‌ غذاها را که‌ در زمستان‌ نمی‌توان‌ خورد شاید بتوان‌ در تابستان‌ نمود.